اتحاد آمریکا-چین برای تقسیم آسیای مرکزی به حوزه های نفوذ
مذاکرات آمریکا-چین در مورد مسائل سیاست خارجی و امنیت شدت گرفته و اساس یک "اتحاد بزرگ" را تشکیل میدهد که یکی از این محورهای اتحاد در مورد تقسیم آسیای مرکزی به حوزههای نفوذ میباشد.
ایران شرقی/
مذاکرات آمریکا-چین در مورد مسائل سیاست خارجی و امنیت شدت گرفته و اساس یک "اتحاد بزرگ" را تشکیل میدهد. براساس نتایج یک جلسه در واشنگتن که در تاریخ 21 ژوئن سال جاری به ریاست " یانگ جیچی"، عضو شورای دولتی چین، " رکس تیلرسون"، وزیر امور خارجه آمریکا، "جیمز متیس"، رهبر پنتاگون و "فان فنووا"، رئیس ستاد مشترک شورای نظامی مرکزی چین برگزار شد، طرفین یک سری موافقتنامههای استراتژیک براساس نکات زیر منعقد کردند.
-حمایت طرفین از حفظ صلح و ثبات در دریای جنوب چین، پشتیبانی از حل و فصل مسالمتآمیز اختلافات از طریق مذاکرات و مشاورههای دوستانه بر اساس اصول شناخته شده جهانی قوانین بینالمللی، از جمله کنوانسیون سازمان ملل در مورد حقوق دریایی. یعنی واشنگتن با حفظ وضع موجود در منطقه دریای جنوب چین که در آن اصلیترین نقش به پکن تعلق دارد، مخالف نیست.
آمادگی طرفین برای دستیابی به هسته زدایی کامل، تأیید شده و برگشت ناپذیر شبه جزیره کره و حفظ صلح و ثبات در شبه جزیره؛ ابراز آمادگی برای اجرای قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل در مورد وضعیت شبه جزیره کره.
-اذعان اینکه روابط بین نیروهای مسلح عامل مهم ثبات روابط چین-آمریکاست. اعلام آمادگی برای توسعه فعال روابط سازنده، کاری، موثر و مفید بین ارتش ها؛ توافق چین و ایالات متحده برای اجرای جدی برنامههای سالانه مبادلات و همکاری، تقویت روابط در سطح عالی و سازماندهی سفر رئیس کمیته روسای ستادهای نیروهای مسلح آمریکا به چین.
-اعلام آمادگی مجدد چین و ایالات متحده برای پیادهسازی شرایط یادداشت تفاهم مربوط به درک متقابل از توسعه اقدامات اعتماد ساز، از جمله "مکانیسم اطلاعرسانی متقابل در مورد اقدامات مهم نظامیان" و"قواعد رفتار به هنگام دیدار در دریا و یا در هوا". قابل توجه است که این مورد توسط طرفین چند روز پس از قطع همکاری بین ایالات متحده و روسیه در سوریه مورد توافق قرار گرفت.
-افزایش حمایت طرفین از عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد، از جمله در زمینه استقرار سریع نیروهای حافظ صلح سازمان ملل و تامین امنیت نیروهای حافظ صلح؛ گسترش همکاری در حوزه توسعه قابلیتهای حفاظت از صلح کشورهای آفریقایی و تعیین نقاط ضعف این حوزه به همراه شرکای آفریقایی تا پایان سال جاری.
-تقویت روابط و همکاری در حوزه امنیت استراتژیک از جمله بحث در مورد طراحی اقدامات اعتماد ساز جدید؛ اعلام آمادگی خود برای تشدید روابط پیرامون طراحی قوانین بینالمللی مرتبط با فضای مجازی و ایجاد مشاورههای مناسب. اعلام آمادگی مجدد برای جلوگیری از گسترش سلاحهای کشتار جمعی و ابزار حمل آنها.
ادامه اجرای مفاد بیانیه مشترک چین-ایالات متحده در مورد همکاری در حوزه تامین امنیت هستهای، برگزاری گفتگوهای دوجانبه سالانه، تعمیق همکاری در حوزه کسب و کار و استفاده از امکانات مرکز چینی امنیت هستهای و مرکز آمادهسازی متخصصین در حوزه رادیومتری برای گمرکخانهها.
در اینجا تنها چیزی که خیلی اهمیت دارد این است که واشنگتن و پکن چگونه قدرت خود را به کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان منتقل میکنند؟
از 24 تا 25 ژوئن، یعنی دو روز پس از مشاورهها در واشنگتن، "وانگ یی"، وزیر خارجه چین در طی سفر خود به کابل و اسلام آباد پیغام زیر را به مقامات افغانستان و پاکستان منتقل کرد: "چین صادقانه خواستار بهبود روابط افغانستان و پاکستان، احیای اعتماد متقابل و تقویت همکاری به خاطر امنیت و توسعه است. چین به عنوان دوست افغانستان و پاکستان، آنها را به ایجاد یک مکانیزم برای پیشگیری از بحرانها فرا میخواند تا در اسرع وقت از پس هر گونه حوادث ناگهانی بربیایند". علاوه بر این، طرفین "طالبان" را به پیوستن به روند مذاکرات و حمایت از احیای فرمت گروه همکاری چهارجانبه که در ژانویه 2016 تاسیس شده است فرا خواندند.
چین از اینکه دولت افغانستان هرگز گفتگو و مذاکرات را رد نمیکند و به پیشبرد وحدت داخلی در کشور، اجماع برای برگزاری مذاکرات، اقدامات فعال برای تحریک روند مذاکرات و همچنین استفاده مداوم از گروه هماهنگی متشکل از افغانستان، پاکستان، چین و ایالات متحده و دیگر مکانیزمهای مذاکراتی و همچنین تلاشهای مشترک امید دارد بسیار قدردانی میکند. یعنی آمریکا دوباره به گروه سه نفره چین، افغانستان و پاکستان ملحق میشود. در اینجا هیچ رازی وجود ندارد، چرا که احیای این گروه در نشست "نواز شریف"، نخست وزیر و "اشرف غنی" رئیس جمهور که در تاریخ 10 ژوئن سال در اسلام آباد برگزار شد مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در ضمن آمریکاییها در حاشیه اقدام کرده و طرح دیپلماتیک و نظامی را به چین که به بهانه مبارزه با "جنبش اسلامی ترکستان شرقی" مواضع خود را در منطقه کریدور واخان (نوار باریکی در شمال شرقی افغانستان (استان بدخشان) که این جمهوری اسلامی را به مرز چین متصل کرده و از تاجیکستان و پاکستان جدا میکند) تقویت میکند، واگذار میکند. در اینجا سخن پیرامون منطقه کوهستانی کم جمعیتی است که در شمال با پامیر و در جنوب - با زنجیره کوهستانی قراقروم و بزرگراهی که منطقه سین کیانگ-اویغور چین و پاکستان را به جنوب متصل میکند (از طریق کریدور اقتصادی چین – پاکستان که به بندر گوادر واقع در استان بلوچستان راه دارد) هم مرز است.
براساس برخی اطلاعات، ایالات متحده از سال 2009 چین را به باز کردن کریدور واخان فرا خوانده است، اما چینیها تا فوریه - مارس 2017، زمانی که شبکهها تصاویری از گشت زنی پلیس نظامی چین در منطقه را نشان میدادند، احتیاط میکردند. خوشبختانه، کارشناسان روسی به این مشکل بیاعتنایی نکردهاند. به گفته " واسیلی کاشین"، پژوهشگر ارشد انستیتو خاور دور، در کریدور واخان افغانستان پلیس مسلح مردمی چین فعالیت میکند.
روسیه به فعالیت ایالات متحده آمریکا و چین در افغانستان و در مرز با تاجیکستان چگونه واکنش نشان میدهد؟
روسیه مجموعههای موشکی عملیاتی-تاکتیکی "اسکندر-M" (که در تمرینات بینالمللی سه روزه "دوشنبه-ضد ترور-2017" شرکت داشتهاند) را به تاجیکستان منتقل میکند. 7 ژوئن رسما در مورد تقویت پایگاههای نظامی روسیه در تاجیکستان و قرقیزستان گزارش شد. روسیه بدین منظور، آمادگی رزمی پایگاههای نظامی خود در تاجیکستان و قرقیزستان را افزایش داده و آنها را به سلاحهای مدرن و تجهیزات نظامی مجهز میکند. در کشورهای سازمان همکاری شانگهای سلولهای زیرزمینی داعشیها ایجاد شده و فعالیت میکنند. براساس اطلاعات موجود، داعش در حال آمادهسازی طرحهای جدید برای بی ثبات کردن آسیای مرکزی و نواحی جنوبی روسیه است.
آمادهسازی برای تکرار سناریوهای منفی همچنان ادامه دارد: 26 ژوئن "ولادیمیر زارودنیتسکی"، فرمانده نیروهای نظامی مرکزی پایگاه نظامی کانت را از نظر آمادگی رزمی، آموزش نظامی و حفاظت ضد تروریستی از واحدها بررسی و نتایج آموزش تاکتیکی-پرواز را ارزیابی کرد. اوضاع بینالمللی به گونهای توسعه مییابد که روسیه به عنوان ضامن تمامیت ارضی کشورهای آسیای مرکزی که در برابر اتحادیه ایالات متحده-چین بی دفاع هستند عمل میکند. رویداد سال 2011 - زمانی که پارلمان تاجیکستان توافق (سال 2002) مربوط به علامت گذاری مرز و حل و فصل اختلافات ارضی را به تصویب رساند و به چین 0.77٪ از کشور را در ازای بدهی دولتی (پامیر شرقی، منطقه مرغاب) واگذار کرد نمونهای از این بیدفاعی است. نرخها افزایش یافته و مبارزه تاریخی برای تسلط در منطقه را بر ملا میسازد. لازم به ذکر است که کریدور واخان براساس تفاهمنامه سال 1873 ، زمانی که امپراتوری روسیه و بریتانیا در مورد یک منطقه "بافر" در آسیای مرکزی به توافق رسیدند، به سمت افغانستان کشیده شده است.
براساس این تفاهمنامه، اگرچه دولت روسیه معتقد است که خانات بدخشان و منطقه واخان مرتبط با آن از افغانستان مستقل هستند و یک منطقه بی طرف را بین آسیای مرکزی و افغانستان ایجاد میکنند، اما با توجه به تمایل دولت بریتانیا برای تسلط امیر افغانستان (که انگلستان نفوذ قاطعی بر وی داشته و صلح پایدار را در آسیای مرکزی تضمین میکند) بر این خانات، روسیه از قبول خط مرزی پیشنهاد شده توسط انگلستان، یعنی از بدخشان و واخان به قلمرو افغانستان امتناع نمی ورزد. همانطور که میدانید، امپراتوری بریتانیا دیگر در مفهوم نظامیاش وجود ندارد. اما در حال حاضر، چین که اتحاد مالی و اقتصادی نزدیکی با لندن و واشنگتن دارد روی کار است.