در بحبوحه رقابت‌ بازیگران در افغانستان، عزم چین برای تاسیس یک پایگاه مرزی در شمال شرق افغانستان و در مجاورت با مرزهای شرقی خود، ابهاماتی را برانگیخته است. به رغم آن که نیروهای افغان در این پایگاه مستقر خواهند شد اما از آنجا که تامین مالی و تسلیحانی آن توسط پکن انجام می‌شود، برخی آن را گامی در راه گسترش نظامی‌گری چین در منطقه تلقی کرده‌اند.

ایران شرقی/

بر اساس گزارش‌های منطقه‌ای، چین قصد دارد یک پایگاه مرزی نظامی افغانستانی در بدخشان راه اندازی کند.
در اواخر ماه دسامبر، چین میزبان یک دیدار سه جانبه با حضور وزرای خارجه افغانستان و پاکستان بود و این دیدار سر تیترهای خبری جدیدی به دست داد. بلومبرگ گزارش داد: "چین به دنبال میانجیگری در درگیری‌های میان افغانستان-پاکستان است و قصد دارد صلح برقرار کند". روزنامه Daily China اعلام کرد: "چین می‌تواند به برقراری صلح در افغانستان کمک کند."  رویترز هم قصد مداخله چینی‌ها را تأیید کرد و به این نکته اشاره کرد که وضعیت امنیت و ثبات افغانستان برای اجرای مناسب پروژه دهلیز اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) حائز اهمیت است.

اما رسانه‌ها به نشست بعدی میان رایزن دولت چین؛ چانگ وانکوان وزیر دفاع چین و طارق شاه بهرامی وزیر دفاع افغانستان کمتر پرداختند و موضوعات این جلسه چندان مورد بررسی قرار نگرفت. بهرامی همچنین با «زو کیلیان» Xu Qilian معاون رئیس کمیسیون ارتش مرکزی چین دیدار کرد. آنکیت پاندا از سایت «دیپلمات»، پوشش خبری این جلسه را بر عهده داشت و خاطر نشان کرد که در این نشست بر رشد روابط بین ارتش دو کشور و گسترش ارتباطات نیروهای نظامی تاکید شد. بر این اساس، ارتباطات نظامی قرار است افزایش یابد و روابط بهتری برقرار شود. در همین حال فرغانه نیوز Fergana News، کانال خبری روسی که اخبار آسیای مرکزی را پوشش می‌دهد، گزارش داد که پایگاه نظامی جدید افغانستانی در بدخشان با کمک مالی چینی‌ها ساخته خواهد شد.

بدخشان یکی از ولایت‌های شمالی افغانستان است. کریدور واخان، نوار نازک زمینی در این ولایت است (که اغلب زمین باریکه نامیده می‌شود)، و از میان کوهستان از شمال به سمت تاجیکستان و از جنوب به سوی پاکستان، انحنا می‌یابد. در امتداد نهایی این خط، بدخشان در مرز با سین کیانگ (Xinjiang) چین قرار می‌گیرد.
بنا بر اعلام فرغانه، ژنرال دولت وزیری، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان اظهار داشت که چینی‌ها پرداخت تمامی هزینه‌های موارد فنی را تقبل می‌کنند و همه مواد لازم برای این پایگاه را تامین می‌کنند. سلاح، لباس برای سربازان، تجهیزات نظامی و هر آنچه که برای عملکرد و راه اندازی پایگاه ضروری باشد توسط چین فراهم خواهد شد.
یکی دیگر از منابع وزارت دفاع افغانستان به فرغانه توضیح داد که انگیزه پکن از مشارکت؛ مبارزه با ستیزه جویان اویغور وابسته به دولت اسلامی (داعش) است که در افغانستان فعالیت می‌کنند.

بدخشان از دیدگاه برخی تحلیلگران منطقه‌ای استراتژیک است و بارها ثابت شده که ناحیه‌ای مشکل ساز است. در طول دوران حکومت طالبان، بدخشان یکی از معدود نواحی‌ای بود که خارج از دسترس طالبان باقی ماند (و دستیابی به آن غیرممکن بود). عملیات نظامی پاکستان در سال 2014  علیه ستیزه جویان در وزیرستان شمالی باعث شد برخی از آنها مجبور شوند به سمت افغانستان فرار کنند. بنا بر تحلیل رادیو آزادی از یادداشت‌های سال 2015  ممکن است برخی از ایغورها به بدخشان گریخته باشند، هرچند مسیر ساده‌ای نیست: عبور و فرار آنان از طریق افغانستان یا از طریق چترال پاکستان صورت گرفته است. در ماه آوریل سال 2015، 18 سرباز افغانستانی کشته شدند. زمانی که پایگاه مرزی آنها در منطقه جرم در بدخشان مورد حمله طالبان قرار گرفت، هشت تن از آنها را گردن زده بودند. در ماه ژوئن سال 2016  علی م. لطیفی و محسن خان محمد به لس آنجلس تایمز گزارش دادند که اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان درخواست کمک داده و اعلام نموده است که وی "شواهدی در دست دارد که نشان می دهد گروه‌های کوچک وابسته به دولت اسلامی در ولایت‌های دور دست قندوز و بدخشان حضور دارند..."

همان طور که حقیقت حضور دولت اسلامی در بدخشان قابل تایید نیست، انگیزه چینی‌ها از حضور در افغانستان به دلیل حضور ستیزه جویان اویغور وابسته به دولت اسلامی ادعایی است که تأیید آن دشوار است.

اختصاص بودجه و تامین سرمایه چینی‌ها برای ایجاد یک پایگاه نظامی افغانستانی در بدخشان می‌تواند به عنوان بخشی از اقدامات آنان جهت تضمین ثبات منطقه‌ی اطراف محل انجام پروژه‌های‌شان در پاکستان در نظر گرفته شود. اگر چینی‌ها به همان اندازه و به همان صورتی که وزیری پیشنهاد می‌دهد مداخله کنند، می‌توان انتظار داشت شایعات و سخنان پیرامون دخالت نظامی چینی‌ها در منطقه دوباره به سرعت افزایش یابد. پکن همواره محتاط عمل کرده و سعی داشته که در درگیری‌های خارج مرزی خود به لحاظ نظامی درگیر نشود و مداخله نکند، اما با توجه به اینکه منافع چین به سمت مکان‌های ناامن منطقه رشد و گسترش پیدا کرده، رهبری در پکن شاید حتی ناخواسته مجبور شده ریسک مواجهه با چنین خطری را بپذیرد.

انتهای مطلب/
«آنچه در این متن آمده به معنای تأیید محتوای آن از سوی «موسسه ایران شرقی» نیست و تنها در راستای اطلاع رسانی و انعكاس نظرات تحليلگران و منابع مختلف منتشر شده است»