در بحبوحه شکافها و درگيريهاي داخلي در داعش خراسان، دو شاخه جدید هند و پاکستان تاسیس شد. داعش خراسان پیشتر به دو دسته پیروان اسلم فاروقي، عضو سابق لشکر طيبه و پیروان معاويه ازبکستاني تقسیم شده بود. هر دو جناح به یکدیگر بی اعتماد هستند.
با این وجود، تاسیس این دو شاخه جدید در پاکستان و هند نشان دهنده تجدید قوای داعش در این دو کشور میباشد و به طور قطع پیامدهایی برای امنیت این کشورها و منطقه در پی خواهد داشت.
ایران شرقی/
شورای مرکزی داعش پس از حمله غیرمنتظره تروریستی در سریلانکا در ماه مه، تاسیس دو شاخه جدید در جنوب آسیا را اعلام کرد. جماعت ملی توحید (NJT) که سلول کوچکی از افراد افراطگرا اما تحصیل کرده از خانوادههای مسلمان ثروتمند سریلانکا است، هفت حمله هم زمان و هماهنگ تروریستی در سریلانکا در روز عید پاک را بر عهده گرفت.
اولین اعلامیه " آژانس خبری أعماق" خبرگزاري رسمي داعش، از ایجاد شاخه هند در 12 ماه مه و بعد از آن شاخه پاکستان در روز 14 مه خبر داد. شاخه جدید به نام کشورها نامگذاری شده است، که بر اساس استانداردهای قبلی داعش میباشد كه برای نامگذاری واحدها در مناطق تاریخی مانند "خراسان" برای بخشهای جنوب و مرکز آسیا بکار رفته است. این حرکت در حقیقت كنار گذاشتن سیاست گذشته دولت اسلامی مبنی بر عدم پذیرش دولت - ملتها، به ویژه در مورد پاکستان که کشوری برآمده از قلمرو هند بریتانیایی است، میباشد.
جالبتر این که شورای مرکزی به داعش خراسان (IS-K) اشاره نکرده است، و این بدان معنی است که داعش خراسان، تنها فعالیتهای داعش در افغانستان و آسیای مرکزی را دنبال خواهد کرد. داعش مرکزی هنوز تصمیمی برای انحلال یا ادغام داعش خراسان با دو شاخه جدید نگرفته است و اعتقاد بر این است که داعش خراسان همچنان تحت رهبری امیر شیخ اسلم فاروقی در حوزه تحت کنترل خود در شرق افغانستان فعال خواهد بود. لازم به ذکر است که دولت اسلامی خراسان توسط دولت اسلامی پس از اعلام خودمختاري خلافت اسلامی در ماه ژوئن 2014 تاسیس شد. داعش خراسان يکی از منعطفترین شاخههاي داعش در سرتاسر جهان باقی مانده زیرا اين حوزه با وجود از دست دادن چهار رهبر خود به طور متوالی از سال 2015 در حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمريكايي، باز هم به فعاليتهاي خود ادامه داده است.
شاخه پاكستان و شاخه هند
اگر چه تصمیم برای تاسيس شاخه پاکستان باید پيش از اين شكل گرفته باشد، اما اين تصميم تا پس از حملات جماعت ملی توحید (NJT) در سریلانکا و به دنبال آن دو حمله تروریستی در ايالت بلوچستان پاکستان، در امتداد مرز افغانستان كه به عنوان مركز فعاليت دولت اسلامی خراسان، شناخته شده است توسط "دولت اسلامی" اعلام نشد. این حملات با هدف حمله و كشتاري كه در تاریخ 12 و 15 مه انجام شد صورت گرفت و باعث مرگ دو مامور پلیس در ناحیه مستونگ جنوبي بلوچستان شد. رسانه خبري اعماق همچنین ادعا کرد که اين حمله، شبهنظاميان تحریک طالبان پاکستان (TTP) در کویته، مركز ايالت بلوچستان را مورد هدف قرار داد(Twitter.com/robertpostings، 15 مه) . دليل هدف قراردادن اعضای تحریک طالبان پاکستان (TTP) مشخص نشده است. علاوه بر این، شورای مرکزی همچنین داوود محسود را به عنوان امیر شاخه پاکستان منصوب کرد.
بر خلاف شاخه پاکستان، نفوذ دولت اسلامی در جامعه مسلمان هند نسبتا کم است. تنها گروههای تروریستي اسلامی امت محمديه و حركه الحرب اسلام، با دولت اسلامی ارتباط داشتند. هر دو گروه نسبتا ناشناخته و گمنام هستند. براساس آمار، حدود 100 مسلمان هندی كه اکثر آنها از ايالتهاي جنوبی هند مانند کرالا، تامیل نادو، کارناتاکا و ساير مناطق ميباشند به سرزمینهای تحت کنترل دولت اسلامی در عراق و سوریه سفر کردهاند (Terrorism Monitor، 31 مه). در گزارشها آمده است كه حدود 13 مسلمان هندي، در بمباران ايالت ننگرهار در شرق افغانستان با بمبهاي MOAB توسط ایالات متحده در سال 2017 کشته شدند. در ايالت پرآشوب کشمیر، حضور پرچمهای دولت اسلامي در تظاهرات علیه دولت هند قابل توجه بوده و در سالهای اخیر معترضین از شعارهای دولت اسلامی استفاده کردهاند (First Post 29دسامبر 2018).
در دوازدهم ماه مه، رسانه خبري اعماق، خبر تاسيس شاخه هندي دولت اسلامي را پس از آنكه اين شاخه مسئوليت حملهاي تروريستي در روستاي آمشيپورا در منطقهي شوپين كشمير هند را برعهده گرفت، اعلام کرد. بازوي رسانهای دولت اسلامی ادعا کرد که شبهنظاميان آن در نبردي شدید با نیروهای امنیتی هند مبارزه كردند. به گفته مقامات هندي، یکی از شبهنظاميان دولت اسلامی (داعش)، اسحاق صوفی، در اين نبرد با گلوله کشته شد(Xinhua، دهم مه). دولت اسلامی پيش از اين، شاخه هندی خود را به عنوان جُند الخلیفه هند یا دولت اسلامی جامو و کشمیر (ISJK) معرفي کرده است. رسانه البرهان، بازوي رسانهای دولت اسلامی (داعش)جامو و کشمیر (ISJK)، پيش از اين به ایجاد شاخه هندی در نسخهي اخیر مجله خود به نام الصوت اشاره كرده بود.
منطق دولت اسلامی درمورد تاسيس دو شاخه جديد و پيامدهاي آن
در بحبوحه شکافها و درگيريهاي داخلي در داعش خراسان، دو شاخه جدید هند و پاکستان تاسیس شده و تلاش به منظور نفوذ بیشتر در این دو کشور آغاز شده است. داعش خراسان به دو دسته پیروان اسلم فاروقي، عضو سابق لشکر طيبه و گروه دیگري به رهبری معاويه ازبکستاني، تقسیم ميشود. هر دو جناح به یکدیگر اعتماد ندارند و در حالي كه جناح فاروقی دست از مبارزه با طالبان افغانستان كشيدهاست، جبهه ازبکستاني هنوز در حال جنگ با طالبان ميباشند. در حقیقت، این جناح، با هجوم طالبان افغانستان در نبرد درزاب در ايالت جوزجان روبرو شد، که منجر به كشته و زخميشدن بیش از 300 نفر و خروج این گروه از جوزجان گرديد.
داعش در هند، پاسخهاي مثبتي از سوي اسلامگرايان در کشمیر هند و برخی از حمایتها به شکل دولت اسلامی جامو و کشمیر (ISJK) را دريافت کرده است. علاوه بر آن، مقامات سریلانکا فاش كردند که شبهنظاميان جماعت ملی توحید (NJT) از کشمیر هند بازدید کردهاند. در واقع، دولت اسلامي با تاخير متوجه پتانسیل ايجاد شاخه جدید در هند شد.
در پاکستان، دولت اسلامي خراسان پيش از اين دست به اعتراض زده و نسبت به انجام چند حمله تروریستی بزرگ اقدام نمود که تلفات جمعی بسياري را به دنبال داشت. یک حمله انتحاری داعش خراسان در ماه ژوئیه در انتخابات عمومی سال 2018 باعث كشته شدن 149 نفر در ناحیه مستونگ گرديد (Express Tribune، 16 جولاي 2018) . چشمانداز غالب جهادی در داعش پاکستان بیشتر مشهود است و وجود مسائل جناحی احتمال تبديل شدن آن به بخشی از یک شاخه بزرگتر كه پاکستان، افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی را در برگيرد، را کاهش میدهد. داعش پيش از اين توانسته است تعداد زیادی از سازمانهای تروریستی اسلامی که در پاکستان فعالیت میکنند را سركوب نموده و بر روي منابع انسانی و مادی خود سرمایهگذاری کند.
تاسیس شاخههاي پاکستان و هند داعش، به طور قطع پيامدهايي در پی خواهد داشت. سازمانهای امنیتی هر دو کشور باید تجهیزات امنیتی موجود داخلي خود را ارتقا دهند. شعبه دولت اسلامي در پاکستان قطعا بیشتر مورد توجه و نقطه نگراني خواهد بود، زیرا دولت اسلامي خراسان پيش از اين از سال 2014 تاکنون دست به اقدامات تروریستی بسياري در کشور زده است. از منظر سیاستگذاران امنیتی هند، اين مطلب به دليل شورشهای روزمره اسلامگرايانه در کشمیر هند و افزایش افراطگرايي در ایالتهای جنوبی، نگرانكننده است. دولت اسلامي در افغانستان از قابليتهايي برخوردار است و اگر چه در زمان كنترل ايالتهاي شرقی افغانستان بر منابع قابل توجهي دسترسی داشت، اما حملات پيدرپي هواپیماهای بدون سرنشین ایالات متحده به این گروه اجازه نداد تا به سرعت گسترش یابد. جداسازی شاخهی دولت اسلامي در پاکستان میتواند به شكلي؛ به گسترش اين گروه كمك كند كه نتوان مانند شاخهی افغانستان به راحتي در آن نفوذ يافت.
انتهای مطلب/
«آنچه در این متن آمده به معنای تأیید محتوای آن از سوی «موسسه ایران شرقی» نیست و تنها در راستای اطلاع رسانی و انعكاس نظرات تحليلگران و منابع مختلف منتشر شده است»