ایران شرقی/
در هر کشور دیگر پسا شوروی، انتخاب جانشین رئیس جمهور خبر از انتخاب حزب حاکم می‌دهد اما این موضوع در قرقیزستان صدق نمی‌کند. در منطقه بیشکک، فعالیت‌های زیادی وجود دارد که حکایت از درگیری‌های شدید در حزب حاکم سوشیال دموکرات و احتمالا انشقاق آن دارد. در نتیجه، مقامات این کشور ممکن است از یک نامزد کاملا متفاوت حمایت کنند.

هر چه به 15 اکتبر، زمان انتخابات ریاست جمهوری قرقیزستان نزدیک می‌شویم، توجهات بیشتری به انتقال سیاسی قدرت در این کشور آسیای مرکزی معطوف می‌شود. با این حال «الماس بیک آتامبایف»، چهارمین رئیس جمهور کشور، به اعتبار قانون اساسی قرقیزستان که در سال 2010 به تصویب رسید، موافقت نمود که پس از یک دوره 6 ساله از سمت خود کناره گیری نماید. این در حالی است که هیچ کس در آسیای مرکزی و فراتر از آن نمی داند که پنجمین رئیس جمهور قرقیزستان چه کسی خواهد بود. «آتامبایف» از «سورنبای ژینبکف» نخست وزیر حمایت می کند، اما این بدان معنا نیست که نتیجه قطعی است. در مقابل، یک مبارزه شدید با بیش از 20 کاندیدا که قبلا پیشنهاد کاندیداتوری آن ها اعلام شده، پیش رو است.

در این میان، جنجالی بزرگ به مبارزات انتخاباتی افزوده شد و آن، سفر غیرمنتظره «ویاچسلاو ولدوین» سخنگوی دوما دولتی روسیه به بیشکک در پایان ژوئن بود، این سفر تنها یک هفته پس از آن که آتامبایف با «ولادیمیر پوتین»، همتای روس خود در مسکو دیدار نمود، انجام شد. با توجه به نفوذ سیاسی «ولدوین» به عنوان یک استراتژیست سابق کرملین، حضور وی در پایتخت قرقیزستان به عنوان تلاش «برادر بزرگ» برای آشنا شدن با وضعیت پیش از انتخابات بود.

به گفته سخنگوی دوما، در طی جلسه بین پوتین و آتامبایف در مسکو، پوتین تصمیم گرفت 240 میلیون دلار بدهی قرقیزستان را برای "تقویت همکاری استراتژیک"، ببخشد. دو رهبر همچنین درباره امکان تقویت پایگاه نظامی روسیه در «کانت» (شهر 12 کیلومتری شرق بیشکک) گفتگو نمودند. اما تهدیدات اصلی ارتش قرقیزستان از سوی جنوب این کشور است که به گفته نیروهای امنیتی قرقیزستان، تروریست‌های داعش در آن جا نفوذ کرده‌اند و شورشی‌های طالبان از افغانستان و از طریق تاجیکستان می توانند وارد این منطقه شوند. بنابراین، آتامبایف پیشنهاد کرد که روسیه به تقویت مرز قرقیزستان با تاجیکستان و منطقه جنوب باتکن کمک کند.

این در حالی بود که هیچ یک از دو رهبر نپذیرفت که به طور علنی در مورد انتخابات ریاست جمهوری پیش رو صحبت نماید. «آتامبایف» پیش از سفر به مسکو، در مورد گزینه «جینبکف» نخست وزیر فعلی چراغ سبز نشان داده بود اما تصمیم نهایی حزب سوشیال دموکرات قرقیزستان (SDPK) باید در جلسه گردهمایی حزب مطرح شود و درست بعد از دیدار آتامبایف با پوتین در 21 ژوئن، شورای سیاسی حزب این جلسه را به تاریخ 15 جولای موکول نمود و گزینه «چینبای تورسانبکف» معاون رهبر حزب سوشیال دموکرات و سخنگوی شورای عالی صلح قرقیزستان را مطرح نمود. آیا آتامبایف متوجه شد که کاندیدای مورد نظرش در مسکو حمایت قطعی نداشته است؟

در اکثر کشورهای پسا شوروی، تصمیم رهبر حزب نتیجه گردهمایی حزب را تعیین می‌کند، اما نه در قرقیزستان. این کشور با یک رشته کوه به دو بخش شمال و جنوب تقسیم شده است، هر کدام با قبایل و نخبگان مختص خود و «جینبکف» و خانواده اش از بخش جنوبی این کشور هستند. بعید است که اهالی شمال در پشت این کاندید ریاست جمهوری قرار بگیرند، بنابراین شایعاتی وجود دارد مبنی بر این که «تورسونبکو»، یک سیاستمدار اهل شمال، نام خود را در رای گیری قرار دهد، اما به عنوان یک کاندیدای مستقل. واضح است که نامزدی وی نیز به درخواست آتامبایف صورت گرفته باشد.

رئیس جمهور بعدی تأثیر تعیین کننده‌ای بر آینده آتامبایف خواهد داشت. رییس جمهور فعلی مدتهاست وعده داده است که به عنوان رهبر حزب سوشیال دمکراتیک در سیاست باقی بماند و از زمان بازگشت وی از مسکو این موضوع را مطرح کرده که مهمترین رویداد سیاسی آینده، انتخابات پارلمانی قرقیزستان در سال 2020 است. آیا منظور آتامبایف از مطرح کردن این مسئله این است که با کنار رفتن وی از پست ریاست جمهوری، این پست اهمیت خود را در جمهوری پارلمانی از دست خواهد داد؟ و اگر حزب وی اکثریت قریب به اتفاق کرسی ها را در سه سال برنده شود، آیا رئیس دولت یک پست تشریفاتی مانند آلمان می شود؟

احتمال می‌رود انشقاق حزب حاکم در گردهمایی آینده، آتمبایف را به چالش بکشد. از سوی دیگر، احتمال دارد وی «سپار ایساکوف» رئیس دولت را به عنوان کاندیدای سوم به حزب پیشنهاد دهد. «ایساکوف» برای مدت طولانی مشاور اصلی سیاست خارجی رئیس جمهور بود و اعتماد کامل آتامبایف را به همراه دارد. تا همین اواخر وی جانشین آتامبایف در نظر گرفته می شد، اگرچه «ایساکوف» گفته است که قصد ندارد در انتخابات شرکت کند.

«ایساکوف» در جریان سفر پوتین به بیشکک در پایان ماه فوریه یکی از تنها بوروکرات‌هایی بود که به رییس جمهور روسیه معرفی شد و پوتین برخورد صمیمانه‌ای با وی داشت. همین موضوع برای عموم کافی بود تا «ایساکف» را یک هوادار کرملین بدانند، هرچند این امر باعث افزوده شدن محبوبیت وی در داخل کشور نشد. چرا که اتخاذ موضع طرفدار روسیه برای طولانی مدت قادر به تضمین موفقیت در سیاست های قرقیزستان نبوده است. در دیدگاه قرقیزها، وی به عنوان یک سیاستمدار، ناشناخته و خیلی جوان است. در حال حاضر، دو نفر از جدی ترین مدعیان ریاست جمهوری، دو نخست وزیر سابق هستند: «تمیر ساریف» رهبر حزب «اک-شومکار» و «اموربیک بابانف» رهبر حزب «رسپوبلیکا». هر دو آنها فوق العاده ثروتمند هستند و ترجیح می دهند روابط خود را با حاکمان فعلی حفظ کنند تا اینکه مقامات، درباره ثروت‌های عظیم آنها سوالات ناخوشایندی نپرسند.

در میان دیگر مدعیان برخی چهره‌های آشنا دیده می‌شوند از جمله: «کامیلا شرشکیوا» مدیر دانشگاه بین المللی آسیای مرکزی ؛ «ریتا کاراسارتووا» مدافع حقوق بشر ؛ و «ارستان بیک عبدیلدایف»، سیاستمدار، که معروف است یک بار به هموطنان خود وعده داد زمستانی وجود نخواهد داشت. «امور بیک تکه بایف»، سخنگوی سابق پارلمان و رهبر حزب «آتا –مکن» قدیمی ترین حزب این کشور، (درخواست خود را برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری از داخل بازداشتگاه ارائه کرد) که به اتهام تقلب و فساد دستگیر شده است. وی به عنوان پدر قانون اساسی  قرقیزستان شناخته می‌شود.

یکی دیگر از نامزدهای مستقل که امیدوار به شرکت در انتخابات می‌باشد، «طلعتبیک مسعدیکوف»، فارغ‌التحصیل پنجاه و پنج ساله موسسه دولتی روابط بین‌الملل مسکو و مدرسه اقتصاد لندن است. هرگز در سیاست داخلی شرکت نکرده است - برای ده سال گذشته وی به عنوان مدیر سیاسی مأموریت ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان کار کرده و با توجه به تجربه و ارتباطات بین المللی، ظرفیت قابل توجهی برای حل اختلافات دارد. وی در صورت انتخاب می‌تواند در شرایط فعلی درگیری‌های قرقیزستان، صلح و آشتی را برای کشوری که خسته از وعده های تو خالی است به ارمغان آورد.

یکی دیگر از عواملی که می تواند بر مبارزات انتخاباتی در قرقیزستان تأثیر بگذارد، پیشنهاد روسیه برای فرستادن نیروهای نظامی قرقیزستان به سوریه برای مشاهده و کنترل ایجاد چهار ناحیه تشنج زدایی در آنجا است. این موضوع توسط ژنرال «ولادیمیر شامانف» رئیس کمیته دفاع دوما روسیه اعلام شد. مقامات قرقیزستان بلافاصله گفتند که این موضوع در وزارت امور خارجه مورد بحث قرار نمی گیرد و این موضوع در جریان سفر آتامبایف به مسکو مطرح نشده است. اما «گاتیلوف»، معاون وزیر امور خارجه روسیه، در مورد این موضوع در 30 ژوئن گفت که "روسیه کسی را مجبور نمی کند"، به طور غیرمستقیم آنچه «شامانف» گفته بود را تایید کرد.

با توجه به این که 240 میلیون دلار بدهی لغو شده به عنوان تضمین «همکاری استراتژیک» بین روسیه و قرقیزستان مشخص شده است، به نظر می رسد که روسیه، بیشکک را به انجام اقدامات خاصی، متقاعد خواهد کرد. استدلال های مسکو احتمالا در راستای خط مشی های زیر است: ما امنیت شما را در جنوب، درمنطقه نزدیک به افغانستان تامین می کنیم و در عوض شما حمایت ژئوپلیتیکی در سوریه به ما می‌دهید.
این واقعیت را نیز باید در نظر گرفت که بحث در مورد این موضوع، بدون اشاره به تصمیم گیری در مورد آن چیزی نیست که برای مبارزات انتخاباتی موفق مورد نیاز است. بنابراین موضوع سوریه احتمالا به رییس جمهور منتخب آینده موکول می‌شود و مسکو درهای گفتگو را با هرکس که برنده انتخابات شود باز خواهد گذاشت.
انتهای مطلب/.