ایران شرقی/ پایگاه تحلیلی استانرادار در گزارشی به بررسی میزان کمک‌های نظامی آمریکا به کشورهای آسیای مرکزی و تاثیر آن پرداخته است.
در این گزارش آماده است، آمریکا و قزاقستان برنامه همکاری در حوزه نظامی برای سال‌های 2016- 2017 را در محورهایی مانند حفظ صلح، ارتقاء سطح نیروهای نظامی توسط واشنگتن برای ساخت ارتش حرفه‌ای و آموزش نظامیان در دست تهیه دارند ضمن آنکه «آستانه» شریک کلیدی «مسکو» در قالب سازمان پیمان امنیت جمعی و اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز هست .
همچنین، همکاری‌ها در حوزه نظامی بین قزاقستان و آمریکا در سال‌های اخیر به سرعت در حال رشد است و طی چند سال اخیر نیز آمریکایی‌ها دوره‌های آزمایشی فعالیت نیروهای نظامی هوایی-موشکی برگزار کردند ضمن آنکه در 18 فوریه سال جاری وزارت دفاع قزاقستان از تحصیل فرماندهان خود در دانشگاه عالی ناوگان آمریکا خبر داد.
این در حالی است که در بهار و تابستان سال جاری در قزاقستان، سیزدهمین دوره مانورهای مشترک موسوم به «عقاب- 2015» با حضور نظامیان آمریکا و انگلیس با هدف افزایش سطح هماهنگی بین نیروهای مختلف جهت شرکت در عملیات ناتو و سازمان ملل برگزار شد.
علاوه بر این، در تاریخ نهم فوریه سال جاری، «الیزبت میلرد» سفیر آمریکا در تاجیکستان از کمک 2 میلیون دلاری به آژانس نظارت مواد مخدر تاجیکستان برای خرید ساختمان جدید خبر داد که آژانس نظارت مواد مخدر آمریکا نیز در آن ساختمان قرار دارد .
در کنار این کمک‌ها،  خرید ماشین‌های ضد گلوله، زرهی، دستگاه‌های دید در شب و دوره‌های آموزشی زبان انگلیسی، از دیگر خدماتی بود که طرف آمریکایی در قالب 175 هزار دلار در اختیار تاجیکستان قرار داد.
اما بزرگترین کمک آمریکا در آگوست سال گذشته به ازبکستان و تحویل 328 ماشین زرهی رایگان به وزارت دفاع کشور مذکور بود ضمن آنکه این عمل آمریکایی‌ها به عنوان بزرگترین کمک برای کشورهای آسیای مرکزی در تاریخ محسوب شد.
علاوه بر این در 29 ژوئن سال 2015 کمیته نگهبانی مرزها تحت نظارت سرویس امنیت ملی ازبکستان از تحویل 20 خودرو به مرزبانان این منطقه خبر داد در حالی که روابط در زمینه آموزش نظامیان نیز توسعه یافت.
همچنین، در تاریخ 24 ژوئن سال 2015 دفتر ناتو در «تاشکند» برنامه جدیدی جهت آموزش سربازان ازبک‌زبان برای افزایش شرکت نظامیان ازبک در عملیات ناتو در نظر گرفته شد.
همکاری در زمینه نظامی بین آمریکا و قرقیزستان پس از اخراج پایگاه نظامی آمریکا در «ماناس» در خاک قرقیزستان و پس از انصراف توافق‌نامه همکاری بین کشورهای مذکور با ابتکار «بیشکک» در ماه ژوئن سال 2015 به دلیل اهدای نشان به یک فرد محکوم شده در قرقیزستان توسط دولت آمریکا تا حدی سرد شده است اما اخیرا هر 2 طرف علاقمندی برای عادی‌سازی روابط را نشان می‌دهند و «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا در قالب سفری دوره‌ای به کشورهای آسیای مرکزی در نوامبر سال 2015 از علاقمندی ایجاد توافق‌نامه همکاری جدید با قرقیزستان خبر داد.
این در حالی است که در ماه فوریه سال 2015 در بیشکک به ابتکار دولت قرقیزستان دوره‌های یادگیری زبان انگلیسی برای فرماندهان مانند ازبکستان راه‌اندازی شد و در تاریخ 16 ژانویه سال 2016 دیدار سفیر آمریکا در قرقیزستان و «جانبیک کپراف» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشور مذکور جهت گفت‌وگو در مورد دفاع و امنیت نیز اتفاق افتاد.
حوزه همکاری امنیتی-نظامی آمریکا و ترکمنستان نیز داستان خود را دارد. از طرفی یکی از موانع اصلی توسعه همکاری بین آمریکا و ترکمنستان نیز وضعیت بی‌طرفی «عشق‌آباد» و جلوگیری از پیوستن به هرگونه سازمان‌ و اتحادیه‌ نظامی می‌باشد اما پس از تشدید بحران در مرزهای این کشور با افغانستان در آغاز سال گذشته، دولت ترکمنستان به آمریکا جهت خرید تجهیزات نظامی برای مرزبانان مراجعه کرد ضمن آنکه «لاید آستین» رئیس ستاد کل ارتش آمریکا در سخنرانی خود در کنگره کشور مذکور، از نیاز به ارائه کمک به «عشق‌آباد» خبر داد اما اطلاعات در مورد انجام شدن یا نشدن این کمک در رسانه‌ها بازتابی نداشت.
این در حالی است که ترکمستان برای کمک به روسیه نیز مراجعه نکرد ضمن آنکه این کشور در سازمان پیمان امنیت جمعی عضویت ندارد و حتی مانند ازبکستان توافق‌نامه همکاری و ارائه کمک در موارد اضطراری را نیز امضا نکرده است.
با افزایش همکاری آمریکا با کشورهای آسیای مرکزی، واشنگتن زمینه لازم را به خوبی ایجاد کرد و با شروع بحران اوکراین در سال 2014 بسیاری از کشورهای این منطقه با خیال تهدید استقلال خود دنباله‌روی تغییرات شدند و مسئله پیوستن کریمه به روسیه تشدید این وضعیت را در پی داشت ضمن آنکه آمریکا از همه آن حوادث به شکلی حرفه‌ای و به نفع خود استفاده می‌کند.
باید دانست که آموزش زبان انگلیسی توسط فرماندهان ارتش‌های محلی و به دست آوردن تجهیزات نظامی آمریکایی به رشد اعتماد به آمریکا و ناتو منجر خواهد شد ضمن اینکه  تمام این عملیات به دلیل ناممکن بودن آماده‌سازی فرمادهان و سربازان جدید با تمایل به غرب و تجهیزات و سلاح‌های شوروی سابق به تدریج انجام می‌شود که در آینده به احتمال زیاد چنین سیاستی آرام همه کشورهای این منطقه را علاقمند به توسعه روابط با ناتو می‌کند.
این در حالی است که بر طبق تحلیل‌های نهادهای اطلاعاتی آمریکا، نفوذ نظامی روسیه در آسیای مرکزی به دلیل مشکلات اقتصادی کاهش یابد و همین فضای آزاد شده آمریکا را به تلاطم می‌گیرد.