انتظار میرود که همزمان به نزدیک شدن به موعد انتخابات، تنش در قرقیزستان افزایش یابد. با توجه به تاریخ این جمهوری جوان، اعتماد به نفس کاذب حاکم خودکامه میتواند این بار به بیثباتی شدید و حتی اخراج وی از کشور منجر شود. در اینصورت، برای آتامبایف پیدا کردن پناهگاه در خارج از کشور، بر خلاف عسکر آقایف و قربان بیک باقی یف دشوار خواهد بود. وی روابط با تمام همسایگان دور و نزدیک را وخیم کرده است. به طوری که حتی مسکو عجلهای برای حمایت از جانشین انتخاب شده توسط آتامبایف ندارد.
ایران شرقی/
انتخابات ریاستجمهوری قرقیزستان قرار است 23 مهرماه برگزار شود. تا حدود یکماه پیش، حزب سوسیال دموکرات که الماسبیک آتامبایف قبل از انتخاب به عنوان رئیس دولت، رهبری آن را بر عهده داشت، حامی "سارانبای ژنبیکاف"، نخستوزیر بود اما آتامبایف در آخرین کنفرانس مطبوعاتی خود چند هفته پیش اظهار داشت که اگر حزب سابقش از کاندیداتوری ژنبیکاف حمایت نکند، وی از "آموربیک باباناف"، رهبر اپوزسیون پارلمانی و منتخب نظرسنجیهای فعلی حمایت خواهد کرد. این مسئله بلافاصله به زمینهای برای این شایعات که آتامبایف در واقع فقط به صورت ظاهری از ژنبیکاف حمایت میکند، ماهیت وهمی پیروزی وی را درک کرده و قصد ندارد به هیچ وجه به رسیدن او به قدرت کمک کند، تبدیل شد.
جامعه قرقیزستان چند روز به طور فعالانه گزینه انتصاب باباناف، به عنوان نخستوزیر کشور را مورد بحث قرار داد، چرا که اختیارات محدود رئیس دولت توسط رفراندوم قانون اساسی سال گذشته کاهش یافت. بسیاری معتقدند که باباناف بهتر است نخستوزیر شود تا رئيسجمهور. با این حال، وی ضمن تکذیب این شایعات اشاره کرد که بلافاصله پس از پیروزی قریب الوقوع در انتخابات قصد دارد یک سری اصلاحات گسترده قانونی در توزیع مجدد قدرت به نفع خود انجام دهد.
سپس موضوع اخراج سارانبای ژنبیکاف نخست وزیر مطرح شد. با توجه به قانون قرقیزستان، به منظور جلوگیری از سوء استفاده از منابع اداری، تمام مقامات دولتی درگیر انتخابات، باید قدرت خود را در مدت زمان پیش از انتخابات متوقف و واگذار کنند. آتامبایف ضمن سخنرانی در کنفرانس مطبوعاتی خود اظهار داشت که پارلمان باید تا قبل از سپتامبر هیئت دولت جدید را تشکیل داده و نخست وزیر را از میان معاونان نخست وزیر انتخاب کند.
پس از این پیشنهاد، "چینیبای تورسونبیکاف"، رئیس پارلمان که حتی از معرفی کاندیداتوری خود امتناع ورزیده بود، با این ایده مخالفت کرد. اما مهمتر از همه، مخالفت شدید سارانبای ژنبیکاف بسیار مطیع با این ایده بود. به گفته منابع، وی در گفتگو با آتامبایف، از نوشتن درخواست استعفا از پست نخستوزیری در دوره انتخابات امتناع ورزید و گفت که قصد دارد فقط مرخصی بگیرد. از نظر ژنبیکاف، این موضوع نه تنها از موقعیت عالی وی به عنوان یک نامزد از حزب حاکم حمایت میکند، بلکه در صورت شکست میتواند یک سمت عالیتر را برای او فراهم آورد – سمت رئیس دولت با اختیارات گسترده که مطابق با نتایج حاصل از رفراندوم سال گذشته باید از رئیسجمهور (پس از خروج آتامبایف) به نخست وزیر منتقل شوند.
در کریدورهای قدرت این خبر که الماس بیک آتامبایف قصد دارد "صفر عیساکاف" (که اخیرا ریاست نهاد ریاستجمهوری را بر عهده داشته و همچنان مدیریت سیاست خارجی کشور را بر عهده دارد) را به عنوان نخستوزیر انتخاب کند در حال بحث و بررسی است.
صفر عیساکاف نزدیکترین دستیار ماکسیم، پسر قربانبیک باقیف، رئیسجمهور سرنگون شده در آوریل سال 2010 بود. قابل توجه است که عیساکاف در زمان انقلاب آوریل در واشنگتون سفر ماکسیم باقیف برای سخنرانی به عنوان ولیعهد حاکم را سازماندهی میکرد.
تلگراف منتشر شده سفارت آمریکا در بیشکک در ویکی لیکس - عیساکوف در سال 2009 در سفارت آمریکا در بیشکک به تقسیم اطلاعات محرمانه پرداخت، باقیف را طرفدار روسیه نامید و مخالف بسته شدن برنامههای USAID بود - سر و صدای زیادی به راه انداخت. آتامبایف که با تمام هم تیمیهای خود در انقلاب نزاع داشت، در حال حاضر، عملا به طور کامل توسط کادرهای ماکسیم باقیف احاطه شده است.
در حال حاضر، تمام نیروهای سیاسی پیشرو – نه تنها رقبای اصلی از میان مخالفان (اموربیک باباناف، باکیت تارابایف و تمیر ساریف)، بلکه نخست وزیر ژنبیکاف هم – به مخالفت با طرحهای آتامبایف تمایل دارند.
آتامبایف به وضوح روی این واقعیت که میتواند با استفاده از هرج و مرج قبل از انتخابات یک دولت صد در صد وفادار (دولتی که باید تا قبل از انتخابات سال 2020 کشورارا هدایت کند) تشکیل دهد حساب کرده است. رسوایی پیرامون ارائه حق ساخت 10 نیروگاه برق آبی کوچک و همچنین سهم شرکت روسی "روسگیدرو" به شرکت کوچک Liglass Trading چک به طور غیر مستقیم به این امر کمک کرد. به گفته ناظران، صفر عیساکاف حامی ظهور Liglass Trading است – وی فقط میتوانست نامه وزارت خارجه قرقیزستان که به شدت مخالف همکاری با چچن بود را نادیده بگیرد.
نظر موافق یا مخالف آتامبایف در خصوص طرحهای ایجاد دولت جدید تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری قطعی میشود، اما هنوز مشخص نیست که دیگران قادر به مخالفت با وی هستند یا خیر. آتامبایف در سال 2011 و هم زمان با انتخابات ریاستجمهوری از سمت ریاست دولت کنارهگیری (به مرخصی رفت) و وظایف محوله را به معاون خود، اموربیک بابان اف واگذار کرد. دولت جدید تشکیل نشد.
در حال حاضر نیز این وظایف ممکن است به "محمد کالی عبدالقاضیف:، معاون کمتر شناخته شده نخست وزیر محول شود. اما چنانچه آتامبایف اصرار داشته باشد، غیر از عیساکوف که عملا شانسی ندارد، کاندیداتوری البیک ابراهیم اف، شهردار بیشکک مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
دوره قبل از انتخابات در پس زمینه چندین رویداد سیاسی قضایی بزرگ در دادگاههای پایتخت در جریان است. الماسبیک آتامبایف در پایان دوره خود، نه تنها با تمام نخبگان سیاسی کشور نزاع دارد، بلکه همچنان تلاشهای خود را برای به زندان انداختن چند ده نماینده و وزیر سابق برای مدت طولانی ادامه میدهد.
در میان آنها اموربیک تکهبایف – برجستهترین شخصیت سیاست دوران استقلال قرقیزستان حضور دارد. هیچ کس شک ندارد که اتهام تکه بایف وی را از لیست مدعیان پست ریاستجمهوری حذف میکند، اما امتناع مداوم کمیته مرکزی انتخابات از دادن حق امتحان به عنوان نامزد ریاستجمهوری غیر منطقی است.
انتظار میرود که همزمان به نزدیک شدن به موعد انتخابات، تنش در قرقیزستان افزایش یابد. با توجه به تاریخ این جمهوری جوان، اعتماد به نفس کاذب حاکم خودکامه میتواند این بار به بیثباتی شدید و حتی اخراج وی از کشور منجر شود. در اینصورت، برای آتامبایف پیدا کردن پناهگاه در خارج از کشور، بر خلاف عسکر آقایف و قربان بیک باقی یف دشوار خواهد بود. وی روابط با تمام همسایگان دور و نزدیک را وخیم کرده است. به طوری که حتی مسکو عجلهای برای حمایت از جانشین انتخاب شده توسط آتامبایف ندارد.