ایران شرقی/
کشور ازبکستان با داشتن جاذبههای گردشگری فراوان، سالانه میزبان تعداد زیادی از گردشگران سراسر دنیا میباشد. اما با وجود این، برخی قوانین دست و پاگیر و عدم سرویسدهی مناسب و به موقع به مسافرانی که به این کشور زیبا سفر میکنند، صنعت گردشگری آن را با مشکلاتی مواجه ساخته است. ضبط اموال و پول نقد مسافران و بازجوییهای طولانی از آنان از جمله این مشکلات میباشد. حتی در برخی موارد، مسافران ناآگاه به خاطر همراه داشتن داروهای مسکن حاوی کدئین که در ازبکستان غیر قانونی است، به زندان انداخته میشوند.
چنین تجربیات ناخوشایند سفر به ازبکستان فراوانند، و همه آنها اغلب درست در بدو ورود به این کشور و در مرزها اتفاق میافتد.
با توجه به این مشکلات سیستماتیک، «شوکت میرضایف»، رئیسجمهور تازه روی کارآمده ازبکستان، دستوراتی را برای تغییرات اساسی در این بخش صادر نموده است و قصد دارد یکی از اجزاء استراتژیک اقتصاد کشور را بهبود و توسعه بخشد. قابل توجهترین اصلاحات میرضایف تا به امروز، لغو شرایط اخذ ویزا برای شهروندان بسیاری از کشورها بوده است که از اول ماه آوریل، اجرایی خواهد شد.
هدف تبدیل ازبکستان به یک مغناطیس توریستی، غیر واقعی نیست چراکه این کشور با وجود همه مشکلات و موانع، جاذبههای توریستی فراوانی دارد.
به گفته پیتر فرانکوپان، نویسنده "جادههای ابریشم: تاریخ جدید جهان" که در سال 2015 منتشر شد، «سمرقند»، «خیوه»، «بخارا» و «دره فرغانه»، از بهترین جواهرات «جاده ابریشم» هستند. جاذبه ازبکستان بسیار قوی است و اگر سرمایهگذاری در زیرساختهای آن از جمله جاده، مسافرت، هتلها، رستورانها، ادامه یابد، دهه آینده، دهه شکوفایی اقتصادی این کشور خواهد بود و این امر بستگی به نحوه مدیریت رشد اقتصادی در داخل کشور دارد.
با این همه، گردشگری یک بخش بشدت ضعیف در ازبکستان باقی مانده است.
به گزارش «شورای جهانی سفر و گردشگری» مستقر در لندن، سهم کل گردشگری از تولید ناخالص داخلی ازبکستان در سال 2015، رقم ناچیز 3.2 درصد بوده است. این سازمان، افزایش پول نقد حاصل از گردشگری را تا سال 2026 برای ازبکستان پیشبینی کرده است اما در حال حاضر تنها 3 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهد.
همچنین شورای جهانی سفر و گردشگری در سال 2015، تخمین زده است که سفر و گردشگری در ازبکستان به ایجاد مستقیم و غیر مستقیم 439 هزار شغل، یا 2.8 درصد از کل اشتغال، کمک کرده است.
در همین راستا، قوانین جدید اخذ ویزا به طور گستردهای به عنوان یک شروع خوب در این روند تغییر، مورد ستایش قرار گرفته است.
طبق قوانین جدید، ازبکستان از اول ماه آوریل، لزوم صدور روادید برای شهروندان 15 کشور (اتریش، استرالیا، انگلستان، آلمان، دانمارک، اسپانیا، ایتالیا، کانادا، لوکزامبورگ، هلند، سوئیس، فنلاند، ژاپن، سنگاپور و کره جنوبی) را لغو مینماید. شهروندان 12 کشور دیگر (بلژیک، اندونزی، چین، مالزی، ایالات متحده، فرانسه، ویتنام، اسرائیل، لهستان، مجارستان، پرتغال و جمهوری چک) که 55 سال به بالا باشند نیز از حق سفر بدون روادید بهرهمند میشوند و کسانی که در سن زیر 55 سال هستند، در هنگام ورود به این کشور با پرداخت 50 دلار قادر به دریافت ویزا خواهند بود.
همچنین، به منظور توسعه صنعت گردشگری در ازبکستان، باید موانع متعدد لجستیکی برطرف شود. «سردار یحیایف»، مدیر آژانس گردشگری در سمرقند، گفت: هزینههای سفر به ازبکستان باید کاهش یابد. یحیایف همچنین گفت: گردشگران از فرانسه، انگلستان، بلژیک و آلمان از گرانی بلیطهای خطوط هوایی ازبکستان شکایت دارند.
یحیایف در ادامه صحبتهای خود به اوراسیانت گفت: برای توسعه صنعت گردشگری نیاز مبرم بر افزایش کیفیت زیرساختهای اساسی وجود دارد. وضعیت جادهها و سرویسدهی به مسافران، وحشتناک است و نکته اصلی این است که بدون عرضه منظم گاز و برق، گردشگری غیر قابل تصور است.
ازبکستان، با میراث گردشگری خود، متمایز از قرقیزستان و تاجیکستان است و جمعیت ماجراجوی بسیاری را به خود جذب میکند. بازدیدکنندگان مسنتر و پولدار تمایل بیشتری برای سفر به این کشور آسیای مرکزی دارند و همانطور که ذکر شد، این بعد استراتژیک اقتصادی کشور در حال حاضر بشدت محروم مانده است.
«استیو هرمانس»، موسس وبلاگ سفر «کاروانستان» به کمبود هتلها و مسافرخانههای کوچک و ارزان قیمت برای مسافران اشاره کرد و گفت افرادی که پول زیاد اما زمان کمی دارند، اما میخواهند در یک مکان مناسب اقامت داشته باشند، با مشکلات زیادی مواجهند و در شهرهای سمرقند و بخارا، این مشکل به وضوح دیده میشود.
هرمانس عنوان کرد: گردشگران به سرعت از گشت و گذار در اماکن تاریخی از جمله منارهها، آرامگاهها، مساجد و مدارس مذهبی خسته میشوند و نیاز به استراحت در یک رستوران زیبا و برنامههای مفرح دیگر دارند. متاسفانه، زیرساختهای لازم و صنعت سرگرمی در ازبکستان توسعه نیافته است.
از سویی دیگر، پرداختن به این موضوع، کمبودهای بسیار گستردهتر فضای سرمایهگذاری ازبکستان را ملموستر میسازد و فساد و موانع بوروکراتیک از موانع سرمایهگذاری در این کشور میباشد. «یوسوپوف» که در چند پروژه گردشگری شرکت داشته استدلال کرد که فاز اصلاحات بعدی دولت، باید کاهش مقررات دولتی در این بخش باشد که این از جمله وظایف اصلی کمیته دولتی تازه ایجاد شده توسط میرضایف برای توسعه گردشگری میباشد. این کمیته اساسا برای احیای گردشگری ازبکستان تشکیل شده است و وظیفه این بدنه جدید، صدور مجوز برای سازمانهای تور و هتلها، ترویج گردشگری و آموزش افراد در این زمینه میباشد.