دوستی تمام عیار و همه‌جانبه چین و پاکستان به نقطه عطف خود می‌رسد زیرا اکنون اسلام آباد به پکن روی آورده و درخواست کمک کرده تا جایگزینی برای کمک‌های نظامی ایالات متحده و همکاری‌های فنی پیدا کند.

ایران شرقی/

سرانجام دونالد ترامپ، در ماه اوت، راهبرد خود در مورد افغانستان را اعلام کرد که البته تا حد زیادی پیش‌بینی شده بود و عمدتا بر ضرورت مبارزه با تروریسم در پاکستان تمرکز داشت. از این رو انتظار می‌رود که روابط دفاعی ایالات متحده و پاکستان هفته به هفته با افت و کاهش مواجه شود.
چین و پاکستان در میانه تمرینات نظامی نیروی هوایی خود قرار دارند. این تمرین‌ها هفته گذشته آغاز شده و تا 27 سپتامبر ادامه دارد. در همین حال، به نظر می‌رسد اسلام‌آباد به جای درخواست کمک نظامی از آمریکا، تصمیم گرفته به پکن روی بیاورد. دولت ترامپ قبلا تصمیم گرفته بود که راه دسترسی پاکستان به کمک نظامی به ارزش 225 میلیون دلار را مشروط اعلام کند و فقط در صورتی که پاکستان ارائه "پناهگاه‌های امن" به عناصر تروریستی را متوقف کند، این کمک ارائه شود.
 
همکاری نظامی چین و پاکستان رو به افزایش است
روابط دوستانه چین و پاكستان اخیرا گسترش یافته است. ترامپ ماه گذشته خطاب به دولت و ملت پاکستان هشدار داد كه این کشور با ادامه پناه دادن به تروریست‌ها در خاك خود، منافع زیادی را از دست می‌دهد. اسلام‌آباد این اتهامات را به شدت انکار کرده است. البته پیش از این نیز روابط آمریکا و پاکستان از سال 2011 خوب نبوده است.
در حال حاضر اسلام‌آباد، احتمالاً چین را به گسترش همکاری نظامی و تکنولوژی خود برای جایگزینی فقدان کمک‌های نظامی ناشی از آسیب و وخامت در روابط ایالات متحده و پاکستان فرا می‌خواند.
تمرینات فعلی نیروهای هوایی پاکستان و چین نشان می‌دهد که این دو کشور متحد از سال 2011 همکاری‌ها را افزایش داده‌اند. 2011 اولین سالی بود که عملیات مشترک به نام "شاهین" انجام شد.
چین برای تمرینات هوایی شاهین در سال جاری، چندین واحد پیشرفته هوایی از جمله جنگنده‌های چند منظوره، جنگنده‌های بمب افکن  Xian JH-7 و هواپیمای سیستم کنترل و هشدار هوایی را به پاکستان اعزام کرد. ارتش چین همچنین موشک‌های زمین به هوا و اپراتورهای رادار را برای تمرین به منظور افزایش هماهنگی نیروی هوایی خود با پاکستان اختصاص داده است.
 
آیا کمک‌های چین می‌تواند جایگزین کمک‌های نظامی ایالات متحده به پاکستان شود؟
افزایش هماهنگی هوایی نیروی هوایی چین و پاکستان برای بهبود اقدامات ضد تروریستی علیه گروه‌های غیر دولتی در شمال شرقی چین به کار گرفته شده است.  این امر همچنین می‌تواند آمادگی نظامی چین را در مبارزه با تروریست‌ها در مسیر مرزی با هند افزایش دهد. در همین حال، در بحبوحه تصمیم‌گیری ترامپ مبنی بر جلوگیری از دسترسی پاکستان به کمک‌های نظامی آمریکا، وضعیت همکاری و مشارکت دفاعی پاکستان و چین تحت نظارت و کنترل بیشتری در آمده است.
از یک دیپلمات چینی سوال شد که آیا چین می‌تواند کمک‌های نظامی آمریکا به پاکستان را جایگزین کند؟ وی در حال مصاحبه با خبرنگار ولیوواک به شرط اینکه نامش فاش نشود؛ اظهار داشت: "در حال حاضر نه." این دیپلمات اضافه کرد که کمک نظامی آمریکا به اسلام‌آباد و کمک نظامی چین به این کشور آسیای جنوبی، "دو موضوع متفاوت است."
ناتالیا زامارایوا از موسسه مطالعات شرقی آکادمی علوم روسیه روز یکشنبه به اسپوتنیک گفت: "این که آیا چین قادر خواهد بود جایگزین ایالات متحده از لحاظ کمک نظامی به پاکستان شود، سوالی است که زمان آن را مشخص می‌کند و در آینده می‌توان به آن پاسخ داد."
 
آیا چین و پاکستان واقعاً "دوستان آهنین" هستند؟
اگر چه پاکستان هنوز از بحران سیاسی ناشی از رد صلاحیت نواز شریف نخست وزیر سابق این کشور در ماه جولای بهبود کامل نیافته اما اکنون واضح است که شاهد خاقان عباسی، نخست وزیر جدید پاکستان، اهمیت زیادی برای روابط نظامی چین و پاکستان قایل است.
این مسئله از دیدار عباسی از پایگاه نیروی هوایی پاکستان واقع در سارگوودا در ایالت پنجاب در طی تمرینات نیروی هوایی جاری چین و پاکستان مشخص می‌باشد. ماه گذشته، عباسي با وانگ يانگ معاون نخست وزير چين ملاقات کرد و دو دیدگاه و مذاکرات دقیق و عميق پیرامون ترويج مشارکت میان دو ملت صورت گرفت. آنها همچنین اعلام کردند که اسلام‌آباد و پکن "دوستان آهنین" هستند.
علاقه پاکستان به ارتقای روابط میان چین و این کشور همچنین از دیدار و سفر خواجه آصف وزیر خارجه پاکستان به چین طی هفته گذشته مشهود است. وی به منظور بررسی روابط دوجانبه، جنگ با تروریسم در منطقه و بحث در مورد دستیابی به صلح و ثبات در افغانستان به چین سفر کرد. چین طی این نشست، مجدداً بر حمایت خود از اسلام‌آباد تأکید کرد و متحد همه جانبه خود را به خاطر مبارزه با تروریسم ستایش کرد.
پکن ماه گذشته بلافاصله به حرف‌های تند ترامپ درباره پاکستان واکنش نشان داد. هوآ چونیینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، از جامعه بین المللی خواست که "به طور کامل تلاش‌های پاکستان در راه مبارزه با تروریسم را به رسمیت بشناسند".
چین و پاکستان در راستای پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان به ارتقای همکاری‌های امنیتی دست یافته اند.
پیش‌بینی می‌شود که تلاش‌های ضد تروریسم چین و پاکستان در پی پیگیری پکن و اسلام‌آباد و توافق برای افزایش همکاری در زمینه امنیتی و مبارزه با تروریسم در امتداد کریدور مشترک اقتصادی آنها افزایش یابد. توافق همکاری‌های امنیتی هفته گذشته در چارچوب نشستی با حضور منگ جیانجیو، رییس کمیسیون کمیته مرکزی کمیته حزب کمونیست در امور سیاسی و حقوقی، و آصف وزیر امور خارجه پاکستان حاصل شد.
کریدور اقتصادی چین و پاکستان ستون اصلی طرح ابتکاری و تغییردهنده بازی یک کمربند یک جاده شی جین پینگ رییس جمهور چین است. طبق گزارش‌ها 15000 نیروی نظامی قدرتمند پاکستانی از کریدور اقتصادی چین و پاکستان در امتداد مسیری محافظت می‌کنند که ایالت سین‌کیانگ چین را به بندر گوادار پاکستان از طریق شبکه پروژه‌های راه آهن و جاده متصل می‌کند.
از آنجا که هر دو منطقه با چالش‌های ستیزه‌جویان اسلام‌گرا مواجه هستند، دو کشور همکاری مشترک ضد تروریسم خود را برای حفاظت از کریدور 54 میلیارد دلاری تقویت کرده‌اند.
 
سیاست پاکستان در قبال چین بی‌تغییر و دست نخورده باقی مانده است
بیانیه بریکس که در اوایل ماه جاری منتشر شد، پاکستان را به گروه‌های تروریستی متصل و مرتبط ندانست. این هم نشانه دیگری از حمایت چین از پاکستان به رغم انتقاد رئیس جمهور آمریکا از اسلام‌آباد است. احسان اقبال وزیر کشور پاکستان روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که اعلامیه رهبران برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی (بریکز) موضع اسلام‌آباد را تقویت می‌کند و گروه‌های تروریستی ممنوعه در خاک پاکستان هرگز پذیرفته نمی‌شوند.
اقبال اصرار داشت که سیاست چین در مورد پاکستان بدون تغییر باقی مانده است و اعلامیه بریکس علیه گروه‌های تروریستی نیز به رغم فشار بیشتر بر پاکستان از سوی جامعه بین المللی، دربرگیرنده "هیچ موضوع جدیدی" نیست.
 
آیا چین، پاکستان، روسیه و ترکیه یک بلوک تشکیل می‌دهند؟
سفرهای آصف وزیر امور خارجه پاکستان به کشورهای کلیدی منطقه اوراسیا، این نظریه را مطرح کرده که چین، پاکستان، روسیه و ترکیه می‌توانند در واکنش به استراتژی رئیس جمهور ترامپ در قبال افغانستان یک جبهه متحد تشکیل دهند.
این سه کشور در فهرست کشورهای بازدید شده توسط وزیر امور خارجه پاکستان در طی هفته گذشته قرار داشتند. کارشناسان اظهار داشته‌اند که پکن، اسلام آباد، مسکو و آنکارا می‌توانند در مسیر تشکیل یک بلوک باشند. در عین حال از جزئیات دقیق مذاکرات میان این کشورها که موضع خود را در مورد جنگ افغانستان در توافق نامه‌ها آورده اند، بی‌اطلاع هستیم.
اندرو کوریبکو تحلیلگر سیاسی مسکو هفته گذشته در مصاحبه‌ای خصوصی با ولیوواک اظهار داشت که ترکیه با پیوستن به سازمان شانگهای می‌تواند به پاکستان، چین، روسیه و ترکیه کمک کند تا "این گروه یک مانع درون یک بلوک ایجاد کنند و تقویت فرایند ادغام منطقه‌ای و اصلاح و تغییر نظام‌های اقتصادی و مالی جهانی را رقم بزنند. "
سازمان همکاری‌های شانگهای یک سازمان سیاسی، اقتصادی و امنیتی اوراسیایی به رهبری چین و روسیه است.  به تازگی، ترکیه در برنامه‌های سیاست خارجی خود چرخش و تغییر ایجاد کرده است؛ طوری که به نظر می‌رسد برنامه‌های خود برای پیوستن به اتحادیه اروپا را رها کرده و در عوض پیگیری ایجاد روابط نزدیک تر با کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای را جایگزین آن برنامه نموده است.
انتهای مطلب/.