ایران شرقی/

همانند بسیاری از احزاب سیاسی پاکستان، احزاب مذهبی نوظهور با اعتقادات سخت‌گیرانه نیز در انتخابات 25 جولای شرکت خوهند کرد. این اولین بار است که احزاب مذهبی «جنبش الله‌اکبر»، «جنبش لبیک پاکستان» و «جنبش لبیک اسلام» در انتخابات پاکستان شرکت می‌کنند. ائتلاف مذهبی «مجلس متحده عمل» نیز سعی دارد در انتخابات با احزاب سیاسی رقابت کند.

در ائتلاف مجلس متحده عمل بیشتر پیروان مکتب دیوبندی، نفوذ دارند. به ظاهر جنبش اسلامی، جمعیت اهل حدیث و جمعیت علمای پاکستان عضو ائتلاف مجلس متحده عمل هستند اما بیشتر تصمیمات به عهده جمعیت علمای اسلام شاخه فضل الرحمن و جماعت اسلامی است. بیشتر کاندیداهای مجلس متحده عمل، از بین اعضای حزب جمعیت علمای اسلام شاخه فضل الرحمن انتخاب شده‌اند و جماعت اسلامی در رده بعدی قرار دارد. این در حالی است که مجلس متحده عمل علاوه بر رقابت با احزاب سیاسی مانند مسلم لیگ شاخه نواز شریف، حزب تحریک انصاف، حزب مردم و حزب عوامی ملی باید با احزاب مذهبی نوظهور نیز رقابت کند.

کارشناسان معتقدند جنبش الله‌اکبر، جنبش لبیک پاکستان و جنبش لبیک اسلام نمی‌توانند موفقیت قابل توجهی در انتخابات داشته باشند اما می‌توانند با کسب رأی، حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف و ائتلاف مجلس متحده عمل را تضعیف کنند. نام جنبش لبیک یا رسول‌الله برای نخستین بار در ژانویه 2011 که ممتاز قادری، سلمان تأثیر فرماندار ایالت پنجاب را به جرم توهین به پیامبر ترور کرد بر سر زبان‌ها افتاد. بعد از این حادثه جنبش لبیک یا رسول‌الله فعالیت خود را با قدرت بیشتری ادامه داد تا اینکه سرانجام فعالیت خود را در امور سیاسی پاکستان آغاز کرد.

جنبش لبیک یا رسول‌الله در انتخابات میان دوره‌ای سال 2017 توانست در حوزه انتخاباتی 120 لاهور بیش از 8 هزار رأی بدست آورد و تبدیل به سومین حزب قدرتمند در این حوزه انتخاباتی مهم شود. جنبش لبیک یا رسول‌الله توانست در حوزه انتخاباتی 4 شهر پیشاور بیش از 10 هزار رأی بدست آورد این در حالی است که اهل سنت بریلوی کمترین نفوذ را در مرکز ایالت خیبرپختونخواه دارند. در انتخابات سال 2013 نماینده حزب جماعت اسلامی در همین حوزه  انتخاباتی توانست 16 هزار رأی بدست آورد.

در حال حاضر جنبش لبیک یا رسول‌الله به خاطر تقسیم شدن به دو بخش کمی ضعیف شده است. سرپرستی بخشی از این جنبش را مولانا خادم حسین رضوی به عهده دارد و بخش دیگر را دکتر اشرف آصف جمالی سرپرستی می‌کند و نام حزبش را جنبش لبیک اسلام گذاشته است. هنوز جنبش لبیک اسلام در برابر شاخه اصلی یعنی جنبش لبیک یا رسول‌الله به سرپرستی خادم حسین رضوی ضعیف است. هر دو بخش اعتراض به اعدام ممتاز قادری و دفاع از احترام به پیامبر را شعار خود قرار داده‌اند. رأی دهید و بهشت بگیرد از دیگر شعارهای این احزاب مذهبی است. جنبش لبیک یا رسول‌الله با دفاع از ممتاز قادری چنان موفقیتی را کسب کرد که تا کنون هیچ گروه بریلوی نتوانسته نظیر آن را به دست آورد.

احزاب و گروه‌های بریلوی در پاکستان بر خلاف دیوبندی‌ها با یکدیگر متحد و یکپارچه نیستند بنابراین باید دید که بریلوی‌ها، در آینده می‌توانند نقش موثری در انتخابات ایفا کنند یا فعالیت آن‌ها از یک حد معین فراتر نمی‌رود. حزب مذهبی دیگر پاکستان"ملی مسلم لیگ" است که از پشتوانه جماعت الدعوه و حافظ سعید رهبر لشکر طیبه برخودار می‌باشد. این حزب به علت رد شدن از جانب کمیسیون انتخابات پاکستان با نام جنبش الله‌اکبر فعالیت خود را آغاز کرده است. جنبش الله‌اکبر توانسته بیشترین کاندیداهای تحصیل کرده و زن را برای رقابت سیاسی معرفی کند. حافظ سعید رهبر این حزب در گذشته همیشه از پیروان نواز شریف بود و اعضای جنبش الله‌اکبر حامیان حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف محسوب می‌شدند؛ اما در حال حاضر این جنبش سعی دارد به صورت مستقل در انتخابات شرکت کند که این موضوع موجب تقسیم حامیان حزب مسلم لیگ و ضعف این حزب خواهد شد.

جنبش لبیک پاکستان و جنبش الله‌اکبر حاضر نشدند به حزب "متحده قومی مومنت" بپیوندند و لذا به صورت مستقل در انتخابات پارلمانی شرکت می‌کنند. در حال حاضر ائتلاف مجلس متحده عمل، جنبش الله‌اکبر و جنبش لبیک پاکستان یا همان لبیک یا رسول‌الله کاندیداهای خود را در سراسر پاکستان معرفی کرده‌اند بنابراین این احزاب از یک سو باید با حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف، حزب مردم و حزب تحریک انصاف رقابت کنند و از سوی دیگر با یکدیگر رقیب خواهند بود که موجب تقسیمِ رأی طرفدارانِ احزابِ مذهبی می‌شود.

مجلس متحده عمل نمی‌تواند در ایالت پنجاب و سند موفقیتی کسب کند اما مسلّم است که چند کرسی در ایالت خیبرپختونخواه به دست خواهد آورد. مولانافضل‌الرحمن و عمران‌خان رقیب سرسخت یکدیگر هستند و خود اعضای مجلس متحده عمل با یکدیگر دچار اختلاف هستند. با تمام مشکلات، حزب جمعیت علمای اسلام شاخه فضل الرحمن، می‌تواند نسبت به حزب جماعت اسلامی رأی بیشتری بدست آورد. سناتور ساجد میر رهبر اهل حدیث پاکستان که عضو مجلس متحده عمل می‌باشد اعلام کرد، در لاهور مرکز ایالت پنجاب و چند حوزه انتخاباتی دیگر از نامزدهای حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف حمایت می‌کند.

در حال حاضر احزاب سیاسی بزرگ پاکستان، مانند مسلم لیگ شاخه نواز شریف، حزب مردم و حزب تحریک انصاف در عمل ارتباط چندانی با احزاب مذهبی ندارند. در گذشته احزاب مذهبی پاکستان از پشتوانه احزاب سیاسی قدرتمند برخودار بودند اما در حال حاضر اوضاع تغییر کرده است. مردم دیگر به احزاب مذهبی که به نام دین اهداف شخصی خود را پیش می‌برند اعتماد ندارند. همان‌طور که احزاب سیاسی به دنبال منافع حزبی و شخصی هستند، احزاب مذهبی نیز از همان شیوه استفاده کرده‌اند.

کارشناسان بر این باورند که احزاب مذهبی نوظهور، با کمک یک قدرت پنهان، به این سرعت پیشرفت کرده‌اند و از حمایت مردمی برخودار نیستند. قدرت‌های پنهان که از احزاب مذهبی حمایت می‌کنند به خوبی می‌دانند که این احزاب توانایی پیروزی در انتخابات را ندارند، اما توان تضعیف احزاب سیاسی مخالف این قدرت‌های پنهان را دارند. واقعیت این است که احزاب مذهبی برای تضعیف مخالفان قدرت‌های پنهان پشتیبانی می‌شوند.

جنبش لبیک پاکستان و جنبش لبیک اسلام با کمبود‌هایی مواجه هستند اما حزب ملی مسلم لیگ و جنبش الله‌اکبر در هیچ زمینه‌ای از سایر احزاب سیاسی پاکستان عقب نیستند. با اینکه بسیاری از آدرس‌های تحریک الله‌اکبر در فیس بوک فیلتر شده است با این وجود این حزب در رسانه‌های پاکستان به مردم معرفی می‌شود. در بین احزاب مذهبی نوظهور جنبش لبیک یا رسول‌الله و جنبش الله‌اکبر فعالیت بیشتری دارند و از پشتوانه قوی برخوردار هستند که بعد از انتخابات نقش خود را در زمینه‌های مختلف به عهده می‌گیرند.
انتهای مطلب/