مارک گراسمن نماینده ویژه آسابق مریکا در امور افغانستان و پاکستان ابهامات استراتژی جدید اعلام شده واشنگتن برای افغانستان را در مطلبی بر شمرده است. از جمله طرح این سئوال است که آیا رئیس جمهور آمریکا می‌تواند روی کمک کشورهایی نظیر چین، ایران، روسیه و کشورهای آسیای مرکزی که همگی در برقراری صلح در افغانستان نقش چشم گیری دارند، حساب کند.
ایران شرقی/
در تاریخ 15 آگوست، با توجه به درخواست‌های مکرر دونالد ترامپ در گذشته برای خروج ایالات متحده از افغانستان و پاسخ تکان دهنده به اقدامات نئونازیست‌ها، زمانی که او مقابل سربازان ایالات متحده ایستاده بود تا سیاست‌های دولت خود نسبت به افغانستان و جنوب آسیا را اعلام کند، تنها چند نفر می‌دانستند که باید انتظار شنیدن چه چیز‌هایی را داشته باشند.
در واقع اظهارات رئیس جمهور آمریکا در خلال بزرگ نمایی‌های تبلیغاتی که با خود همراه داشت یک مسیر منطقی رو به جلو را به تصویر کشید. ترامپ در رابطه با حضور نیروهای نظامی آمریکا بدون مطرح کردن تعداد دقیق نیروهای جدید، از رویکرد شرایط محور بیش از رویکرد تقویم محور حمایت کرد.
ترامپ به درستی اعلام کرد که عواقب خروج سریع از این منطقه قابل پیش بینی و غیرقابل قبول است و از این رو از نیروهای نظامی آمریکا خواست تا در عین فراهم آوردن حمایت‌های آموزشی و عملکردی برای نیروهای افغان، بر روی ماموریت‌های ضد تروریسم تمرکز کنند.
در حالی که رئیس جمهور آمریکا از رویکردی پیوسته برای منطقه صحبت کرد، اما مسئولیت خطیر شکل دادن و اجرای جزئیات نظامی و سیاسی را بر عهده سایرین گذاشت.
در مجله YaleGlobal منتشر شده است که در تاریخ 20 جولای، ما پنج سوال که در اظهارات ترامپ در رابطه با افغانستان باید به آنها پرداخته می‌شد را مطرح کردیم.
1) ماموریت آمریکا در افغانستان چیست؟
ترامپ می‌گوید نیروهای آمریکایی در افغانستان حضور دارند تا به واسطه‌ی معدوم کردن داعش و شکست القاعده و آموزش نیروهای افغان، از تجدید قوای مراکز امنی که تروریست‌ها را قادر می‌سازد تا آمریکا را تهدید کنند، جلوگیری کند. او با اعلام اینکه "نیروی اعمال شده استراتژیکی" می‌تواند به رسیدن به یک توافق سیاسی با طالبان ختم شود، افزود که سربازان آمریکایی اجازه دارند تا در جهت حمایت هرچه بیشتر از عملیات‌های افغان‌ها در مقابل طالبان اقدامات لازم را انجام دهند.
2) آیا حضور بیشتر نیروهای نظامی در منطقه باعث ترغیب سایر کشورها برای اعزام سربازان بیشتر به این منطقه می‌شود؟
ترامپ می‌گوید که ایالات متحده آمریکا از متحدان و هم‌پیمانان خود در ناتو درخواست اعزام نیروهای بیشتری خواهد کرد. متاسفانه رئیس جمهور آمریکا این کار را بدون در نظر گرفتن تعداد بی شمار قربانی‌های جانی و مالی که سایرین در افغانستان هزینه کرده بودند، انجام داد. تاکنون متحدین ناتو از سیاست‌های آمریکا حمایت کرده‌اند، اما توقعات را در رابطه با تعهد نسبت به افزایش نیروهای نظامی در منطقه پایین آورده‌اند.
اورسولا فون درلاین، وزیر دفاع آلمان در این باره اظهار داشت که او این کشور (افغانستان) را در صدر مردمانی که از آنها انتظار می‌رود تا نیروهای بیشتری را به منطقه اعزام کنند، نمی‌بیند. چرا که این کشور در سال 2016 نیروهایش را تا حدود 18درصد افزایش داد و گروه اعزامی از سوی آلمان را به 980 نفر رساند.
ایتالیا با داشتن بالغ بر 800 تن نیروهای نظامی، از بیان هرگونه اظهار نظری سر باز زد. به نظر می‌رسد که انگلستان نیز افزایش نیروی 600 نفری خود را امری غیر محتمل به شمار می‌آورد. اینکه آیا استرالیایی‌ها نیروهای بیشتری را به منطقه می‌فرستند یا خیر؟ سوالیست که بی جواب مانده است.
3) آیا کابل مسئول کنترل و رهبری نیروهای نظامی این کشور در برابر تجدید قوای نیروهای مخالف است؟
ترامپ به توقع بسیار زیادش پیرامون اینکه رهبران افغان مالکیت آینده کشورشان را در دست بگیرند، تاکید کرد. اخیرا اشرف غنی در امضای یک سند با توافقی جدید در زمینه اعمال اصلاحات گسترده موافقت نمود. عبدالله عبدالله مدیر عالی رتبه افغان، از امتناع ترامپ برای اعزام نیروهای آمریکایی بیشتر برای ساخت این کشور استقبال کرد و اظهار داشت که این امر مسئولیتی است که بر دوش خود ماست.
4) آیا کشورهایی که وسعت گسترده‌تری دارند، نقشی سازنده در ایجاد افغانستانی امن و همچنین ثبات در منطقه دارند؟
رئیس جمهور آمریکا با بیان اینکه هیچ نوع مشارکتی نمی‌تواند، پناه دادن یک کشور به نظامی‌ها و تروریست‌هایی که مقامات و اعضای سرویس آمریکا را هدف قرار داده‌اند را نجات دهد، کشور پاکستان را برای حمایت از افراطیون محکوم کرد. ترامپ از هندوستان دعوت کرد تا به این کشور در اداره افغانستان به ویژه در زمینه فراهم آوردن کمک‌ها و توسعه اقتصادی کمک کند. در این اظهارات نام کشورهایی نظیر چین، روسیه و یا ایران که همگی تاثیر بسزایی در منطقه داشته و در گذشته مورد حملات انتقادی سنگینی از سوی ترامپ قرار گرفته‌اند، عنوان نشد.
رهبران پاکستانی روایت غلط ترامپ در رابطه با به کار بردن عبارت "خانه امن" را محکوم کردند. دفتر نخست وزیر، شهید عباسی با نیروهای ویژه آمریکا تماس گرفت تا تروریست‌ها را در خاک افغانستان هدف قرار داده و نیز سیاست‌های غیر دوستانه هندی‌ها برای برقراری صلح در منطقه را رقت انگیز به شمار آورد.
مقامات هندوستان از تصمیم ترامپ در زمینه افزایش نیرو برای غلبه بر چالش‌های پیش روی افغانستان استقبال کردند. وزیر امور خارجه چین هم در یک تماس تلفنی با تاکید بر نقش پکن به عنوان دوست همه جانبه پاکستان، از رکس تیلرسون خواست تا به اهمیت نقش پاکستان در افغانستان تاکید کرده و حاکمیت و مشروعیت پاکستان را محترم بشمارد.
5) آیا افزایش تعداد نیروهای نظامی آمریکا و همکاری بیشتر و شدیدتر در جنگ می‌تواند منجر به برقراری توافقی صلح آمیز در میان افغان‌ها شود؟
ترامپ عنوان کرد: ممکن است روزی پس از انجام تلاش‌های نظامی موثر، ایجاد یک توافق سیاسی که در بردارنده عناصر طالبان در افغاستان می‌باشد، امری محتمل و امکان‌پذیر باشد. اما هیچ کس از زمان و یا چگونگی رخ دادن آن اطلاعی ندارد. زبان و نحوه بیان او نشانگر واقعی بودن استراتژی فعلی طالبان است. استراتژی که شامل جنگ همه جانبه از جمله حملات بی رحمانه به شهروندان عادی است.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان هشدار داد که اگر چنانچه ایالات متحده نیروهای نظامی‌اش را از افغانستان خارج نکند، افغانستان به زودی در قرن 21 تدیل به گورستانی دیگر برای این ابر قدرت خواهد شد.
همان گونه که هنری کیسینجر در World Order یادآور شد، در حالیکه آمریکایی‌ها معتقدند هر مشکلی یک راه حل دارد، چینی‌ها بر این باورند که هر راه حل، بلیط ورود به مجموعه‌ای از مشکلات جدید است. هرچه رویکرد جدیدی در مورد افغانستان در پیش می‌گیریم، سوالات جدیدی نیز ایجاد می‌شوند. آیا ایالات متحده می‌تواند، وارد مناطق و سرزمین‌هایی از پاکستان شود که از دست داده است؟
حضور نیروهای بیشتر نظامی در افغانستان به منزله داشتن پشتوانه زمینی مستمر و ارتباط هوایی در سراسر و بر فراز پاکستان بوده و امکان تامین آنها را نیز فراهم می‌آورد. پاکستان و ایالات متحده همچنان با خطرات و تهدیدهای مشترکی از جمله القاعده مواجه هستند که این امر مستلزم داشتن همکاری نزدیک و صمیمانه است. سختگیری ترامپ در رابطه با پاکستان به طور دقیق با جزئیات عنوان نشد و آمریکایی‌ها به بررسی اینکه آیا نیاز است تا به این روند با کاهش همکاری، اعمال تحریم‌ها و یا حتی پا فراتر از این حد گذاشته تا موضع پاکستان را نسبت به افراطیون تغییر دهد یا خیر.
آیا نیروهای نظامی آمریکا می‌توانند بدون کمک به افغان‌ها در جنگ علیه طالبان، نیروهای افغان را در میدان جنگ مساعدت کنند؟
ژنرال‌ها وسربازان آمریکایی با این بحران دست و پنجه نرم خواهند کرد، چرا که آنها هستند که تعیین می‌کنند، هرچند وقت یکبار به مواضع طالبان حمله هوایی شود. به چه تعدادی از نیروهای افغان نیروهای آمریکایی باید اضافه شوند و چه زمانی به متحدین اجازه دهند تا انجام عملیات‌ها را خودشان بر عهده گیرند. از آنجایی که امکان تغییر مواضع آمریکا وجود دارد، ازین رو ترغیب افغانستان برای از آنِ خود کردن جنگ امری ضروری محسوب می شود.
آیا رئیس جمهور آمریکا می‌تواند بر روی کمک کشورهایی نظیر چین، ایران، روسیه و کشورهای آسیای مرکزی که همگی در برقراری صلح در افغانستان نقش چشم گیری دارند، حساب کند؟
در حال حاضر داشتن یک استراتژی دیپلماتیک برای خاتمه دادن به جنگ ضروری‌ترین مساله است و این امر مستلزم سرمایه‌گذاری کردن بر روی ترغیب کشورها در جهت برقراری اجماع منطقه‌ای برای ایجاد صلح در افغانستان و نیز افزایش سرمایه سیاسی در سطح رهبری به منظور حمایت از سیاست آمریکا می‌باشد.
در مواجهه با آنچه که به نظر می‌رسد شبیه به نیروی اجرایی برای از بین بردن وزارت امور خارجه می‌باشد، آیا دیپلمات‌های آمریکایی ظرفیت دنبال کردن استرتژی دیپلماتیک مورد نیاز برای حمایت از نیروهای آمریکایی در میدان جنگ و در نهایت برای خاتمه دادن به جنگ را دارند؟
در نهایت آیا رئیس جمهور آمریکا استراتژی عنوان شده را دنبال خواهد کرد؟
قطعا اوضاع در افغانستان آشفته خواهد شد و برخی از این آشفتگی‌ها نیز به سرعت اتفاق خواهند افتاد و بهای جانی با خود به همراه خواهند داشت. آمریکایی‌ها، متحدین و دوستان آمریکا از سخنرانی که ترامپ در رابطه با افغانستان ایراد کرد، خوشحال خواهند شد و هرگونه تردیدی در رابطه با تعهد آمریکا این استراتژی را تضعیف خواهد کرد. آیا رئیس جمهور به سیاستی که در 21 آگوست اظهار کرد، متعهد است یا به سادگی تغییری دیگر در راه است؟
نویسنده‌های این مقاله
مارک گراسمن در سال‌های 2011 و 2012 نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان بود.
تام وست در بین سال‌های 2011 تا 2012 دیپلمات ارشد آمریکا در افغانستان و پاکستان بود و در سال‌های 2012 تا 2015 در شورای امنیت ملی و نیز در دفتر معاون رئیس جمهور جو بایدن فعالیت می‌کرد.
انتهای مطلب/.
دریافت صفحه با کد QR