برخی کارشناسان مسائل سیاسی روس بر این باورند که با توجه به حملات تروریستی سالهای اخیر میتوان گفت، تروریسم - یک مشکل جهانی است که مرزی نمیشناسد و باید با آن به طور مشترک مبارزه کرد. این مشکل برای قزاقستان با توجه به افزایش فعالیت جهادگران در مناطق آسیای مرکزی تشدید میشود.
ایران شرقی/ به عقیده بسیاری از تحلیلگران، تنها اتحاد و تلاشهای منسجم است که به جلوگیری از حملات تروریستی در آینده کمک میکند. در عین حال، برخی از کارشناسان سیاسی بر این نظرند که قزاقستان نباید از این بابت نگران باشد زیرا این جمهوری سیاست خارجی تهاجمی را اجرا نکرده و توسط تروریستها به عنوان قلمرویی برای انجام حملات تروریستی در نظر گرفته نمیشود.
"ولادیمیر کورنیلف" کارشناس مسائل سیاسی روس بر این باور است که با توجه به حملات تروریستی سالهای اخیر میتوان گفت، تروریسم - یک مشکل جهانی است که مرزی نمیشناسد و باید با آن به طور مشترک مبارزه کرد. این مشکل برای قزاقستان با توجه به افزایش فعالیت جهادگران در مناطق آسیای مرکزی تشدید میشود.
کورنیلف خاطرنشان میکند: «من اطلاعی از تأیید شایعات مربوط به تروریست پترزبورگی قرقیزیالاصل ندارم، اما ما بارها و بارها دیدهایم که چگونه تروریستهای اسلامی در مناطق مجاور قزاقستان بمباندازهای انتحاری را استخدام کردهاند. البته، در این راستا، مسکو، آستانه و تمام جمهوریهای آسیای مرکزی نیازمند هماهنگی بیشتر تلاشها هم برای پیشگیری از تروریسم در منطقه و هم برای شناسایی تروریستهای بالقوه میباشند. به اعتقاد من، یک تروریست یا گروهی از تروریستها در زمان سفر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه این حمله تروریستی را سازماندهی کرده است. فعلا تنها میتوان در مورد انگیزههای این جنایت، با حدس و گمان صحبت کرد و باید در انتظار نتاج اولیه تحقیقات باشیم».
ضرورت ایجاد ائتلاف بینالمللی ضد تروریسم
"ایگور شاتروف" کارشناس مسائل سیاسی روس هم، چنین نقطه نظری دارد. وی معتقد است که تروریسم بینالمللی در حال حاضر، صرف نظر از ملیت و تابعیت، یک مصیبت مشترک برای همه است و دولت روسیه در تلاش برای انتقال این پیام به رهبران کشورهای دیگر بوده و آنها را به اتحاد تلاشها و ایجاد یک ائتلاف ضد تروریستی بینالمللی شبیه به ائتلاف ضد هیتلر دوران جنگ جهانی دوم فرا میخواند. غرب به صورت شفاهی با این پیشنهاد موافق است، اما در عمل از روسیه تصویر یک دشمن را ساخته و آموزشهایی در مورد سناریوهای ضد روسی انجام میدهد. تروریستها از این تناقضات ما سوءاستفاده میکنند.
شاتروف معتقد است: «نیروها و تلاشهای نظامی سرویسهای امنیتی غرب و روسیه میتوانند در صدد دستیابی به یک هدف مشترک باشند. اما در اینجا عدم هماهنگی وجود داشته و به حملات تروریستی مانند پترزبورگ و اروپا منجر میشود. دولت قزاقستان آگاه است که سکوت و عدم مبارزه با تروریسم به امید محافظت در برابر حملات تروریستی، نتیجهای در پی نخواهد داشت. بنابراین، نیروهای ویژه کشورهای ما همکاری میکنند. اما حمله تروریستی در متروی سن پترزبورگ همکاری مشترک عمیقتری را برمیانگیزد».
شبهنظامیان یا نیروهای امنیتی خارجی؟
به گفته ایگور شاتروف، موقعیت جغرافیایی قزاقستان و باز بودن مرز روسیه-قزاقستان کشور را به مرکزی برای انتقال تهدیدات تروریستی از افغانستان و کشورهای همسایه به روسیه و اروپا تبدیل میکند. حمله تروریستی در سن پترزبورگ یک هدف خاص داشته است. این حمله در روز بازدید پوتین از انجمن رسانهای جبهه خلق مشترک روسیه روی داد. تعداد زیادی از روزنامهنگاران از مناطق مختلف روسیه و مهمانان خارجی در این شهر گرد آمده بودند. به عنوان مثال، "لوکاشنکو"، رئیسجمهور بلاروس در آن زمان در آنجا حضور داشت. به نظر میرسد روی تاثیر رسانهای بزرگ یک حمله تروریستی بیشتر از خود حملات ترویستی حساب میشد. چرا که امکان جلوگیری از حملات تروریستی وجود داشت. سازماندهندگان حملات تروریستی امید داشتند که هرج و مرج و وحشت شهر را در برگیرد. با این حال، این اتفاق نیفتاد و برنامههای تروریستها، به رغم این حادثه غمانگیز، مختل شد.
"آندری چیبوتاریف"، کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان میکند که انفجار در متروی سن پترزبورگ با مشارکت نیروهای ویژه خارجی که آن را با سفر پوتین همزمان کرده بودند، امکان پذیر شد. در این صورت، گفتن اینکه این حمله تروریستی با اقدامات نظامی روسیه در سوریه در ارتباط بوده است یا نه، دشوار است. در حال حاضر دور جدید مبارزه بر سر قدرت در روسیه آغاز شده است زیرا در سال 2018 انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد و فعلا مسئله حضور یا عدم حضور پوتین در این انتخابات بررسی میشود. احتمالا سرویسهای ویژه خارجی سعی دارند در کشور بی ثباتی ایجاد کنند. بنابراین مطمئنم که سن پترزبورگ به طور اتفاقی انتخاب نشده است. بدیهی است که میخواستند در روز ورود پوتین ایجاد هرج و مرج کنند.
"دوس کوشیم" فعال اجتماعی و کارشناس مسائل سیاسی، معتقد است که رویدادهای سیاسی قبلی که روسیه در آنها حضور داشته است، میتوانند دلیلی برای حمله تروریستی به متروی سن پترزبورگ باشند. نباید ارتباط این حمله تروریستی با مشارکت روسیه در اقدامات نظامی سوریه را انکار کرد. سیاستهای اتخاذشده از سوی این کشور لزوما به هر گونه مبارزه از سوی دیگر منجر میشود.
تروریستها در قزاقستان و روسیه اهداف مختلفی دارند.
آندری چیبوتاریف در ادامه میافزاید: قزاقستان باید سیستم مبارزه با تروریسم و افراطگرایی را بهبود بخشد. فعالیت پیشگیرانه ما بسیار ضعیف توسعه یافته است. این فعالیت نباید فقط به گفتوگوی نمایندگان ساختارهای امنیتی با جوانان محدود شود. بلکه باید تأکید و تمرکز بیشتری در حوزه فعالیتهای گستردهتر پیشگیرانه صورت گیرد.
"مارات شیبوتوف" کارشناس مسائل سیاسی، نیز به نوبه خود خاطرنشان میکند که ضرورتی برای تشدید امنیت متروی "آلماتی" وجود ندارد: چرا که در کشور ما حملات تروریستی علیه شهروندان صورت نگرفته است. این حملات تروریستی بیشتر در مورد ساختمانهای اداری و نیروهای امنیتی بوده است. وی با انکار احتمال حملات تروریستی گروهی در قزاقستان، این سوال را مطرح میکند: اگر تروریستها در اینجا اهداف دیگری دارند، تشدید امنیت در مترو چه فایدهای دارد؟
اما برای دوس کوشیم پیشبینی اینکه چه چیزی میتواند از شرایط مشابه سن پترزبورگ در قزاقستان جلوگیری کند دشوار است. وی خاطرنشان میکند که تهدید خاصی از جانب داعش برای قزاقستان وجود ندارد زیرا آستانه با مسکو اتحاد اقتصادی (و نه سیاسی) دارد، بنابراین، موقعیت سیاسی در روسیه در حال حاضر به هیچ وجه از نظر تکرار اینگونه حملات تروریستی بر ما تأثیر نمیگذارد. ما از آنچه روسیه در سوریه انجام میدهد حمایت نمیکنیم. همچنین از آنچه این کشور در چچن و اوکراین انجام داده هم حمایت نکردهایم. بنابراین نمیتوان گفت که ما در مسائل سیاسی با هم متحد هستیم. نظربایف بارها به اینکه ما تنها در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا و در حوزه اقتصادی با هم همکاری میکنیم، تاکید کرده است.
کوشیم با تأکید بر اینکه در حال حاضر در قزاقستان کارهای زیادی برای جلوگیری از تهدیدات تروریستی صورت میگیرد، افزود: من فعلا تهدیدات تروریستی آشکاری در قزاقستان نمیبینم. ما از اقدامات رادیکال دیگر کشورها حمایت نمیکنیم، بنابراین، چرا باید به آنها واکنش نشان دهیم.
"سنات کوشکومبایف" کارشناسی مسائل سیاسی هم با کوشیم موافق است. وی معتقد است که هم قزاقستان و هم دیگر کشورهایی که از مدرنترین سیستمهای دفاعی استفاده میکنند، نمیتوانند در حال حاضر، به طور 100% از شهروندانشان در برابر حملات تروریستی دفاع کنند. همانطور که مشاهده میشود کشورهای اروپایی با حملات تروریستی روبرو هستند. حمله تروریستی سال گذشته در قزاقستان میتواند با حملات تروریستی در روسیه متفاوت باشد. این حمله علیه سازمانهای امنیتی بود، اما این فقط یک تفاوت جزئی است. ما از اینکه چیزی شبیه به این ممکن است در مکانهای عمومی روی دهد ایمن نیستیم.
کوشکومبایف همانند دیگر کارشناسان بر این باور است که مداخله روسیه در اقدامات نظامی سوریه به طور مستقیم میتواند دلیلی برای حمله تروریستی در سن پترزبورگ باشد و روسیه به خاطر موضع فعالش در جهان و داخل کشور دشمنان زیادی دارد. نمیتوان مسائل سیاسی در روسیه که با قفقاز شمالی – اخیرا در آنجا اقدامات تروریستی صورت گرفته است - مرتبط است را در نظر نگرفت. هر چه کشور بزرگتر باشد، واحدهای زیرساختی و در نتیجه ریسکها در آن بیشتر است. متروی ما فقط در شهر آلماتی است، بنابراین خطر کمتری وجود دارد. این حمله تروریستی بعید است که ارتباطی با سفر پوتین داشته باشد زیرا مسکو بارها در معرض چنین حملاتی قرار گرفته است. اما ظاهرا، در آنجا سیستمهای امنیتی هماهنگتر عمل کرده و تروریستها این بار جایگاه آسیبپذیری در سن پترزبورگ بدست آوردهاند.
به گفته ایگور شاتروف، در حال حاضر، میتوان مدتها در مورد اینکه چه کسی دستور این حمله تروریستی را صادر کرده بحث کرد. تروریسم مدرن یک شبکه تروریستی بینالمللی و یک ایدئولوژی قابل مقایسه با ایدئولوژی فاشیستی است. بنابراین، ممکن است فردی که دستور حمله تروریستی را داده در سوریه حضور داشته باشد و فرد مجری از شهروندان روسیه یا قزاقستان (که اسیر این ایدئولوژی هستند) باشد. این موضوع وظیفه مشترک مبارزه با تروریسم را تغییر نمیدهد.
انتهای مطلب/.