ایران شرقی/


آخرین اخبار جعلی نیویورک تایمز مبنی بر توسل سازمان جاسوسی نظامی ‎روسیه(GRU) به طالبان (که به‎ طور رسمی ‎ازسوی مسکو "تروریست" نامیده شده است) برای ترور سربازان آمریکایی در افغانستان، توجه بسیاری را به روابط مسکو با این گروه شبه نظامی‎ جلب نموده است. با این حال، حقیقت دربارۀ روابط طالبان و روسیه به اندازه اخبار جعلی، جذاب و فریبنده است. با توجه به اینکه طالبان از مجاهدینی که در دهه 1980 که اتحاد جماهیر شوروی را شکست دادند، ایجاد شده است، تماس دیپلماتیک روسیه با طالبان عجیب به نظر می‎رسد.

اگر چه ممکن است محققین فکر کنند که روسیه هنوز نسبت به این گروه کینه به دل دارد، اما کارگزاران سیاست خارجی این کشور چنین ادعایی ندارند. گرند استراتژی روسیه در قرن بیست و یکم آن است که به نیروی "موازنه‎ساز" برتر در اوراسیا تبدیل شود و برای تحقق آن تلاش می‎کند روابط با شرکای غیرمعمول را در اولویت قرار دهد. برجسته‎ترین آنها آلمان، ترکیه، "اسرائیل"، عربستان سعودی، ایران، پاکستان، چین و ژاپن است که همگی سابقه طولانی از مشکلات ناشی از جنگ سرد قدیم دارند.

همکاری روسیه با کشورهای یاد شده ثابت می‎کند که این کشور به ‎دنبال آن است که خصومت را کنار گذاشته و این کشورها را بر اساس سیاستی که در آن زمان دنبال می‎کردند، قضاوت نکند و در عوض، قصد دارد شرایط را تغییر داده و مشکلات گذشته را کنار گذارده تا دوره جدیدی از همکاری چندقطبی را با هم ترسیم کنند. اگر چه طالبان جز اولین مواردی است که به شبکه "موازنۀ " روسیه افزوده شده است، اما از آنجا که هنوز بازیگری دولتی نیست، روابط مسکو با این گروه به ‎طور قابل ملاحظه‎ای به روند صلح افغانستان محدود خواهد بود.

اگر چه روسیه، مانند هر کشور دیگری در روند صلح افغانستان، با این گروه از طریق دفتر دوحه تماس دیپلماتیک برقرار کرده است، اما این تعداد تماس‎ها قابل‎توجه است. از ادعاهای مطرح شده در اخبار دروغین قبلی درباره حمایت مادی روسیه از طالبان، تا سکوت در برابر فتنه‎افکنی کنونی نیویورک تایمز، همه به‎دنبال آن است تا دیپلماسی روسیه را با تصورات دروغین به‎ گونه‎ای جلوه دهد که گویی به جای اهداف "موازنۀ" صلح‎آمیز به ‎دنبال هدف‎های تهاجمی ‎است.

مسکو در بخشی از روند صلح که طی یک سال گذشته قصد احیای مجدد آن را داشته است، چندین بار میزبان نمایندگان طالبان بوده است و حتی خود ترامپ نیز قصد داشت در سپتامبر گذشته و پیش از حمله غیرمنتظره در افغانستان که کار را در آستانه بزرگداشت یازدهم سپتامبر از نظر سیاسی دشوار ساخت، در کمپ دیوید با رهبران این گروه ملاقات کند. با این وجود، دولت ترامپ در ماه فوریه با عقد قرارداد با این گروه، روند صلح را پایان داد و ثابت کرد که آمریکا نسبت به روسیه ارتباط نزدیک‌تری با طالبان دارد.

پاکستان موجبات تسهیل رابطۀ روسیه با طالبان را فراهم کرده است. برقراری سریع روابط حسنه بین دو  رقیب دوران جنگ سرد، ابتدا با ارزیابی مشترک آنها از تهدیدات امنیتی ناشی از ورود داعش به صحنۀ افغانستان رخ داد. هر دو کشور می‎دانند که طالبان مؤثرترین نیروی ضد داعش در افغانستان است، از این رو منافع هر یک از آنها به همکاری با طالبان وابسته است.

طالبان گروه مبارز مستقلی است که برای رهایی ملت از اشغال متجاوزان خارجی می‎جنگد، اما از لحاظ تاریخی روابط بسیار نزدیکی با پاکستان دارد، به همین دلیل مسکو می‎توانست از خدمات دیپلماتیک اسلام‎آباد استفاده کند تا اصطلاحا، یخ بین خود و طالبان را ذوب کند. روابط مبتنی بر اعتماد بین روسیه و پاکستان که با اقدامات ضدتروریستی یک سالۀ پاکستان و همکاری مشترک این دو کشور در روند صلح افغانستان برقرار شده است، گواهی بر نزدیک شدن این دو کشور در سال‎های اخیر است.

هر چند روسیه به دنبال استفاده ابزاری از طالبان برای کشتن نظامیان آمریکایی نیست اما در پی آن است که  روابط نزدیکی با این گروه همانند روابطی که در حال حاضر با پاکستان دارد، داشته باشد. به‎نظر می‎رسد مسکو معتقد است که این گروه احتمالاً یکی از این روزها (به‎طورایده‎آل از طرق صلح‎آمیز) به قدرت باز خواهد گشت، بنابراین، منطقی است که روابط حسنه‎ای با آن داشته باشد. پس از پایان جنگ، روسیه نیازمند حسن‎نیت طالبان است تا بتواند امنیت کریدورهای تجاری با پاکستان ("RuPak"/"N-CPEC+") را برای دسترسی به اقیانوس هند تضمین کند.
انتهای مطلب/