کارشناسان مشهور قزاقستان که با دقت رویدادهای همسایگان را پیگیری می‌کنند بر این باورند که ازبکستان در زمان رئیس‌جمهور جدید قادر خواهد بود به لوکوموتیو اقتصاد کل منطقه آسیای مرکزی تبدیل شود. از اظهارات نخست وزیر سابق قزاقستان می‌توان نتیجه گرفت که اگر در انتخابات آمریکا، دونالد ترامپ پیروز شود، در اینصورت، رهبری ازبکستان در آسیای مرکزی ممکن است چند سال به تعویق بیفتد.
ایران شرقی/ پس از درگذشت اسلام کریم‌اف، و برخی تغییرات جدی در روند ارتباط گیری و همکاری تاشکند با کشورهای منطقه، اکنون قزاقستان که در سالهای انزوای مصلحتی تاشکند در نقش یک کشور قدرتمند اقتصادی و سیاسی ظاهر شده بود، رفته رفته این جایگاه خود را با بحران بازگشت دوباره ازبکستان به سیاست های همگرایانه مواجه می‌بیند. این وضعیت در حالی تشدید می‌گردد که با پیروزی احتمالی هریک از دو نامزد فعلی ریاست جمهوری آمریکا، شرایط به نفع یا ضرر هرکدام از کشورهای نامبرده خواهد گردید.
قزاقستان طی سالهای استقلال، حسادت زیادی نسبت به ازبکستان داشته است. به عنوان مثال، پس از ساخت مترو در تاشکند، شهر آلماتی هم بلافاصله نیاز به این نوع حمل و نقل را برای اتصال نزدیک‌ترین روستاها به هم احساس کرد و پس از بیش از دو دهه در بزرگترین شهر قزاقستان مترو ساخته شد. آنها بر این باورند: متروی تاشکند زیبا، اما متروی ما بهتر است!
آنها همچنین معتقدند: در صنعت خودرو - شورلت ما بهتر است. در خط هوایی داخلی – ما بزودی دارای بوئینگ -787 و ایرباس- 320 نیو خواهیم شد. در حمل و نقل ریلی – قطار سریع‌السیر از آلماتی به آستانه ساخته خواهد شد و...
آنها در سیاست هم همینگونه برخورد می‌کنند و معتقدند که "همه چیز قزاقستان بهتر از ازبکستان است".
اعتبار از دست رفته
اما این طرز فکر و فرهنگ سیاسی، رفته رفته با رویکرد جدید دولت موقت تاشکند اعتبار خود را از دست می‌دهد.
«آکیجان کاژگلدین» نخست وزیر سابق قزاقستان بتازگی در گفتگویی که بازتاب بسیاری در رسانه‌های منطقه داشته، نسبت به این موضوع اعلام خطر کرده است. وی آینده ازبکستان را با انتخابات آینده ریاست جمهوری در ایالات متحده مطابقت می‌دهد. از نظر نخست وزیر سابق قزاقستان، آمریکا به شدت از سیاست آستانه ناامید است و بنابراین، در صورت پیروزی هیلاری کلینتون در انتخابات باید در انتظار تشدید حضور سیاسی آمریکا در کشورهای آسیای مرکزی و مطابق با آن، همکاری نزدیکتر بین واشنگتن و تاشکند بود.
وی خاطرنشان کرد: «قزاقستان وعده‌های زیادی داده و به آنها عمل نکرده است. بر خلاف ازبکستان، که هیچ گاه به هیچ کس وعده‌ای نداده است. اسلام کریموف به ندرت روی فرش‌های قرمز راه می‌رفت و برعکس، افراد زیادی را از کشورهای مختلف به حضور می‌پذیرفت. در حال حاضر به نظر می‌‌رسد که رهبری جدید هم در همین مسیر گام برخواهد داشت. می‌توان گفت که در حال حاضر سیاست خارجی ازبکستان غیرمتعهد خواهد بود».
به گفته کاژگلدین، تنگ‌نظران قزاقستان که هنوز به اینکه شهروندان این کشور در روسیه و قزاقستان به دنبال کار هستند به شدت افتخار می‌کنند، به رویدادهای ازبکستان حسادت می‌ورزند. علاوه بر این، وی معتقد است که «در حال حاضر، کشوری جالب تر از ازبکستان در منطقه برای آمریکا وجود ندارد. اقتصاد قزاقستان حدود سه سال است که در بحران قرار دارد و هنوز از آن نجات نیافته است».
ازبکستان کشوری با قابلیت پیش‌بینی
کارشناسان مشهور قزاقستان که با دقت رویدادهای همسایگان را پیگیری می‌کنند بر این باورند که ازبکستان در زمان رئیس‌جمهور جدید قادر خواهد بود به لوکوموتیو اقتصاد کل منطقه آسیای مرکزی تبدیل شود.
"کازبیک بیسیبایف"، کارمند بلند پایه سابق وزارت امور خارجه قزاقستان معتقد است: «ازبکستان، برخلاف همسایگان خود در آسیای مرکزی موفق شده است تا اقتصاد خود را متحول کند. آنها موفق شدند در وهله اول، وابستگی پنبه خود را کاهش دهند. در حال حاضر، ازبکستان در حال صدور وسایل نقلیه، محصولات صنایع شیمیایی و الکتریکی، محصولات کشاورزی و سایر محصولات با ارزش افزوده بوده و امسال دومین مجتمع گاز شیمیایی، راه‌آهن‌ها و جاده‌های جدید را راه‌اندازی کرده است».
در عین حال، وی با اشاره به مشکلات جدی در این کشور از جمله، کنترل بیش از حد دولت بر کسب و کار، نرخ دو برابر دلار و مهاجرت کاری شهروندان، افزود: «ازبکستان هنوز ایجاد یک پایگاه قانونی برای توسعه اقتصاد را (که مدتهای مدید است در قزاقستان وجود دارد) در پیش رو دارد. پس از ایجاد این پایگاه، ازبکستان (که بر خلاف قزاقستان به قیمت‌های جهانی نفت وابسته نیست) کاملا قادر خواهد بود به یک کشور پیشرو در منطقه تبدیل گردد.
انتخابات آمریکا و آینده ازبکستان
از اظهارات نخست وزیر سابق قزاقستان که در حال حاضر در خارج از این کشور بسر می‌برد، می‌توان نتیجه گرفت که اگر در انتخابات آمریکا، دونالد ترامپ (که باید 6 ماه به وی توضیح داد که افغانستان کجا قرار دارد) پیروز شود، در اینصورت، رهبری ازبکستان در آسیای مرکزی ممکن است چند سال به تعویق بیفتد.
بعید نیست که پیروزی ترامپ بیشتر به نفع آستانه خواهد بود، زیرا این فرد جمهوری‌خواه مدتهای مدیدی است که با برخی تجار با نفوذ قزاقستان روابط دوستانه‌ای دارد. در هر صورت، برای شهروندان قزاقستان، پیروزی تیم فوتبال آستانه بر تیم فوتبال تاشکند، همانند سابق، یک رویداد بسیار مهم در زندگی کشور تلقی خواهد شد.
دریافت صفحه با کد QR