ایران شرقی/

در اوایل فوریه "هنری انشر"، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور افغانستان و آسیای مرکزی از تاجیکستان و قرقیزستان دیدن کرد. سفر وی نشان داد که آمریکایی‌ها پس از یک سال وقفه، بار دیگر بدنبال تعریف منافع و راهبرد در منطقه آسیای مرکزی هستند.

هنری انشر در دوشنبه و بیشکک دو مسئله اصلی 1- توسعه روابط دوجانبه آمریکا-تاجیکستان و آمریکا-قرقیزستان و 2- مقابله با تهدیدات و چالش‌های امنیتی (نشات گرفته از افغانستان) را مورد بحث و گفت و گو قرار داد. علاوه بر این، آمریکا اخیرا به طور فعال، تلاش برای احیای چارچوب دیدارهای "1+5" را که به گفته بسیاری به منظور تضعیف مواضع مسکو است ؛  در دستور کار خود قرار داده است.  

این در حالیست که وزارت امور خارجه آمریکا در آغاز سال جاری با اشتیاق در مورد احیای چارچوب "1+5" صحبت کرده‌ است. 12 ژانویه "آلیس ولز"، معاون اول وزیر امور خارجه در امور آسیای مرکزی و جنوبی اعلام کرد که آمریکا قصد دارد دیدار وزاری امور خارجه کشورهای آسیای مرکزی با رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا را در یکی از کشورهای منطقه سامان‌دهی کند. به گفته وی، این چارچوب مورد حمایت ترامپ قرار گرفته و کنگره حتی 15 میلیون دلار به آن اختصاص داده است. آخرین دیدار وزیر امور خارجه آمریکا با وزاری خارجه کشورهای آسیای مرکزی در دسامبر سال 2016 در هامبورگ در زمان ریاست‌جمهوری اوباما صورت گرفت.

پس از آن، دیپلمات‌های آمریکایی سلسله نشستها و مذاکراتی برگزار کردند که نشان می‌دهد تنظیم مجدد چارچوب "1+5" از مدتها پیش صورت گرفته و در حال حاضر، در حال وقوع است. 17 ژانویه در واشنگتن مذاکرات عبدالعزیز کامل‌اف، وزیر امور خارجه ازبکستان با "توماس شنون"، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در مسائل سیاسی برگزار شد و در جریان آنها وضعیت روابط دوجانبه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین 19 ژانویه در نیویورک نشستی در قالب "1+5" برگزار شد و عبدالعزیز کامل‌اف، وزیر امور خارجه ازبکستان، عبدالرحمان‌اف، وزیر امور خارجه قزاقستان، عبدالله اف، وزیر امور خارجه قرقیزستان، آسلوف، وزیر امور خارجه ترکمنستان، عطایف، نماینده دائم ترکمنستان در سازمان ملل و همچنین "جان سالیوان" معاون وزیر امور خارجه آمریکا در آن شرکت کردند و مسائل امنیت منطقه‌ای هم محور اصلی مذاکرات بود.

همچنین جلسه برگزار شده در 22 ژانویه در کتابخانه کنگره آمریکا که به بررسی نتایج اولین سال ریاست‌ جمهوری میرضیایف و همچنین چشم‌اندازهای توسعه ازبکستان در سال 2018 و سال‌های بعد اختصاص داشت، با سفر وزیر امور خارجه ازبکستان به واشنگتن همزمان بود. در این جلسه اعضای کنگره، نمایندگان نهاد ریاست‌جمهوری، کارشناسان اقشارمختلف و نمایندگان بازار، نمایندگان محافل عمومی، نمایندگان بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول و همچنین نمایندگان هیئت دیپلماتیک شرکت کردند.

در این نشست عبدالعزیز کامل‌اف، وزیر امور خارجه ازبکستان در مورد اصلاحات و تحولات صورت گرفته در ازبکستان صحبت کرد. پس از این نشست، «دینا روراباکر»، رئیس " کمیته بررسی تحولات اروپا، اوراسیا و تهدیدهای در حال ظهور"  در مجلس نمایندگان آمریکا، بر ضرورت ادامه سیاستِ روابط نزدیک با تاشکند تاکید کرد، چرا که به گفته وی، ازبکستان "در حال تقویت مواضع رهبری خود در منطقه بوده و به بازیگر مهمی در عرصه جهانی تبدیل خواهد شد.

در عین حال، آمریکایی‌ها نه به بهبود زندگی مردم ازبکستان و تقویت نقش نهادهای دیپلماتیک، بلکه به توانایی تاشکند در ایفای نقش رهبری منطقه‌ای علاقمندند. اقدامات صورت گرفته توسط مقامات ازبکستان برای برقراری روابط با همسایگان آسیای مرکزی توجه خاص شرکت‌کنندگان این جلسه را برانگیخت. هدف اصلی ازبکستان از این تلاش‌ها که همانا تبدیل شدن به قلب آسیای مرکزی است ، آمریکا را به سوی ازبکستان سوق می‌دهد. همچنین آمریکا نیز قصد دارد از این طریق حضور نظامی- سیاسی خود را در منطقه تقویت کند.

22 ژانویه در موسسه آسیای مرکزی و قفقاز – اتاق فکر مهمی که سیاست آمریکا را در آسیای مرکزی طراحی می‌کند - نشست کارشناسانه‌ای با عنوان "سیاست خارجی ازبکستان : تحولات و تداوم تحت رهبری جدید" برگزار شد. کارشناسان آمریکایی – فردریک استار رئیس موسسه آسیای مرکزی و قفقاز، ریچارد وایتس، رئیس مرکز مطالعات نظامی- سیاسی انستیتو هودسون – که در این نشست سخنرانی کردند توجه خاصی به تقویت قابل توجه مواضع منطقه‌ای تاشکند داشتند. جان هربست، رئیس مرکز اوراسیا تحت نظر شورای آتلانتیک به تقویت قابل توجه روابط آمریکا- ازبکستان در سال اخیر اشاره کرد.

آمریکایی‌ها به طور همزمان، همچنان مطالعه و بررسی کارشناسانه گسترش همکاری با ازبکستان را ادامه می‌دهند. اعلام شده است که در ماههای آینده جلسات کارشناسانه‌ای برگزار خواهد شد و اولین جلسه به اصلاحات در حوزه مدیریت دولتی و دفاع از حقوق بشر و دومین جلسه به مدرنیزه‌ سازی اقتصادی ازبکستان اختصاص خواهد داشت. فرمت "1+5" اوباما بسیار مناسب این جلسات است.

استفاده از دیپلماسی جوانان، برنامه‌های بلند مدت آمریکا را نشان می‌دهد. 15 دسامبر سال 2017 "آلان ملتسر"، نماینده موقت آمریکا در قرقیزستان شورای جوانان "1+5" را در دانشگاه آمریکا در بیشکک افتتاح کرد و به فعال‌ترین اعضای شورا گواهی ‌نامه اعطا نمود. شورای جوانان "1+5" پلتفرم (زیرساخت)پویای جوانان است که دانشجویان 5 کشور آسیای مرکزی و افغانستان را با تجربه‌ها، مهارت‌های رهبری و طرز تفکر مختلف؛ برای تغییرات مثبت متحد می‌کند. در اینجا آمریکایی‌ها نسل آینده رهبران را آماده می‌سازند.

 تصمیم‌گیری در مورد انتقال نیروهای خارج شده از عراق به افغانستان؛ استراتژی آمریکا در آسیای مرکزی را روشن می‌سازد. پنتاگون در اوایل فوریه در این مورد گزارش داده است. میزان انتقال این نیروها فعلا مشخص نیست، اما این انتقال در هر صورت تاثیری بر حضور آمریکا در افغانستان که اکنون به اصلی ترین مرکز جهانی  تولید هروئین، تبدیل شده است؛ ندارد.
در نهایت اینکه بنظر می‌رسد، آسیای مرکزی که تفکر استراتژیک آمریکا در آن شامل افغانستان هم می‌شود، یک میدان عملیات استراتژیک آسان برای  اتصال به مرزهای دشمنان ژئوپلتیک آمریکا، مانند چین، روسیه و ایران است.