ایران شرقی/ با ایجاد فئودالیسم و بی‌عدالتی اجتماعی در بسیاری از جمهوری‌های آسیای مرکزی، بسیاری از مردم فقیر و کم سواد کشورهای منطقه آسیای مرکزی به سمت ایدئولوژی اسلامی رادیکال کشیده خواهند شد. از این رو، تقویت گروهک افراطی «دولت اسلامی عراق و شام» در منطقه آسیای مرکزی، وضعیت را در کشورهای این منطقه وخیم‌تر و بی‌ثبات‌تر می‌سازد.
با توجه به سیستم بی‌ثبات حاکمیتی تقریبا در تمام کشورهای آسیای مرکزی، تنش‌های قومی در میان مردم کشورهای پساشوروی، مشکلات اقتصادی، فساد، پارتی بازی و عوامل دیگر، به سختی می‌توان در مورد تاثیر بازتاب تهدیدات افراط گرایی و تروریسم ناشی از گروهک‌های افراطی-تروریستی از نوع داعش صحبت کرد.
از میان همه کشورهای آسیای مرکزی می‌توان تاجیکستان را به دلیل نزدیکی به افغانستان و همچنین سرزمین‌های مرزی این جمهوری (که از طریق آن‌ها در سال‌های اخیر جریان حمل و نقل مواد مخدر، مهاجران و افراط گرایان غیر قانونی صورت می‌گرفت)، آسیب‌پذیر‌ترین منطقه در نظر گرفت. در نتیجه، تاجیکستان که مصیبت‌های زیادی را از سر گذرانده است، به دلیل پیوستن تعداد زیادی از شهروندانش (که تهدید کننده ورود جهاد به میهن هستند) به داعش، با یک تهدید جدید مواجه می‌شود. از قرائن چنین برمی‌آید که تاجیکستان ضعیف‌ترین حلقه در منطقه آسیای مرکزی بوده و به همین دلیل، برای حمله بهترین گزینه انتخاب شده است.
بر اساس اطلاعات رسمی، تعداد نیروهای مسلح تاجیکستان حدود ۱۵ هزار نفر و بودجه نظامی آن حدود ۱۹۰ میلیون دلار است. نیروهای زمینی از نظر تجهیزات ضعیف هستند – آن‌ها در مجموع دارای ۳۰ تانک T-۷۲ و هفت تانک T-۶۲، ۸ واحد دستگاه نظامی پیاده نظام BMP-۱ و ۱۵ واحد BMP-۲ و ۲۳ نفربر زرهی (BTR-۶۰، ۷۰ و ۸۰) هستند. تعداد توپخانه‌ها ناچیز است: تنها ۲۳ واحد. بعلاوه، در این جمهوری پایگاه هوایی نظامی عملا وجود ندارد - تنها ۴ هلیکوپتر Mi-۲۴ و ۱۱ واحد ۸Mi-. سیستم دفاع هوایی آن هم منسوخ شده است.
یکی دیگر از ضعف‌های این جمهوری، تاثیرات جنگ داخلی (جنگی که در سال ۱۹۹۷ متوقف شد) (درگیری‌های دوره‌ای و تلاش برای شورش) بوده و باید گفت که بازتاب آن همچنان ادامه دارد، بنابراین، نمی‌توان در مورد ثبات نیروهای مسلح به هنگام ظهور تهدیدهای داخلی و خارجی صحبت کرد. (زمانی که داعش به شدت به مناطق و شهرهای بزرگ تسلط پیدا کند و ارتش از هم گسیخته شود، سناریویی همانند سناریوی عراق کاملا امکان‌پذیر است). به همین دلیل، تاجیکستان که با افغانستان هم مرز است ضعیف‌ترین و آسیب پذیر‌ترین نقطه محسوب می‌شود.
اما میزان تهدید این خطر تا چه اندازه است؟ سناریوی احتمالی وقوع حوادث منفی به چه صورت خواهد بود؟ قاعدتا این سناریو شامل تجاوز به مرز‌ها، نفوذ چندین هزار شبه نظامی به تاجیکستان در راستای بی‌ثباتی اوضاع در کشورهای آسیای مرکزی و همچنین کمک به افزایش تعداد گروه‌های افراطی با هدف تقویت داعش می‌باشد.
بسیاری از کار‌شناسان در ارزیابی تهدید واقعی داعش برای منطقه اختلاف نظر دارند. «ارلان کارین»، سیاست‌شناس قزاقستانی و مدیر انستیتو مطالعات استراتژیک قزاقستان ا‌ظهار داشت: «اگرچه در آسیای مرکزی امکان افزایش تبلیغات دولت اسلامی وجود دارد، اما این منطقه فعلا در اولویت این گروهک قرار ندارد».
در همین حال، یکی از کار‌شناسان مستقل معتقد است: «آسیای مرکزی به دلیل فزونی افراد پیرو اسلام در آن، هدف رهبران داعش برای توسعه‌طلبی است. داعش علیرغم امتناع بسیاری از پیروان اسلام و نخبگان اسلامی روحانی، تحت پرچم‌های اسلامی به مبارزه ادامه می‌دهد. ایجاد خلافت در تمام سرزمین‌های مسلمانان نشین بیشتر در قالب یک نظریه بوده و یک پیام ایدئولوژیک خاص برای آگاه‌سازی اسلامی مسلمانان ساکن آسیای مرکزی (که هدف واقعی رهبران داعش هستند) محسوب می‌شود».
فعالین اسلامی روسی و غربی براساس فتوای مراجع عربستان، مصر و آمریکا، مبانی نظری «دولت اسلامی» را فاش و رد کردند. در اواخر ماه مارس، شورای علمای اداره معنوی مسلمانان روسیه فتوایی صادر کرد که اثبات می‌کند، تمامی اقدامات داعش از ایجاد گروهک و دعوت به مهاجرت گرفته تا ظلم و ستم و اعدام در انظار عمومی خلاف اسلام است.
در این حال، کشورهای آسیای مرکزی به دو دلیل زیر، تهدید فرضی داعش را به دستور کار فعلی خود تبدیل می‌کنند:
1-مشکلات داخلی کشورهای آسیای مرکزی.
یکی از این مشکلات، عدم توانایی نخبگان محلی، به ویژه نخبگان حاکم جمهوری تاجیکستان در ارائه مدلی قانع کننده‌ در جهت توسعه و پیشرفت مردم است. «والنتین باگاتیریف»، تحلیل‌گر مسائل تاریخی اذعان داشت که اگر کشورهای منطقه، داعش را تهدید اصلی امنیت تلقی کنند، در این صورت مشکلات داخلی آن‌ها از بین خواهد رفت.
همچنین وی تاکید کرد که مبارزه با داعش از این جنبه که حکم یک ابزار تکنولوژی سیاسی در جهت دور کردن جامعه از سایر مشکلات را دارد نیز برای کشورهای آسیای مرکزی سودمند است.
بحران طولانی هویتی در تاجیکستان با عوامل زیادی در ارتباط است، اما عامل اصلی آن، عدم انطباق سیستم ارزش‌ها، سازمان‌دهی جامعه و زندگی اقتصادی مردم تاجیک با واقعیت‌های جهان مدرن و ایجاد هرج و مرج ایدئولوژیک عظیم است.
البته، اسلام به طور فعال بر روی سازمان‌دهی این هرج و مرج در چارچوب ایدئولوژی و سیستم ارزش‌های خود کار می‌کند. اما با مشکلات جدی (که برای ایدئولوژی اسلامی امکان صورت‌بندی کل فضای آسیای مرکزی را فراهم نمی‌کنند) که با پیشنهادات متعدد از خود اسلام در ارتباط است، مواجه می‌شود. از یک سو، حاملین ایده‌های اسلامی که گاهی اوقات به شدت مخالف یکدیگر هستند، در سراسر آسیای مرکزی حضور دارند و از سوی دیگر، نخبگان حاکم کشور‌ها که حاملین اصلی جهان‌بینی شوروی هستند، بسیار محتاط بوده و می‌توان گفت که به ایدئولوژی اسلام تعلق دارند.
«آندری سیرینکو»، سیاست‌شناس و کار‌شناس مرکز مطالعات افغانستان مدرن با تاکید بر اینکه متشنج شدن اوضاع مرتبط با داعش، به نفع مقامات تاجیک برای از بین بردن اپوزیسیون اسلامی است، خاطرنشان می‌کند که حزب نهضت اسلامی تاجیکستان، عنصر مهم سیستم سیاسی تاجیکستان بوده که اگر از بین برود، سیاست این جمهوری همانند ماشینی که ترمز ندارد، بسیار سریع سرازیر خواهد شد. وی معتقد است که حکومت فعلی تاجیکستان برای حفظ قدرت خود به تهدید تروریسم اسلامی نیاز دارد، بنابراین، زندگی محی‌الدین کبیری، رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در معرض تهدید است.
سیرینکو در ادامه افزود: «به نظر من، تیم رئیس جمهور فعلی تاجیکستان به عمد سیاست تحریک افراطی شدن اسلام را اجرا می‌کند. امام علی رحمان نیازمند اسلام رادیکال و نه میانه‌رو است. زیرا تنها، تهدید حمله اسلام افراطی، رژیم کنونی رئیس جمهور تاجیکستان را بدون جایگزین می‌سازد».
به گفته این کار‌شناس، وجود حزب نهضت اسلامی تاجیکستان به عنوان یک پروژه سیاسی جایگزین و یک رقیب سیاسی (رقیبی که کمتر بی‌اعتبار شده است)، رئیس جمهور فعلی تاجیکستان را می‌ترساند. بنابراین، فقط باید آن را از بین برد، در اینصورت، در تاجیکستان تنها دو نیرو باقی بماند - سیستم رحمان و پروژه تروریستی» دولت اسلامی– بنابراین، مسلم است که مسکو، پکن و دیگر پایتخت‌ها رحمان را ترجیح می‌دهند. زیرا خطرش به مراتب کمتر از تروریسم است.
در عین حال، سران کشورهای آسیای مرکزی در تلاشند تا از طریق مدل اسلامی مدنظر خود مشکلات موجود را حل و فصل کنند. در حال حاضر، مدل مذکور در تمامی این کشور‌ها در قالب مفهوم دولتی دین، تبیین شده و در حال اجراست. با این وجود، مشکل همچنان باقیست. چرا که اعتماد و اعتقاد مردم در زمینه دین، به مراکز مذهبی بیشتر از دولت است.
وضعیت هرج و مرج ایدئولوژیک شرایط مناسبی را برای بازتاب مثبت این اعتماد‌ها ایجاد می‌کند. مطالعات جامعه‌شناختی متعدد سال‌های اخیر نشان می‌دهد که جستجوی مفهوم و قاطعیت ارزش‌های زندگی و اهداف، از جمله دلایل اصلی هستند که مردم را وادار به ورود به صفوف داعش می‌کند. به همین دلیل، می‌توان فهمید که چرا بیشتر آن‌ها جوان هستند.
کشورهایی که به وضوح در مبارزه ایدئولوژیک شکست خورده‌اند راهی به جز استفاده از ابزاری که در اختیارشان هست، ندارند.
این ابزار عبارتند از: اعلام نیروهای رادیکال اسلامی توسط دشمنان و تروریست‌ها برای ایجاد نگرش منفی نسبت به آن‌ها در جامعه و استفاده از فن‌آوری‌های سرکوب کننده برای مبارزه با آن‌ها. داعشی‌ها به دلیل تعداد کم نیرو‌هایشان در آسیای مرکزی، هر کس را که ممکن باشد را به این گروه می‌آورند: اسلام گرایان افراطی از هر نوعی، جنایتکاران، نمایندگان نیروهای مخالف و حتی نمایندگان نامطلوب اسلام سنتی.
لازم به ذکر است که از نظر جنایتکاران، افراط گرایی دینی یک موضوع محبوب است، زیرا عنوان «جنگنده در راه ایمان» برای آن‌ها جذاب‌تر از راهزن پیش پا افتاده است.
یکی از نمونه‌های خودسری و بیدادگری پلیس در تاجیکستان، داستان مرد جوانی است که به اتهام صدور گذرنامه برای خود توسط مأموران اجرای قانون به زندان دوشنبه افتاده بود. وی در مصاحبه منتشر شده در سایت Tajinfo. org اظهار داشت که شاهد خشونت پلیس‌ و شکنجه متهمین، به منظور اعتراف به حضورشان در داعش بوده است.
وی همچنین توضیح داد که خودش هم تنها به خاطر تلاش‌های خویشاوندانش موفق شده از چنین سرنوشت تلخی رهایی یابد. بدین ترتیب، می‌توان گفت که در سیستم فاسد تاجیکستان برای رسیدن به پاداش هر کاری می‌کنند.
به گفته «والنتین بوگاتیریف»، مبارزه با داعش به عنوان ابزار تکنولوژی سیاسی در جهت دور کردن جامعه از سایر مشکلات بسیار مناسب است. بنابراین، می‌توان با اطمینان پیش‌بینی کرد که با افزایش مشکلات اقتصادی مرتبط با سیاست اقتصادی داخلی و علاقمند شدن کشورهای آسیای مرکزی، به ویژه جمهوری تاجیکستان به اقتصاد روسیه، داعش بیشتر این کشور‌ها را تهدید خواهد کرد. در هر صورت، تهدید داعش یک ابزار بسیار مناسب برای دولت تاجیکستان است.
۲. استفاده نیروهای خارجی از موضوع تهدید داعش برای حل و فصل مشکلات خود در آسیای مرکزی.
 به گفته والنتین باگاتیریف، هماهنگ‌کننده کنسرسیوم تحلیلی چشم انداز، کشورهایی که در آسیای مرکزی دارای منافع هستند، تهدیدات داعش را ایجاد کرده و افزایش می‌دهند.
وی همچنین تایید می‌کند: «در اینجا، قبل از هر چیز، مبارزه بین دو اسطوره مخالف به وضوح قابل مشاهده است: دولت اسلامی عراق و شام – محصول آمریکا «و» دولت اسلامی عراق و شام – محصول روسیه. کار‌شناسان به طور فعال در مورد این دو نظریه در رسانه‌های مرتبط صحبت می‌کنند. نمایندگان این دو نظریه یک هدف دارند - ایجاد حس تهدید برای امنیت کشورهای آسیای مرکزی از جانب رقیب و در نتیجه، سازگار‌تر کردن دولت‌های این کشور‌ها در حل و فصل مشکلات دو جانبه یا مشکلات مشارکت آن‌ها در سازمان‌های بین المللی وابسته به این مراکز خارجی قدرت.
دبیرخانه سازمان پیمان امنیت جمعی از موضوع داعش برای تقویت نفوذ خود استفاده می‌کند. این کار بدون الحاق بیشتر کشورهای آسیای مرکزی در سازمان و همچنین افزایش اعتبارش (سازمان تا این اواخر برای کشورهای منطقه کم اهمیت بود) امکان‌پذیر نیست. بر این اساس، کار‌شناسان روسی نسبت به همتایان خود در آسیای مرکزی و یا نمایندگان ایالات متحده، معمولا تهدید داعش را نگران کننده‌تر و غم انگیز‌تر به تصویر می‌کشند».
به گفته تحلیل‌گر، موضوع نفوذ داعش به مرزهای جنوبی کشورهای آسیای مرکزی - یکی از گسترده‌ترین سودجویی‌هاست. وجود اختلافات جدی بین داعش و طالبان، پیشروی داعشیان به شمال را از طریق افغانستان عملا غیر ممکن می‌کند.
همچنین، تبدیل تهدیدات افسانه‌ای رادیکالیسم اسلامی و داعش به تهدیدهای واقعی برای ثبات و توسعه کشورهای آسیای مرکزی، زمینه مناسب را برای مشکلات داخلی فراهم می‌آورد.
براساس اطلاعات «آسیا پلاس»، در تاریخ ۲۳ سپتامبر در شهر دوشنبه، مرکز مطالعات استراتژیک زیر نظر رئیس جمهوری تاجیکستان به همراه جنبش اجتماعی «دوستان روسیه» میزگردی با حضور کار‌شناسان مستقل، نمایندگان گروه‌های‌ اجتماعی، کارکنان وزارت‌خانه‌ها و ادارات و همچنین نمایندگان دیپلماتیک در تاجیکستان برگزار کرد و در آن چالش‌ها و تهدیدات جدید از جانب داعش برای کشورهای آسیای مرکزی مورد بحث و بررسی قرارگرفت.
لازم به ذکر است، تروریسم بین‌المللی مدرن و افراطگرایی مذهبی به یکی از خطرناک‌ترین مشکلات جهانی مدرن تبدیل شده‌اند و یک تهدید امنیتی جدی برای کل جامعه جهانی هستند.
در طی این جلسه، فعالیت سازمان‌های اجرای قانون در حوزه مبارزه و جلوگیری از جرائم مرتبط با تروریسم و افراط گرایی و نقش فناوری‌های اطلاعات –ارتباطات (فناوری‌هایی که افراط‌گرایان برای جذب جوانان به صفوف خود از آن‌ها استفاده می‌کنند) مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
همچنین اشاره شد که تاجیکستان یکی از فعال‌ترین شرکت کنندگان در مبارزه با چالش‌ها و تهدیدات جدید مانند تروریسم بین المللی و افراط گرایی است.
براساس نتایج این دیدار، شرکت‌کنندگان به این نتیجه رسیدند که تنها با مشارکت کل جهان باید با تروریسم بین‌المللی و افراط گرایی مذهبی مبارزه کرد، زیرا این یک درد و مصیبت بزرگ برای همه بشریت است.
براساس اطلاعات مرکز مطالعات اسلامی دوشنبه، بسیاری از بومیان تاجیکستان در سوریه، مهاجرین کاری هستند که تحت تأثیر تبلیغات در روسیه قرار گرفته و از آنجا به منطقه جنگی فرستاده شدند. در گزارشات «نوح تاکر»، محقق آمریکایی و «جیحان سلطانوقلو»، دستیار دبیرکل سازمان ملل و مدیر دفتر منطقه‌ای اروپا و کشورهای مستقل مشترک المنافع، به مهاجران همانند یک گروه در معرض خطر اشاره شده است.
به گفته وی، مهاجرت اقتصادی یک سری چالش‌های جدید را ایجاد می‌کند: افرادی که خانه و خانواده خود را برای کسب درآمد ترک می‌کنند، آسیب پذیر‌ترین افراد بوده و ممکن است جذب گروه‌های افراطی شوند. برخی از آن‌ها با دیدگاه‌های رادیکال برمی‌گردند و برخی اصلا برنمی‌گردند. ایدئولوژی‌های رادیکال با سطح بالای نابرابری و بی‌عدالتی در جامعه در ارتباط است. افزایش مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در کشور باعث نارضایتی و خشونت مردم و در نتیجه افزایش بی‌اعتمادی بین مردم و دولت می‌شود». «روشان عبدالله‌یف»، سیاست‌شناس تاجیک خاطرنشان می‌کند: «مبارزه با تبلیغات داعش باید با هماهنگی منطقه‌ای و بین‌المللی صورت گیرد».
در سال‌های اخیر بیشتر شهروندان کشورهای آسیای مرکزی قربانی تبلیغات منتشر شده توسط افراط گرایان در اینترنت شده‌اند.
برای مقامات تاجیکستان تهدید افراط‌گرایی دلیل رسمی ممنوعیت حزب محلی نهضت اسلامی تاجیکستان و دستگیری رهبران آن بود – در پاییز سال گذشته، رهبران این حزب را به آماده‌سازی کودتای دولتی و همچنین ارتباط با تروریست‌ها در عراق و سوریه متهم کردند.
به گفته مقامات تاجیک، هزار نفر از شهروندان این کشور به صفوف گروهک افراطی «دولت اسلامی» پیوسته‌اند که حدود ۳۰۰ نفر از آن‌ها در جنگ سوریه و عراق کشته شدند و بیش از ۶۰ نفر به میهن خود بازگشتند. نیروهای امنیتی، هویت بیش از ۴۰۰ شبه نظامی را شناسایی کرده و برای آن‌ها پرونده کیفری ایجاد می‌کنند. با این حال، با توجه به گزارش‌های تأیید نشده از منابع دیگر، مقامات به منظور جلوگیری از وحشت در میان مردم، تعداد تاجیک‌های حاضر در صفوف داعش را کمتراز آنچه که در واقعیت است، بیان می‌کنند.
براساس اطلاعات صفراف، در سازمان‌های مجری قانون کشور، بخش‌هایی برای کار با شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده است. به نظر وی، مبارزه با افراط گرایی باید در جهت تجزیه و تحلیل علل و روش‌های تاثیر و نفوذ «مبلغان مجازی» بر مردم باشد. صفراف در مصاحبه با Digital. Report خاطرنشان می‌کند: «باید یک جایگزین برای ایدئولوژی افراط‌گرایان به مردم ارائه کرد. در غیر اینصورت، جوانان به دلیل کمبود تحصیلات، کار مناسب و نارضایتی از بی‌عدالتی اجتماعی به صفوف افراط گرایان کشیده می‌شوند».
به اعتقاد «روشان عبدالله‌یف»، روش‌های مبارزه با تبلیغات مورد استفاده در تاجیکستان – مسدود کردن کلی شبکه‌های اجتماعی و توقیف کاربرانی که پست‌های آن‌ها را لایک می‌کنند یا عضو شبکه‌ها اجتماعی با محتوای افراطی می‌شوند - کافی نیست. وی در مصاحبه با Digital. Report می‌گوید: «همه آنچه که ما در حال حاضر، می‌بینیم بیشتر واکنش است تا پیشگیری. باید به تجزیه و تحلیل دلایل و پیش بینی نقاط ضعفی که می‌توانند مردم را برای پیوستن به صفوف افراط گرایان برانگیزند، پرداخت. به جای مسدود کردن شبکه‌های اجتماعی، باید آن‌ها را در کار تحلیلی به کار برد. اگر مردم را به خاطر لایک‌هایشان به زندان بیاندازیم، آن‌ها فقط لایک‌هاشان را متوقف می‌کنند، اما همچنان مخاطب این تبلیغات باقی می‌مانند».
از نظر برخی تحلیل‌گران، داعش بیشتر یک سازمان مالی است تا سیاسی. این سازمان همچنان به طور فعال به استخدام طرفداران خود می‌پردازد، مبارزه می‌کند، شهر‌ها را تصرف می‌کند، شبه‌نظامیان را آموزش می‌دهد و غیره. می‌توان گفت که «دولت اسلامی» جایگزین القاعده که زمانی یک سازمان تروریستی بسیار قدرتمند بود، محسوب می‌شود. نام القاعده اخیرا کمتر بگوش می‌رسد. ممکن است که پس از چند سال داعش هم وارد برنامه دوم شود و گروه رادیکال دیگری جایگزین آن گردد.
با این حال، این بدان معنا نیست که نیازی به مخالفت با این جنبش نیست. ایجاد دولت اسلامی جدید چه افراطی و چه میانه‌رو، مراحل بوروکرات، ایجاد موسسات قدرت و غیره را در نظر دارد و شبه‌نظامیان داعش درواقع،‌‌ همان «سربازان موفقی» هستند که در فرآیند مسلحانه شرکت می‌کنند، اما گمان نمی‌رود برای ایجاد مکانیسم‌های قدرت و اداره دولتی آماده باشند. بنابراین، باید سعی کنیم فعالیت داعش را متوقف کنیم و منتظر زمانی نباشیم که مجبور به توافق با آن شویم (مثل آن زمان که مجبور شدیم با نمایندگان جنبش طالبان مذاکره کنیم). علی‌رغم اینکه فعلا داعش تلاشی برای گفت‌و‌گوی عینی نمی‌کند، جامعه جهانی باید به بسیج نیرو‌ها برای مبارزه با این سازمان سرعت ببخشد.
در این راستا، در دیدار وزرای سیاست خارجی و روسای سازمان پیمان امنیت جمعی، تصمیم گرفتند به مرزبانان تاجیکی در مرز تاجیکستان-افغانستان کمک‌های نظامی-فنی فوری ارائه کنند. به عنوان مثال، پایگاه ۲۰۱ روسیه که به هنگام وخامت موقعیت و بنا به درخواست دولت تاجیکستان ممکن است بر ثبات شرایط تاثیر داشته باشد همچنان در دوشنبه فعالیت می‌کند و نیروهای جمعی واکنش سریع هم (که در اختیار سازمان پیمان امنیت جمعی قرار دارند) ممکن است به حل و فصل این مشکل بپردازند.
بیشتر شهروندان تاجیکستان به خاطر موقعیت اقتصادی بد و بی‌عدالتی اجتماعی، سیاسی و مذهبی حاکم در کشور، به سمت داعش کشیده می‌شوند. مسلمانان تاجیکستان که در جستجوی عدالت بودند، نمی‌توانستند به داعش (به خاطر وعده‌هایش - برقراری خلافت جهانی) توجه نکنند و ایدئولوژی داعش نمی‌توانست به پناهگاهی برای آن‌ها تبدیل نشود.
اخیرا مشخص شد که سرهنگ «گل‌مراد حلیم اف»، فرمانده سابق نیروهای ویژه پلیس وزارت کشور که در اواخر آوریل ناپدید شده بود، به شبه‌نظامیان گروهک جهادی «دولت اسلامی» پیوسته است.
وی در یک پیام ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی توضیح می‌دهد که به نشانه اعتراض علیه سیاست مقاماتی که اجازه خواندن نماز و پوشیدن لباس‌های اسلامی را نمی‌دهند به جهادگران پیوسته است. بسیار عجیب است که افسرعالی رتبه آبرومند که مورد لطف حکومت قرار داشت و دارای یک زندگی راحت بود، به طور ناگهانی به یک شبه‌نظامی داعش که هموطنان خود را به «هجرت» به سمت داعش و شروع «جهاد» علیه «کفار» میهن خود (با اشاره به رژیم موجود در شهر دوشنبه) فرا می‌خواند، تبدیل شود. وی همکاران سابق خود را به جهاد فرا خوانده و می‌گوید: «در آینه نگاه کنید! آیا شما آماده دفاع از دولت و این دموکراسی هستید؟ آیا شما حاضرید به خاطر آن‌ها بمیرید؟».
در این پیام ویدئویی به خوبی مشاهده می‌شود که سرهنگ سابق و عضو فعال عملیات نظامی در تاجیکستان که در واحدهای نیروهای ویژه روسیه و ایالات متحده آموزش دیده بود، موفق شد برای شبه نظامیان دولت اسلامی به یک قدرت بلامنازع تبدیل شود. وی با لحنی تهدید آمیز می‌گوید: «این خلافت به تاجیکستان خواهد رسید و زمین‌های خود را برخواهد گرداند».
بنا به تایید افراد آگاه، دیگر افسران تاجیکی که به همراه این سرهنگ فراری، تاجیکستان را ترک کردند
قاعدتا الحاق نظامیان حرفه‌ای به دولت اسلامی موقعیت را خاص‌تر و پیچیده‌تر می‌سازد.
کاملا مشخص است که انزجار و خشم سرهنگ حلیم‌اف باعث شد که رهبری وزارت کشور تاجیکستان به شیوه‌ای نامناسب به انجام عملیات در جهت بی‌اعتبار کردن زنان تاجیکی که تمایلی به برداشتن حجاب خود در زمان کار نداشتند، بپردازد.
باید اعتراف کرد که دیر یا زود، رژیم حاکم تاجیکستان با واکنش مسلمانان تاجیک نسبت به نقض حقوق (محدود کردن حق آن‌ها برای خواندن نماز، رعایت حجاب، رفتن به مساجد، آزار و اذیت روحانیون، آزار و اذیت قدیمی‌ترین حزب نهضت اسلامی در منطقه و بی‌قانونی‌های مقامات) مواجه می‌شد.
علی‌رغم ابهام در نظرات تحلیل‌گران در مورد واقعیت تهدید داعش برای کشورهای آسیای مرکزی، نباید ایدئولوژی افراطی و فعالیت‌های خونین داعش را به عنوان تهدیدی مستقیم برای امنیت کشورهای آسیای مرکزی غیرممکن دانست.
بسیاری از کار‌شناسان پس از تجزیه و تحلیل وضعیت موجود، به این نتیجه رسیدند که مقابله با افراط‌گرایی رادیکال اسلامی باید ظریف‌تر باشد، زیرا ممنوعیت‌های بیش از حد سخت و متهم‌ کردن ظالمانه مومنان، فقط ایمان به عدالت ایده‌های خلافت تازه پدید آمده را شعله‌ور‌تر می‌کند. قبل از هر چیز، جنگ باید در سطح ایده‌های مذهبی انجام شود.