قزاق‌ها، جمعیت مسلمان ترک تباری هستند که بسیاری از آنان در چین نیز زندگی می‌کنند. در واقع، چین، موطن بزرگترین اقلیت قزاق است که بین 1.25 میلیون و 1.5 میلیون نفر که اکثر آنان در استان «ایلی» قزاق و استان‌های «ترباقاتای» و «آلتای» در بخش شمالی سین کیانگ، هم مرز با قزاقستان زندگی می‌کنند و در حال حاضر، مقامات چینی، محدودیت‌های مشابه اویغورها را نسبت به قزاق‌ها نیز اعمال می‌کنند.

ایران شرقی/

در حالی که روابط میان قزاقستان و چین بیش از دو دهه خوب بوده و این دو کشور همسایه، روابط اقتصادی عالی با هم دارند و تجارت بین آنها بالغ بر میلیاردها دلار در سال است، اخیرا نگرانی‌های امنیتی بر روابط قزاقستان و چین، سایه افکنده است.  این در حالی است که مقامات چینی، چندین دهه است که کمپینی علیه "جدایی طلبان" در منطقه خودمختار سین کیانگ راه انداخته‌اند واخیرا، یک سری حملات خشونت‌آمیز در سین کیانگ به وقوع پیوسته که مقامات، اویغورها را مقصر آن می‌دانند.

همانطور که عنوان کامل نام این منطقه نشان می‌دهد، این منطقه که در حال حاضر به عنوان سین کیانگ شناخته می‌شود، موطن سنتی اویغورها، مردم ترک زبانی است که چندین قرن پیش به اسلام گرویدند. مبارزات ملی‌گرایانه اویغورها عمدتا به خاطر جلوگیری از بلعیده شدن کامل توسط فرهنگ «هان» چینی صورت گرفته است.

در اوایل امسال، گروه شبه‌نظامی «داعش»، ویدئویی از مبارزان اویغور در سوریه منتشر کرد که تهدیدی علیه چین به حساب می‌آمد. این اولین بار نبود که شبه‌نظامیان اویغور در خاورمیانه، ویدئویی با محتوای تهدید چین منتشر کردند، اما این مورد اخیر، توجه رئیس جمهور چین «شی جین پینگ»، که در روز 10 مارس، وعده ساختن یک "دیوار بزرگ آهنی" برای محافظت از سین کیانگ را داده بود، به خود جلب کرد.

 مقامات چینی، پیش از این قوانین جدیدی راجع به اویغورها تصویب کرده‌ بودند تا ارتباط اویغورها را با اسلام قطع کنند. از جمله اینکه، به جز سالمندان، مردان اویغور نباید ریش داشته باشند؛ زنان اویغور از پوشیدن برقع ممنوع بودند؛ کودکان زیر 18 سال از حضور در مسجد ممنوع شدند و مقامات چینی، هیچ مقرراتی برای ماه رمضان وضع نکرده، و تاکید داشتند که اویغورها در طول ساعات کار نباید روزه بگیرند و مغازه‌های خود را تعطیل کنند.

 اما واژه‌های خصمانه تعداد انگشت شماری از اویغورها در سوریه در ویدئوی منتشر شده از طریق اینترنت، باعث شد که دولت چین، سرکوب جدید و البته شدیدی علیه اویغورهای سین کیانگ، اعمال نماید.

سرگردانی قزاق‌ها

 قزاق‌ها، جمعیت مسلمان ترک هستند و بسیاری از آنان در چین زندگی می‌کنند. در واقع، چین، موطن بزرگترین اقلیت قزاق است، بین 1.25 میلیون و 1.5 میلیون نفر که اکثر آنان در استان «ایلی» قزاق و استان‌های «ترباقاتای» و «آلتای» در بخش شمالی سین کیانگ، هم مرز با قزاقستان زندگی می‌کنند و در حال حاضر، مقامات چینی، محدودیت‌های مشابه اویغورها را نسبت به قزاق‌ها نیز اعمال می‌کنند.

رادیو آزاد آسیا (RFA) گزارش داد که در اوایل ماه ژوئن، یک امام معروف قزاق به نام «آکمت» در سین کیانگ دستگیر شد. این امر پس از آن اتفاق افتاد که یک امام قزاق به نام «اوکان» در اوایل امسال ظاهرا برای انجام نمازهای سنتی اسلامی در مراسم تشییع جنازه، دستگیر شد. وی به 10 سال زندان محکوم شد.
 «آکمت» در شب 4 ژوئن تحت بازداشت پلیس فوت کرد. مقامات گفتند که وی خودکشی کرده است. مقامات محلی شروع به بازداشت دوستان «آکمت» نمودند و RFA گزارش کرده بود که تا ماه جولای بیش از  100 نفر از دوستان و همکلاسی‌های امام، بازداشت شدند.

 رسانه‌های دولتی همه چیز را نادیده می‌گیرند

چین، به آنچنان شریک مهم اقتصادی قزاقستان تبدیل شده است که می‌توان انتظار داشت که مقامات «آستانه» از اطلاعات رسیده در مورد شهروندان قزاقستانی سین کیانگ، نگران باشند.  شایعاتی در اوایل سال 2016 مطرح شد مبنی بر اینکه اصلاحات ارضی قریب‌الوقوع در قزاقستان، به چین حق خرید زمین‌های قزاقستان را می‌دهد و این امر، موجب برپایی بزرگترین تظاهرات قزاقستان در دو دهه اخیر شد.

با این حال، اقدامات چین علیه قزاق‌های قومی در سین کیانگ، در رسانه‌های دولتی قزاقستان گزارش نشده است، اگر چه، چند رسانه کوچک و مستقل، اطلاعاتی را در این زمینه منتشر کرده‌اند. برای مثال، وب سایت «قزاق تایمز»، مقاله‌ای در تاریخ 6 ژوئن با این عنوان منتشر کرد: چرا «آکرودا» [کاخ ریاست جمهوری قزاقستان] از حقوق قزاق‌های چینی حمایت نمی‌کند؟ وب سایت 7kun.kz نیز در مورد یک کنفرانس مطبوعاتی سازماندهی شده توسط برخی نویسندگان شناخته شده قزاق در ماه ژوئن با «نورسلطان نظربایف»، رئیس جمهور قزاقستان برای کمک به قزاق‌ها در چین، گزارش داد.

 دولت قزاقستان توانسته است به طور عمومی از مطرح کردن مسئله قزاق‌های سین کیانگ، اجتناب کند اما زمانی که این مشکلات به قزاقستان گسترش می‌یابد، دولت این کشور با مشکلات بیشتری مواجه می‌شود. این در حالی است که قزاقستان، مدت کوتاهی پس از استقلال در سال 1991، درهای خود را به روی قزاق‌های قومی سراسر جهان باز کرد و از آنها دعوت کرد تا به سرزمین تاریخی خود بازگردند. قزاقستان یک کشور بزرگ با جمعیت کوچک است که درست پس از استقلال، نشان می‌داد اکثریت مردمی که در قزاقستان زندگی می‌کردند، غیر قزاق بودند. در تلاش برای اصلاح این مسئله، مقامات قزاقستان، حدود 1 میلیون قزاق را از کشورهای آسیای مرکزی، ترکیه، روسیه، مغولستان و چین، به کشور خود بازگرداندند. این افراد، «اورلمان»  نامیده می‌شوند.

بازداشت‌های غیر قابل توجیح

برخی از اورالمان‌ها از چین به رادیو آزادی/سرویس قزاق (آزاتیک) گفته‌اند که آنها و بستگانشان به تازگی با مقامات چینی به مشکل برخورده‌اند. «روشان»، که فقط نام کوچکش را بیان کرد، یک اورلمان است که در سال 2005 از چین به قزاقستان نقل مکان کرد و در سال 2008 شهروندی قزاقستان را کسب کرد. شوهر وی، «امیر بکالی» نیز یک اورلمان است و در 23 مارس برای یک سفر تجارتی به «ارومچی» مرکز سین کیانگ رفت. «بکالی»، در جلساتی در ارومچی شرکت کرد و سپس تصمیم گرفت که مادرش را در «تورفان» ببیند و وی را به قزاقستان بازگرداند. «بکالی» ناپدید شد و «روشان» تا کنون هیچ خبری از وی ندارد. در نهایت، «روشان» در تماس با مادر «بکالی» متوجه شد که شوهرش بازداشت شده است.

آزاتیک با کارفرمایان «بکالی» تماس گرفت؛ آژانس توریستی Akku واقع در آلماتی. یکی از نمایندگان آژانس به تأیید کرد که «بکالی» کارمند این شرکت بوده است و به چین رفته بود و در آنجا دستگیر شده بود اما اطلاعات بیشتری از آن نداشت. همسر «بکالی» گفت که وی از مقامات قزاقستان درخواست کمک کرده تا شوهرش را در چین پیدا کنند، اما تاکنون هیچ موفقیتی نداشته است.

 یک اورلمان دیگر به نام «بریک»، که نمی‌خواست از نام خانوادگی خود به خاطر ترس از اقدامات تلافی جویانه علیه بستگان خود در چین، استفاده کند گفت: مقامات چینی، در ماه ژانویه، بازداشت اورلمان‌ها را آغاز کرده‌اند. این، همان زمانی است که «داعش» ویدئوی شبه‌نظامیان اویغور را منتشر کرد. «بریک» که اخیرا سفری به سین کیانگ داشت گفت که اورلمان‌ها، اغلب به مراکز «آموزش سیاسی» منتقل شده و در آنجا برای دوره‌هایی از سه روز تا چند ماه نگهداری می‌شوند. این در حالی است که توضیحات «بریک» و «روشان» با سخنرانی 5 ژوئن «ژو هایلون»، معاون دبیر حزب سین کیانگ، مطابقت دارد.

«ژو» عنوان کرد که یکی از اولویت‌های جدید مقامات منطقه‌ای، برخورد با مسئله ملیت‌های چین در قزاقستان است. وی همچنین گفت: ما باید بر روی جمعیت چینی قزاق در قزاقستان کار تبلیغاتی انجام دهیم. در همین راستا، آزاتتیک، ماه‌هاست که گزارش می‌کند، شهروندان قزاقستان برای دریافت ویزای چین مشکل دارند، حتی دانشجویانی که در دانشگاه‌های چینی حضور دارند نیز مشکلاتی دارند. این در حالی است که شهروندان قزاقستان، که قزاق‌های قومی نیز شامل آن‌ها می‌شوند، افراطی نیستند.

با این حال، تعداد کمی از شهروندان قزاقستان به خاورمیانه رفته‌ و به گروه‌های افراطی پیوسته‌اند و به طور کلی شهروندان قزاقستان، آزادی‌های بیشتری برای انجام رسومات اسلامی خود دارند و به نظر می‌رسد که همین دلایل، مقامات چینی را واداشته تا احتیاط و مراقبت بیشتری نسبت به قزاق‌های قزاقستان و به خصوص اویغورها و در حال حاضر، اورالمان‌ها، داشته باشند.

 این سیاست جدید پکن به تصویر چین در قزاقستان کمک نمی‌کند. اما دولت قزاقستان که کنترل مشابه دولت چین بر رسانه‌ها را ندارد تلاش می‌کند تا این تصویر را حفظ نماید. این فقط مسئله زمان است و آنچه برای قزاق‌های قومی در سین کیانگ، و اورلمان‌های قزاقستان اتفاق می‌افتد به اطلاعات عمومی در قزاقستان تبدیل خواهد شد و روزی می‌رسد که همگان، از این اقدامات با خبر می‌شوند.

انتهای مطلب/.