ایران شرقی/

انتخابات پارلمانی افغانستان در روز شنبه 28 مهر 1397 برگزار خواهد شد. تبليغات انتخاباتی از 6 مهر آغاز شده است. دوره سکوت (ممنوعیت تبلیغات)، 48 ساعت قبل از روز انتخابات در روزهای پنجشنبه و جمعه 26 و 27 مهر اعمال خواهد شد.
براساس برنامه‌ریزی‌ها، نتایج اولیه درتاریخ 19 آبان و نتایج نهایی در تاریخ 29 آذر اعلام می‌شود.

انتخابات سال جاری، سومین انتخابات پارلمانی افغانستان پس از سقوط طالبان است. با توجه به محاسبات رسمی ‌(که در هر دوره قانونی متفاوت است)، این دوره، هفدهمین انتخابات در تاریخ این کشور است. 
انتخابات سال جاری سه و نیم سال دیرتر از موعد برنامه‌ریزی شده برگزار می‌شود.
انتخابات در 33 ولایت از 34 ولایت کشور برگزار خواهد شد (در غزنی انتخابات برگزار نمی شود). کوچی‌ها یکی از حوزه‌های انتخاباتی سراسری هستند.

رأی دهندگان و نامزدها
 بر اساس آخرین اطلاعات ارائه شده در وبسایت کمیسیون انتخابات افغانستان، 8918107 تن به عنوان رای دهنده ثبت شده‌اند. این تعداد شامل 3067918  زن، 5681592  مرد، 168015 تن از کوچی‌ها و 583 سیک و هندو می‌باشد ( که در مورد آخر آمار مردان و زنان ازیکدیگر تفکیک نشده‌اند. همه ارقام، ولایت غزنی را نیز شامل می‌شود). همچنین گفته شده است که بیش از 600000 ثبت نام به دلیل کمتر بودن سن افراد از سن قانونی و یا مشخص‎ نبودن تاریخ تولد افراد یا ثبت بیش از یک بار لغو شده است. کمیسیون انتخابات نسبت به چگونگی ثبت آخرین ارقام یعنی چگونگی تایید ارقام ثبت ‌شده توضیحی به عموم ارائه نکرده است.

در این انتخابات کاندیداها برای کسب 250 کرسی در مجلس نمایندگان افغانستان به رقابت می‌پردازند. ده کرسی برای کوچی‌ها و یک کرسی مشترک برای دو اقلیت سیک و هندو در نظر گرفته شده است. 
تعداد دقیق نامزدها مشخص نیست. «شبکه تحلیلگران افغانستان»، تعداد کاندیداهای سراسر کشور را بر اساس برگه‌های رای گیری مندرج در فهرست ولایتی در وب سایت کمیسیون انتخابات، 2532 اعلام کرده است.

در مقابل، کمیسیون انتخابات، ارقام مختلفی ارائه داده است. در تاریخ 13 شهریور، کبری رضایی، سخنگوی معاون کمیسیون انتخابات، تعداد نامزدها را در مجموع 2651 کاندیدا که شامل 2250 مرد، 401 زن و 49 کوچی است، اعلام داشت؛ کمیسیون انتخابات، ارقام را به تفکیک ولایت و نه به صورت مجموع در وب سایت خود ارائه کرده است. به علاوه، ارقام دیگری در اختیار رسانه‌ها قرارداده شده است. به عنوان مثال، نیویورک تایمز، بر اساس اطلاعات دریافتی IEC، رقم 2565 نامزد از جمله 417 زن را منتشر کرده است. این تفاوت، حاصل بازنشانی کاندیداهایی است که قبلا به دلایل غیرقابل قبول حذف شده بودند.

به طور کلی، تعداد نامزدها شبیه به انتخابات پارلمانی پیشین است، که در آن 2584 نامزد، شامل 406 نامزد زن برای کسب کرسی با یکدیگر به رقابت پرداختند. در سال جاری، 35 نامزد عمدتا به دلیل ارتباط با گروه‌های مسلح غیرقانونی، ازسوی کمیسیون انتخابات حذف شدند.

804 کاندیدا، که 119 نفر از آنها زن هستند، تنها در کابل ثبت نام کرده‌اند. این عدد، اعضاء پارلمان 2010 را که پیش از این در ولایت‌های دیگر انتخاب شدند اما در حال حاضر نسبت به شرکت در حوزه‌های انتخابی خارج از پایتخت به قدر کافی احساس امنیت نمی‌کنند هم در بر می‌گیرد. سایرین نیز ظاهرا تصور می‌کنند بدست آوردن کرسی در کابل آسان‌تر خواهد بود، زیرا تعداد زیاد کاندیداها موجب شکسته‌شدن آراء می‌شود، به این معنی که تعداد آراء کمتری برای کسب یک کرسی کافی خواهد بود.
 
نظام انتخابات
نظام انتخاباتی برمبنای 35 حوزه انتخاباتی دارای چند کرسی، با تعداد ولایت‌ها (34 ولایت و کوچی‌ها) یکسان است. تعداد کرسی‌های اختصاص داده شده به هر حوزه انتخابی به میزان جمعیت آن حوزه بستگی دارد. این مبنا، دامنه‌ای متشكل از 33 کرسی برای کابل (که شامل شهر کابل و 14 روستای آن) گرفته تا دو کرسی برای نیمروز و پنجشیر ایجاد کرده است.

نمایندگان کوچی نسبت به این سیاست کمیسیون انتخابات که همه رای دهندگان باید آراء خود را در صندوق منطقه‌ای که  ثبت نام کرده‌اند بیاندازند، اعتراض کرده‌اند. از نظر این نامزدها این سیاست ممکن است باعث شود بسیاری از افراد در انتخابات شرکت نکنند. چرا که عشاير در نزدیکی مراتع تابستانی (ییلاق) خود ثبت نام کرده‌اند، اما اکنون به مناطق زمستانی (قشلاق) کوچ کرده‌اند.

68 كرسي از 250 کرسی (حدود یک چهارم) به زنان اختصاص یافته است. این تخصیص نیز براساس اندازه جمعیت صورت می‌گیرد. به طور مثال کابل، با نه کرسی برای نامزدهای زن، بیشترین کرسی را دارا است. این بدان معنا نیست که فقط زنان به کاندیداها زن و مردان به نامزدهای مرد رای می‌دهند. فهرست مشترک کاندیداهای مرد / زن در هر حوزه انتخاباتی وجود دارد. در هر دو "بخش" (مرد و زن)، افرادی که بیشترین آرا را کسب کنند، کرسی را در اختیار می‌گیرند. به عنوان مثال، در کابل این به آن معنا است که 24 مرد و 9 زن با بیشترین آراء، برگزیده می‌شوند. اگر در هر ولایت، زنان، بیش از سهمیه‌ی پیش‌بینی‌شده، تعداد کافی آراء را به دست آورند، همه آنها به مجلس نمایندگان راه می‌یابند، بنابراین تعداد نامزدهای مرد کاهش می‌یابد. (این مورد در انتخابات 2005 در ولایت نیمروز که در آن یک کاندیدای زن هر دو کرسی ولایت را از آن خود کرد و همچنین در چند مورد از انتخابات 2010 رخ داده است.)

تنها یک نامزد با نام نارندر سینگ برای کرسی سیک / هندو ثبت شده است.  وی جانشین پدرش اوتار سینگ، شد که از ابتدا در رقابت شرکت داشت اما در یک بمب‌گذاری انتحاری در جلال آباد در اوایل ماه ژوئیه کشته شد. کمیته انتخابات آزاد،  1105 تعداد رای‌دهنده سیک و هندو، ثبت نام کرده است که از این تعداد 759 نفر در کابل، 342 نفر در ننگرهار و 4 نفر در هلمند، ثبت شده‌اند.

نقش احزاب سیاسی
در مجموع 205 نامزد - هشت درصد - در سراسر کشور با عنوان عضو احزاب سیاسی و بقیه به صورت کاندیدای مستقل ثبت نام کرده‌اند. براساس آمار «شبکه تحلیلگران افغانستان»، حزب عبدالرشید دوستم، معاون رئیس جمهور، با نام جنبش ملی اسلامی ‌با 44 کاندیدا (8 نامزد زن)، بیشترین تعداد را در اختیار دارد. پس از آن، حزب اسلامي گلبدين حكمتيار با 42 کاندیدا (دو نامزد زن) و حزب وحدت اسلامي وابسته به محمد محقق معاون ریاست اجرايي افغانستان، با 22 کاندیدا (پنج نامزد زن) قرار دارند.
احزاب سیاسی در افغانستان قانونی هستند. قانون به افراد اجازه می‌دهد تنها تحت نام حزب با یکدیگر به رقابت بپردازند. با این وجود، احزاب نمی‌توانند با لیستي از کاندیداها به میدان بیایند. اگر چه تشکیل جناح‌های حزبی در پارلمان رسما ممنوع نیست، اما این امر از سال 2005 به بعد، از سوی حامد کرزی، رییس جمهور سابق منع شده و در عمل هرگز اتفاق نیفتاده است. با این حال، در میان کاندیداهای مستقل، افراد بسیاری وجود دارند که به احزاب سیاسی وابسته‌اند.

حوزه‌های اخذ رأی و ناظران
انتظار می‌رفت 7366  حوزه اخذ رأی در روز انتخابات فعال باشد. این رقم با داشتن حداقل دو مرکز اخذ رای و  امکانات مجزا برای مردان و زنان در هر یک از حوزه‌های انتخاباتی، درمجموع 21000 مرکز را در بر می‌گیرد. به گفته وزارت کشور افغانستان با تایید سازمان ملل، براساس برنامه‌ریزی‌ها، تنها حدود 5100 - حدود دو سوم - از این مراکز اخذ رای به دلایل امنیتی در روز انتخابات فعال می‌باشد.

انتخابات تحت نظارت ناظران داخلی و بین‌المللی، نمایندگان نامزدها و احزاب سیاسی، و همچنین رسانه‌ها قرار دارد. در حالی که آمار نهایی هنوز در دسترس نیست، اما تعداد ناظران بین‌المللی از تعداد ناظران انتخابات 2001 تاکنون کمتر خواهد بود. اتحادیه اروپا تنها یک تیم سه نفره برای نظارت بر انتخابات اعزام می‌کند و به نظر می‌رسد برخلاف انتخابات پیشین هیچ عضوی از سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) در این انتخابات حضور نداشته باشد. سازمان ملل متحد با حدود 400 نیروی نظارتی که به طور حتم اکثریت افغانستانی خواهند بود در این انتخابات حضور خواهد داشت.
پنج سازمان اصلی نظارتی در داخل در بیانیه منتشر شده در تاریخ 14 مهر اعلام داشتند که  در مجموع 6565 ناظر (که 40 درصد آن زن می‌باشند) را" برای نظارت کامل بر مراکز و جایگاه‌های اخذ رأی به مراکز سراسر کشور اعزام خواهند نمود". این تعداد شامل 2500 نفر از اعضاء بنیاد انتخابات شفاف (TEFA)؛ 1130 عضو سازمان دیده‌بان انتخابات و شفافیت افغانستان (ETWOA)؛ 1117 عضو سازمان جامعه مدنی افغانستان (ACSFO)؛ 1100 عضو نهاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (FFAEO) و 818 عضو موسسه توانبخشی و تفریح دوچرخه‌سواران معلول افغانستان (AABRAR) می‌باشد.

طالبان و خشونت‌های پیش از انتخابات
گروه طالبان در ابتدای سال جاری مخالفت خود را با انتخابات اعلام کرد و خواستار تحریم آن شد. «شبکه تحلیلگران افغانستان» از تلاش‌هاي کانال‌های مختلف برای متقاعد ساختن این گروه نسبت به عدم ایجاد وقفه در روند انتخابات خبر می‌دهد. به نظر می‌رسد این تلاش‌ها نتیجه‌ای در برنداشته، زیرا طالبان طی بیانیه دیگری که در 16 مهر 1397 منتشر کرد تحریم انتخابات را تکرار و از کاندیداها خواست از مشارکت در انتخابات کناره‌گیری نمایند، چرا که انتخابات تاکنون "جعلی" بوده و "تنها به منظور مشروعیت بخشیدن به حکمرانی دست نشانده‌گان نیروهای اشغالگر "و" به حداقل رساندن خشم [ملت] در برابر اشغالگری خارجی "صورت گرفته است. طالبان به "مجاهدین خود دستور داد در حالی که شدیدا مراقب جان و مال شهروندان افغانستان هستند، با ایجاد موانع شدید در برابر فرایند هدایت شده از سوی آمریکا در سراسر کشور ایستادگی کنند. در این مسیر نباید از هیچ تلاشی برای ممانعت و شکست توطئه بدخواهانه آمریکا فروگذاشت". طالبان اعلام کرد:" افرادی که سعی دارند با تأمین امنیت به برگزاری موفقیت‌آمیز فرایند انتخابات کمک کنند، اهداف ما خواهند بود".

سازمان ملل گزارش داد که در ماه اول ثبت نام از رأی دهندگان اواخر فروردین 1397، حدود 86 غیر نظامی‌کشته و 185 تن مجروح شدند. به گفته کمیسیون انتخابات، پیش از آغاز مبارزه انتخاباتی در اواخر سپتامبر، پنج نامزد کشته شدند. از آن زمان، چهار نامزد دیگر در پروان، غزنی، قندهار و در آغاز مبارزه انتخاباتی در هلمند کشته شدند. یک پنجم در کابل مجروح شده  و بیش از 3 کاروان نیز در کنر و در دو حادثه در خوست مورد حمله قرار گرفتند. در کنر، 3 محافظ شخصی کشته و پنج تن در خوست زخمی‌ شدند. طی حمله‌ی انتحاری در اوایل ماه اکتبر، که دولت اسلامی ‌در بخش کامه از توابع ولایت ننگرهار مسئولیت آن را پذیرفت، حداقل 13 تن کشته و بیش از 30 تن زخمی‌شدند. حمله انتحاری 17 مهر در دفتر یکی از نامزدها، حداقل 9 تن  کشته و زخمی ‌بر جای گذاشت.
وزارت کشور افغانستان طی گزارشی از اختصاص 54776 نفر از نیروهای امنیتی برای حفظ امنیت 5100 مرکز اخذ رأی در پنج روز پیش از انتخابات و آماده باش 9540 نیرو خبر داد.

انتخابات بعدی
برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شورای ولسوالی‌ها (شهرستان‌ها) برای تاریخ 31 فروردین 1398 برنامه ریزی شده است. کمیته برگزاری انتخابات آزاد در 9 مهر ماه اعلام کرد که انتخابات پارلمانی معوق ولایت غزنی نیز در همان تاریخ برگزار خواهد شد. 
انتظار می‌رود روند شمارش و تصویب نتایج انتخابات پارلمانی تا 29 آذر 97 ادامه یابد و ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری 1398در بازه زمانی 20 آبان تا 4 آذرماه 1397 انجام شود (لیست اولیه نامزدها می‌بایست در تاریخ 19 اذر 1397 و فهرست نهایی در 26 دی 1397 منتشر گردد). این احتمال وجود دارد که مشکلات و تاخیر احتمالی در انتشار لیست اولیه بر انتشار فهرست نهایی اثرگذار باشد.
انتهای مطلب/