ایران شرقی/

عربستان سعودی علاقمند است که نخست وزیر جدید پاکستان، که به شدت نیاز به کمک‌های مالی هم دارد، به طور کامل در ائتلاف نظامی کشورهای اسلامی به رهبری سعودی‌ها حضور داشته باشد. 
ریاض پس از احراز رسمی پست نخست وزیری پاکستان توسط عمران خان، از وی خواسته به طور آشکارا از ائتلاف ضد تروریسم نظامی کشورهای اسلامی به رهبری عربستان سعودی حمایت کند. منابع دیپلماتیک معتبر اعلام کرده‌اند که حاکمان سعودی این تمایل خود را در ارتباطات اخیر با رهبری جدید پاکستان بیان کرده‌اند.

آخرین دیدار میان مقامات سعودی و پاکستانی، ملاقات محمد بن سلمان شاهزاده سعودی با ژنرال قمر جاوید باجوا، رییس ستاد ارتش پاکستان در منا بود. سرلشکر ژنرال آصف غفور، رییس روابط عمومی سرویس‌های نظامی پاکستان در توییتر به این نکته اشاره کرد که شاهزاده محمد بن سلمان به ژنرال باجوا در انجام مراسم حج کمک کرده و حمایت خود را از دولت جدید در اسلام آباد اعلام نموده است.
 
مقامات ارشد نظامی تأیید کردند که همکاری پاکستان با عربستان سعودی در چند جبهه مورد بحث قرار گرفته است؛ از جمله مسائل مربوط به حفظ امنیت این پادشاهی. در میان مسائل مورد بحث، ائتلاف نظامی ضد تروریسم هم قرار داشت. رهبر این ائتلاف در گذشته ژنرال راحیل شریف رییس سابق ارتش پاکستان بود. بنابراین ریاض از دولت جدید پاکستان نیز خواسته تا حضور پررنگ‌تری در این ائتلاف داشته باشد.

یک دیپلمات ارشد به آسیاتایمز گفت "رهبری سعودی می‌خواهد نخست وزیر عمران خان به طور عمومی و آشکارا از ائتلاف حمایت کند زیرا به نفع آنها است که کسی با شهرت جهانی او؛ اعتبار بیشتری به این اتحاد بدهد. سعودی‌ها می‌خواهند مدعی شوند که عدم حضور ایران و عراق در ائتلاف نظامی کشورهای اسلامی به خاطر اختلافات سیاسی است و نه عوامل مذهبی یا ایدئولوژیک. و آنها اعتقاد دارند که حمایت پاکستان، به خصوص با توجه به پیشرفت‌های دیپلماتیک اخیر این کشور در این زمینه کمک خواهد کرد.
 
ائتلاف ضد تروریست یا ضد ایران؟
عربستان سعودی در دسامبر 2015 تشکیل یک ائتلاف ضد تروریسم را اعلام کرد. در همان زمان دولت اسلامی (داعش) را به عنوان یک بیماری مخرب برای اعتقادات مسلمانان توصیف کرد. با این حال، منتقدان اظهار داشتند که به نظر می‌رسد این ائتلاف که حدود 40 عضو دارد، ایران را به اندازه تروریست‌ها مورد هدف قرار داده است.
در اوایل ماه جاری، پس از اینکه دولت کانادا خواستار آزادی فعالان حقوق بشر شد، عربستان سعودی سفیر کانادا را اخراج کرد. به دنبال این اقدام بلافاصله پیام فوری حمایتی توسط دولت پاکستان منتشر شد که می‌گفت در این مجادله با کانادا در کنار عربستان سعودی می‌ایستد. دولت موقت پاکستان این بیانیه را صادر کرد، اما ریاض امیدوار است حکومت عمران خان که در هفته گذشته سوگند یاد کرده است، نیز حمایت مشابهی داشته باشد.
شاهزاده محمد بن سلمان هفته گذشته با عمران خان مکالمه تلفنی داشت و پیروزی در انتخابات را به وی تبریک گفت و او را به عربستان سعودی دعوت کرد. این پیشنهاد از جانب نخست وزیر پاکستان پذیرفته شد. احتمالا این سفر در اوایل ماه آینده انجام خواهد شد. روابط دو جانبه بین ریاض و اسلام آباد، همراه با نقش پاکستان در ائتلاف ضد نظامی تروریسم با جزئیات؛ مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

عمران خان قبلا مخالف درگیری پاکستان در جنگ عربستان سعودی در یمن بوده است. در این جنگ، از طریق ارتباطات پادشاهی سعودی با ارتش پاکستان کمک‌هایی ارائه می‌شد. یک افسر بازنشسته ارتش به آسیا تایمز گفت:"پس از دیدار و نشست در ماه سپتامبر [عمران خان] خواهد گفت که پاکستان از عربستان سعودی حمایت می‌کند و مایل است هر کاری برای محافظت از اماکن مقدس در مقابل هر گونه حمله انجام دهد. چنین سخنانی معمولا به عنوان قصد بیان و حفظ بی‌طرفی تفسیر می‌شود، اما سعودی‌ها آن را به عنوان تمایل پاکستان به ارائه انواع همکاری نظامی می‌پذیرند. وی افزود: "با این حال، میزان حمایت پاکستان از ائتلاف نظامی تعیین می‌کند که سعودی‌ها چند میلیارد دلار به ما  می‌دهند."
پاکستان برای مقابله با بحران پرداخت بدهی‌های خود به مبلغ وام 4 میلیارد دلاری از بانک توسعه اسلامی -که تحت حمایت عربستان سعودی است- به شدت نیاز دارد. بسته به اینکه اسلام آباد چقدر و به چه میزان پیرو خط سعودی‌ها باشد، ریاض همچنین می‌تواند مزایای اقتصادی بیشتری را نیز فراهم آورد. همانطور که در مورد پیشینیان عمران خان نیز این چنین بوده است.
 
شریف برای برقراری روابط با پادشاهی عربستان سعودی اولویت قائل بود
نواز شریف به رهبران عربستان سعودی به دلیل حمایت‌های آنها از خود (به عنوان نخست وزیر سابق در تبعید) احساس دین می‌کرد. زمانی که شریف با کودتای ژنرال پرویز مشرف فرمانده وقت ارتش برکنار شد، مشرف به انتقاد از رهبران عربستان سعودی پرداخت و منتقدان تا مدت‌ها یادآوری می‌کردند که چگونه شریف، روابط اسلام آباد و ریاض را نسبت به سایر کشورها در اولویت گذاشته بود و به بیگانه کردن همسایگان پاکستان با ایران کمک کرده بود.
موضع طرف دارانه شریف از عربستان و اتحاد حزب او با گروه‌های فرقه‌ای در پنجاب به این معنی بود که حزب تحریک انصاف پاکستان به رهبری عمران خان از حمایت زیاد جمعیت شیعه کشور که حدود یک پنجم جمعیت مسلمان پاکستان را تشکیل می‌دهد برخوردار می‌باشد. شمیم اختر، مقاله نویس و تحلیل‌گر سیاست خارجی با تجربه و رییس پیشین بخش روابط بین الملل در دانشگاه کراچی معتقد است "بر خلاف نواز شریف، حضور عمران خان برای برقراری تعادل روابط بین ایران و عربستان سعودی که از اهداف طولانی مدت سیاست خارجی پاکستان بوده است - اما همواره به شکل هدف محقق نشده باقی مانده است - بسیار مناسب‌تر خواهد بود."
وی افزود:"عمران خان شخصا نسبت به عربستان سعودی که مدت‌ها پاکستان را خریداری کرده و در حقیقت با وجود استقلال ظاهری؛ سعودی‌ها این کشور را تحت کنترل دارند، احساس دِین نمی‌کند. اگر چیزی وجود داشته باشد که بتواند موجب حمایت عمران خان از عربستان شود؛ آن حمایت اقتصادی تامین شده از جانب ریاض است. حمایت اقتصادی‌ای که بتواند نیازهای مالی پاکستان را تامین کند."
در صورتی که گواهی عدم اتهام برای ژنرال راحیل شریف جهت ادامه فرماندهی ائتلاف فراهم شود؛ نخستین نشانه‌ها از موضع دولت جدید در مورد ائتلاف ضد تروریسم نظامی اسلامی بروز خواهد کرد. دیوان عالی کشور در اوایل ماه جاری اعلام کرد که کابینه فدرال قبلی این کار را انجام نداده است.
ژنرال ضمیرالحسن (بازنشسته) وزیر دفاع سابق، در جریان دادگاه اظهار داشت که وزارت دفاع اطلاعیه عدم اتهام را به ژنرال شریف اعطا کرده است، اما رئیس دادگستری پاکستان تأکید کرده که این قانون نیاز به تایید کابینه دارد.

سپهبد طلعت مسعود، وزیر پیشین وزارت تولید دفاع پاکستان گفت که او انتظار دارد گواهی عدم اتهام به ژنرال شریف اعطا شود. وی همچنین تأیید کرد که بسیاری از حمایت‌های فعلی پاکستان از ائتلاف ضد تروریسم نظامی اسلامی به صورت ضمنی و در سکوت اجرا می‌شود، اما "بلند شدن صداها" برای نخست وزیر جدید مشکل ساز خواهد شد.
 
مسعود همچنین به آسیا تایمز گفت "درخواست عربستان سعودی برای حمایت آشکار از ائتلاف نظامی اسلامی، عمران خان را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد. من فکر نمی‌کنم او تمایل داشته باشد آشکارا ائتلاف را پشتیبانی کند. هر چند که از بسیاری جهات ائتلاف را پشتیبانی می‌کنیم، اما این امر هیچ گاه به صورت کاملا آشکار انجام نشده است".
با این وجود، سپهبد طلعت مسعود همچنین مدعی شد که با توجه به کنترل رهبری نظامی بر سیاست خارجی کشور، عمران خان در مورد این مسئله جای مانور زیای ندارد. "من فکر نمی‌کنم تفاوت زیادی بین سیاستی که نواز شریف نسبت به عربستان در پیش گرفته بود با سیاستی که عمران خان دنبال خواهد کرد، وجود داشته باشد. وی خاطر نشان کرد که اینها همگی بستگی به تصمیم ارتش و نظامی‌ها دارد و سیاست خارجی پاکستان را ارتش  تعیین می‌کند."
انتهای مطلب/