پیشنهادهای احتمالی مسکو جهت همکاری با واشنگتن در افغانستان
طبق اظهارات جو بایدن، ولادیمیر پوتین در دیداری که بین این دو تن صورت گرفت، گزینههایی را جهت همکاری دو کشور در افغانستان پیشنهاد کرده است. هر چند جزئیات آن فاش نشده است اما میتوان حدس زد که پیشنهادهای مسکو مبتنی بر رویه جاری مسکو در افغانستان خواهد بود که پیشفرض آن، امتناع کرملین از همکاری مستقیم با دولت و همکاری با گروههای قومی که کم و بیش مخالف دولت مرکزی این کشور هستند، خواهد بود.
بسته پیشنهادات احتمالی روسیه به آمریکا در زمینه افغانستان شامل تسهیل در خروج امن نیروهای آمریکایی، مبادله اطلاعات در مورد فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان و احیای شبکه توزیع شمالی میتواند باشد.
مطالعات شرق/
جوزف بایدن پس از ملاقات با ولادیمیر پوتین در ژنو (16 ژوئن 2021) در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت که رئیس جمهور روسیه شخصا گزینههایی را جهت حمایت از افغانستان به ایالات متحده پیشنهاد کرده است. البته، رئیس جمهور آمریکا جزئیات این پیشنهادهای روسیه را فاش نکرد.
با این حال، میتوان حدس زد که پیشنهادهای روسیه مبتنی بر رویه جاری شکلگیری سیاست مسکو در خصوص افغانستان است که پیشفرض آن، امتناع کرملین از همکاری مستقیم با دولت و نیروهای مسلح افغانستان است. همزمان، مسکو بر روی گروههای قومی- منطقهای جداگانه در میان نخبگان افغانستان که کم و بیش مخالف دولت مرکزی این کشور هستند، شرطبندی کرده و حساب باز میکند (این گروهها شامل برخی از نمایندگان طالبان و همچنین رهبران و فرماندهان سابق اتحاد شمال است).
در این رابطه، میتوان گمان برد که بسته پیشنهادات روسیه به آمریکا ممکن است شامل اقدامات زیر باشد:
♦ تسهیل در خروج امن نیروهای آمریکایی از افغانستان در تابستان 2021. ارائه اطلاعات از جانب روسیه در مورد تهدیدهای بالقوه و واقعی از جانب گروههای افراطی طالبان، جنگجویان داعش و سایر سازمانهای تروریستی در پی عقبنشینی نیروهای غربی. در حالت ایدهآل، ارائه شواهد مطمئن جهت اقناع طرف آمریكایی از تلاشهای روسیه برای خنثی نمودن اقدامات تروریستی واقعی علیه پرسنل نظامی و غیرنظامی آمریكا در افغانستان. چنین اقداماتی جهت جلوگیری از تهدیدهای واقعی، قطعا به تقویت اعتماد شخصی بین پوتین و بایدن کمک میکند که در نهایت، این اعتماد هدف اصلی این گونه ابتکارهای روسیه محسوب میشود.
♦ مبادله اطلاعات در مورد فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان پس از خروج نیروهای ائتلاف غربی و همچنین تعامل سرویسهای اطلاعاتی روسیه و آمریکا در زمینه حصول اطمینان از حفاظت از شبکه اطلاعاتی آمریکا در افغانستان. این امر به طرف روسی این امکان را میدهد که نه تنها آمادگی خود را برای همکاری مداوم با آمریکاییها نشان دهد، بلکه حداقل تا حدی اطلاعات دریافت شده توسط آنها را کنترل کند.
♦ ایجاد یک مرکز مشترک روسی- آمریکایی جهت نظارت بر فعالیتهای تروریستی در افغانستان (این فرصت وجود دارد؛ از جمله در محل پایگاه نظامی 201 ارتش روسیه در تاجیکستان). احتمالا از پتانسیل پایگاه 201 (از قبیل: شناسایی هوایی، شبکه اطلاعاتی روسیه در شمال افغانستان و شبکه اطلاعاتی تاجیکستان که توسط طرف روسی کنترل میشود) برای جمعآوری اطلاعات هدفمند در افغانستان (که مورد علاقه طرف آمریکایی) استفاده خواهد شد. سپس این اطلاعات میتواند توسط ارتش آمریكا برای حملات هوایی علیه اهداف در افغانستان مورد استفاده قرار گیرد.
♦ ایجاد زیرساخت مشترک (در این زمینه با آمریکاییها توافق شده است) جهت تأمین سلاح و مهمات توسط طرف روسی برای گروههای مخالف تروریستها در افغانستان. در واقع، این به معنای بازگشت به تاکتیکهای دهه 90 قرن بیستم جهت پشتیبانی از واحدهای مسلح اتحاد شمال توسط مسکو است. روسیه علاقهمند به تأیید این طرح توسط ایالات متحده است چراكه به مسكو اجازه میدهد تا شبكهای از گروههای مسلح كنترلشده را در شمال افغانستان ایجاد كرده و از طریق آنها نفوذ نظامی- سیاسی روسیه را در این قسمت از افغانستان تقویت نماید.
♦ احیای شبکه توزیع شمالی: اننقال کالا به ارتش و دولت افغانستان که از طریق منطقه خزر و جمهوریهای آسیای مرکزی حمل میشود (گزینه تکمیلی احتمالی، از طریق آسمان روسیه خواهد بود). از آنجا که آمریكا قصد دارد به حمایت از دولت و ارتش افغانستان پس از خروج نیروهای ائتلاف غربی از این کشور ادامه دهد، واشنگتن علاقهمند خواهد بود موافقت مسكو را جهت استفاده از مسیرهای ترانزیتی از طریق قلمرو كشورهای حوزه نفوذ روسیه، دریافت کند.
البته، هرگونه پیشنهاد روسیه به ایالات متحده در مورد افغانستان، اقدامات خیرخواهانه تعبیر نمیشود چراکه هدف آنها، کمک به تقویت ظرفیتهای همکاری شخصی ولادیمیر پوتین و جوزف بایدن، تقویت مواضع روسیه در شمال افغانستان و کنترل بر پشتیبانی اطلاعاتی و فعالیت نهادهای نظامی و امنیتی آمریكا در افغانستان؛ پس از خروج نیروهای ائتلاف غربی از این كشور است.
انتهای مطلب/
« این متن در راستای اطلاع رسانی و انعكاس نظرات تحليلگران و منابع مختلف منتشر شده است و انتشار آن الزاما به معنای تأیید تمامی محتوا از سوی "موسسه مطالعات راهبردی شرق" نیست »