نیروهای هوا-فضای روسیه و نیروهای ارتش منظم سوریه به تدریج شبه‌نظامیان "دولت اسلامی" را از مناطق آزاد شده بیرون می‌کنند. اسلام گرایان مجبورند هم با ائتلاف غربی، هم با نیروهای مسلح عراق (که به موصل هجوم می‌برند) و هم با نظامیان ترکیه که عملیات ضد تروریستی را در شمال کشور انجام می‌دهند بجنگند. علاوه بر این، کمک‌های حامیان مالی – کشورهای خلیج فارس – هم به طور جدی کاهش یافته است.
ایران شرقی/
محققان استانرادار در این مقاله توضیح می‌دهند که چگونه بحران خانوادگی و مشکلات اشتغال در میان ساکنان کشورهای آسیای مرکزی به دلیلی برای ورود به صفوف داعش تبدیل می‌شود.
نیروهای هوا-فضای روسیه و نیروهای ارتش منظم سوریه به تدریج شبه‌نظامیان "دولت اسلامی" را از مناطق آزاد شده بیرون می‌کنند. اسلام گرایان مجبورند هم با ائتلاف غربی، هم با نیروهای مسلح عراق (که به موصل هجوم می‌برند) و هم با نظامیان ترکیه که عملیات ضد تروریستی را در شمال کشور انجام می‌دهند بجنگند. علاوه بر این، کمک‌های حامیان مالی – کشورهای خلیج فارس – هم به طور جدی کاهش یافته است.
در این شرایط، بسیاری از شبه نظامیان، از جمله اتباع آسیای مرکزی پیگرد کیفری در وطن را به گلوله‌های توپخانه‌ها ترجیح داده و برای بازگشت به خانه تلاش می‌کنند. این موضوع برای محققان امکان مطالعه زندگینامه‌ها، مطالب تحقیق و اظهارات شبه‌نظامیان را در طی محاکمه فراهم آورده است.
بر خلاف باور عمومی، ساکنان آسیای مرکزی که در وضعیت سختی هستند، به ندرت به سمت رادیکال‌ها می‌روند.
"نیکیتا مندکوویچ"، کارشناس شورای امور بین‌المللی روسیه در مصاحبه با اسپوتنیک تاجیکستان گفت: «بررسی دلایل شهروندانی که به صفوف داعش رفته‌اند، نشان می‌دهد که انگیزه مالی هرگز دلیل اصلی رفتن آنها نبوده است. من در طی مطالعات خود، هرگز ندیدم که فردی واقعا با فقر و یا گرسنگی واقعی مواجه باشد». به گفته وی، پیوستن به صفوف داعش به دلیل بدهی (یعنی مزدوری عادی) مشخصه خاص لیبی، تونس، مصر و کشورهای همسایه است (زمانی که فرد به معنای واقعی کلمه در اسارت بدهی باشد).
از نظر مندکوویچ، اغلب وضعیت استرس‌زای زندگی که به اوج بحران زندگی انسان تبدیل شده است، کاتالیزاتور فرار به سوریه بوده است.
کارشناس نتایج تحقیقات خود را اینگونه توضیح می‌دهد: «من چندین مورد را مشاهده کرده‌ام که اختلافات شخصی باعث ورود افراد به صفوف داعش شده‌اند. به عنوان مثال، در تاجیکستان شش مورد افسردگی (که 4 مورد آن با مسائل خانوادگی در ارتباط است) منجر به ورود به داعش به ثبت رسیده است. بدین ترتیب، هر کلاس طلاق گرفته یا با والدینش دعوا کرده به داعش پیوسته است!».
به طور کلی، در منطقه افراد جوان نمی‌توانند به تحصیلات خود ادامه دهند و حرفه‌ی مورد علاقه‌شان را یاد بگیرند، بدین ترتیب شروع به شناخت ماهیت خود در ترور می‌کنند.
نیکیتا مندکوویچ اظهار داشت: «ازدیاد متخصصین حرفه‌ای در قزاقستان و فقدان کارهای مرتبط با رشته‌های دانشگاهی (حتی پس از اتمام تحصیلات با مدال طلا) و همچنین خروج افراد از مدرسه نظامی نیز از دلایل فرار افراد به صفوف داعش است».
در اینجا سخن پیرامون بررسی جامع شرح حال بیش از 20 نفری است که به صفوف داعش رفته‌اند. این بررسی براساس داستان‌های خانواده‌ها و روستاییان، مصاحبه با افرادی که به خانه بازگشته‌اند و یا شهادت آنها در دادگاه انجام گرفته است.
آرزوی عدالت
این نظریه عمومی که صفوف اسلام‌گرایان را افراد منزوی نامتعادلی که توسط استخدام‌کنندگان داعش "شستشوی مغزی" می‌شوند تکمیل می‌کنند، با واقعیت تطابق ندارد.
این افراد می‌توانند نامزد بمب‌گذاری‌های انتحاری شوند، اما برای نقش سربازان خط مقدم "ارتش خلافت" مناسب نیستند.
به گفته "تاتیانا دروزنینا"، استاد دانشگاه صوفیه و متخصص بلغاری که در سال‌های 2013-2014 شروع به مطالعه انگیزه‌های استخدام در قزاقستان کرد، ورود به داعش بنا به دلایل ایدئولوژیک – تصمیمی آگاهانه و ایدئولوژیک است که فرد می‌تواند سال‌ها برای آن آماده شود.
دروزنینا تصویر اجتماعی نامزدهای افراط‌گرایی را اینگونه توصیف می‌کند: «سطح آموزش و پرورش شبه نظامیان با سطح متوسط آموزش و پرورش در کشور تطابق دارد. بنابراین، ما نمی‌توانیم بگوییم که جهادگران تنها از میان قشرهای محروم جامعه (بدون هیچ چشم‌اندازی از زندگی) هستند. در میان آنها افرادی با آموزش عالی و حرفه‌ای وجود دارند که عملا بیکار نیستند. بسیاری از شبه نظامیان متاهل بوده و 3-2 فرزند دارند. هیچ کدام از آنها تمایل خاصی به خشونت نشان نداده‌اند و بسیاری از آنها هرگز در ارتش خدمت نکرده‌اند».
با توجه به تحقیقات وی، شبه‌نظامیان آینده مددت‌های مدیدی است که وارد دین شده‌اند و این مسئله هیچ یک از نزدیکانشان را نگران نکرده است. در نتیجه، آنها پس از نفوذ به یک کشور خاص با ایده‌های ایجاد خلافت اسلامی، قربانی استخدام‌کنندگان نشدند، بلکه برعکس، به طور آگاهانه به دنبال فردی می‌گشتند که بتواند به آنها برای راه یافتن به سوریه جنگ زده کمک کند.
تاتیانا دروزنینا تاکید می‌کند: «افراد تک و تنها حتی اگر به طور صادقانه به تروریست‌ها علاقمند باشند، به ندرت خود را به داعش می‌رسانند. تقریبا همیشه نوعی واسطه مورد نیاز است که یک کاریدور بدون مانع و پول پیش پا افتاده حدود 1000 دلاری را تامین کند».
چرا مردم تصمیم می‌گیرند به داعش بپیوندند؟ باور اینکه افراد نسبتا ثروتمند و تحصیل کرده حتی در شرایط دشوار مالی به طور گروهی تصمیم می‌گیرند به اعضای این سازمان تروریستی (سازمانی که سر اسرا را قطع کرده و زنان را به بردگی جنسی می‌کشد) تبدیل شوند، سخت است.
کارشناسان دلیل این امر را در این می‌بینند که بسیاری از شبه‌نظامیانی که به تروریست‌ها گروید‌ه‌اند، تمایل صادقانه‌ای به ایجاد یک کشور ایدهآل براساس آموزه‌های اسلامی دارند.
به اعتقاد دروزنینا، این یک مبارزه برای ایدهآل سیاسی است. آنها واقعا می‌خواهند یک دولت جدید و یک جامعه اسلامی ایدهآل را ایجاد کنند.
با این حال، شهروندان آسیای مرکزی که وارد سوریه شده‌اند، زمانی به اشتباه ورودشان به داعش (گروهک مسلحی که در آن اعدام‌های دسته جمعی، ابزار اصلی حفظ نظم و انضباط هستند) پی می‌برند، که برای بازگشت دیگر دیر شده است.
افرادی که تمایل به بازگشت به خانه دارند، خود را در معرض خطر کشته شدن یا توسط هم‌سنگری‌های سابقشان و یا توسط نیروهای سوری قرار می‌دهند.
مطابق با اطلاعات دادستانی کل جمهوری تاجیکستان، در حال حاضر، 1094 نفر از شهروندان تاجیکستان در صفوف داعش حضور دارند که اکثر آنها پیروان سلفی‌گری هستند. تا کنون قتل 300 شهروند تاجیک رسما تایید شده است.
در گزارش سازمان پیمان امنیت جمعی پیرامون تهدیدات تروریسم بین‌المللی در آسیای مرکزی، در مورد اینکه 85٪ از آنها کارگران مهاجر بوده‌اند و مورد توجه استخدام‌کنندگان داعش قرار گرفته اند، صحبت می‌شود.
به گفته "نیکلای بوردوژی"، دبیرکل سازمان، 60 نفر به طور داوطلبانه به وطن خود بازگشته‌اند. وی گزارش می‌دهد که ستیزه‌جویان سابق خالصانه توبه کردند، عفو شدند و در حال حاضر، تحت پیگرد قانونی قرار ندارند.
دریافت صفحه با کد QR