بررسی گروه «انصار غزوة الهند» متحد القاعده در کشمیر
ورود القاعده به مناقشه کشمیر
گروه «انصار غزوة الهند» که از گروههای پیکارجوی کشمیری میباشد، با اعلام سیاستهای خود که مبنای آن ایجاد شریعت در کشمیر است، گفتمان سیاسی جدیدی را طرح کرده است که با دیدگاههای سنتی مبارزان کشمیری متفاوت میباشد. این موضوع نگرانیهایی را در میان مبارزان و مردم کشمیر ایجاد کرده است و بر اساس تحلیلها، دیدگاههای جدید این گروه، به گروههای پیکارجوی فرامنطقهای نزدیکتر است و نوعی سردرگمی ایدئولوژیک این گروه را بازگو میکند.
ایران شرقی/
در 26 جولای امسال، با اعلام القاعده مبنی بر ورود به ایالت بحرانزده جامو و کشمیر، ستیزهجویی در کشمیر شکل پیچیده دیگری به خود گرفت. در بیانیهای که توسط جبهه رسانه اسلامی جهانی (GIMF)، جناح تبلیغاتی القاعده، منتشر شد، ذاکر رشید بات (ذاکر موسی) به عنوان رئیس أنصار غزوة الهند (AGH)، گروه وابسته به القاعده در کشمیر معرفی شد (کشمیر مانیتور، 27 جولای).
سازمانهای امنیتی هند نگران این امر بوده و موسی را در صدر لیست 5 نفره تحت تعقیبترین تروریستها در دره کشمیر قرار دادهاند (NDTV، 5 اکتبر). با این حال، این که أنصار غزوة الهند (AGH) اصلا چشم اندازی بلند مدت داشته باشد، مورد سوال است. أنصار غزوة الهند (AGH) در نتیجه ایجاد شکاف و اختلاف در حزب المجاهدین، یکی از گروههای عمده شبه نظامی در جامو و کشمیر از سال 1990 بروز و ظهور یافته و به شدت از دولت پاکستان، که به ستیزهجویی شیه نظامیان در کشمیر دامن میزنند، منتقد است. بدون حمایت دولت پاکستان، این گروه متوجه مشکلات و سختیها در میانه چشم انداز شلوغ منازعه شبه نظامیان در کشمیر خواهد شد.
تفاوتهای ایدئولوژیک
موسی در سال 2013 به حزب المجاهدین پیوست. او که یک دانشجوی مهندسی ترک تحصیلی از دانشگاه بود، به خوبی در مراتب گروه رشد کرد. در ماه جولای سال گذشته، پس از کشته شدن برهان وانی به دست نیروهای امنیتی هند، به عنوان فرمانده این گروه در کشمیر جنوبی، جانشین برهان وانی شد (Militant Leadership Monitor، 2 جولای). با این حال، بر اساس گفته یکی از مقامات مرکز اطلاعات هند (IB)، دیدگاه موسی بیشتر با گروههای جهادگرای پان اسلامی (اسلام گرای) مانند القاعده و دولت اسلامی (داعش) به نسبت حزب المجاهدین، گروه طرفدار پاکستان و مستقر در کشمیر، هماهنگی داشته و همراستا است. در طول سال گذشته، بیانیههای موسی نشان دهنده میزان اختلافات و تفاوتهای وی با مواضع ایدئولوژیک سنتی شبه نظامیان و جداییطلبان سیاسی کشمیری است.
در ویدئویی که در ماه مارس منتشر شد، به جای فراخوانی مردم کشمیری به مبارزه برای آزادی یافتن از هند، موسی آنها را به مبارزه برای "برتری اسلام به جهت اجرای قوانین شریعت [در کشمیر]" تشویق میکند. براساس نظر موسی، مردم در اسلام از ملیگرایی و دموکراسی نهی شدهاند (کشمیر مانیتور، 15 مارس).
زمانی که کنفرانس حریت، گردهمایی پوششی سازمانهای جدایی طلب کشمیری حامی پاکستان، بیانیهای مبنی بر توصیف جنبش کشمیری به عنوان یک جنبش سیاسی و مبارزه بومی نا مرتبط با القاعده و داعش را صادر کرد، موسی در پاسخ "جنگ کشمیر" را به عنوان "مبارزهای اسلامی" معرفی کرد که "فقط برای پیادهسازی شریعت" است. موسی در ادامه به رهبران حریت هشدار میدهد که اگر "مانع" مسیر تشکیل دولت اسلامی در کشمیر باشند، سر آنها از تن جدا خواهد شد (هندوستان تایمز، 9 می؛ Greater Kashmir، 12 می).
پاسخ از کشمیر اشغالی پاکستان، جایی که رهبری حزب المجاهدین استقرار دارد، سریع بود. شورای جهاد متحد، ترکیبی از سازمانهای شبه نظامی حامی پاکستان، خود را از بیانیه موسی جدا کرده و آن با این عنوان که این بیانیه به جای یک سیاست رسمی بیشتر "نظر شخصی" موسی است، این بیانیه را "غیرقابل قبول" نامید.
در 13 می، موسی با خشم از حزب المجاهدین خارج شد (The Hindu، 13 می). دو روز بعد، موسی ویدئویی منتشر کرد و در آن گروه جدید خود را معرفی کرد. با این که موسی از القاعده برای تلاش درخصوص ترویج احکام شریعت تشکر کرد، اما این گروه از ابتدا وابسته و تابع القاعده نبود. با این حال، در ماه جولای، روابط موسی با القاعده درحالی تایید شد که این گروه جهادی اعلام کرد که موسی یگان جدید خود در کشمیر را رهبری خواهد کرد (فرست پست، 15 می).
بر اساس گفته یک منبع اطلاعاتی هندی، در حالی که اختلافات ایدئولوژیکی میتواند دلیل جدایی مسیر از حزب المجاهدین باشد، نزاع گروه با وی "فقط به جهت تلاش برای اسلامیزه کردن مبارزه کشمیر" نیست. گذشته از همه، شبه نظامیان و جداییطلبان اعتدالگرای کشمیر، مخالف اسلامیزه کردن مبارزه خود نیستند. شعارهایی که خواهان حاکمیت اسلامی هستند، اغلب در تظاهراتهای ضد هند در اوایل دهه 1990 استفاده میشود؛ حتی گاهی توسط جبهه سکولار آزادسازی جامو و کشمیر (JKLF) نیز استفاده میشدند.
جبهه آزادسازی جامو و کشمیر (JKLF) به شدت اساس اجتماعی سکولار کشمیر را به واسطه ایجاد ترور و ترس و بیرون راندن پاندیتها (هندوهای کشمیری) از دره کشمیر کاهش داد. طبق توصیف ناویتا چاندا بهرا، تحلیلگر سیاسی، حزب المجاهدین به واسطه بازی با اختلافات جمعی و "و اسلامیزه کردن دره"، کار خود را پیش برد.
همچنین، حزب المجاهدین و جماعت اسلامی، به عنوان یکی از اعضای کنفرانس حریت، گفتمان سیاسی را تغییر دادند. همان طور که بهارا مینویسد: "دره مسلمان، برای پیوستن به پاکستان اسلامی، در حال ایجاد یک جنبش اسلامی علیه دولت هندوی هند است. اکنون، اسلام نه ملیگرایی کشمیر، و الحاق به پاکستان نه کشمیر مستقل، به عنوان راه حل برای مسئله کشمیر ارائه شده است" (تاکید در متن اصلی).
انتقاد از پاکستان
نه توصیفات موسی از مبارزه کشمیر با احکام اسلامی و نه فراخوانهای وی برای جنبش اسلامی پان اسلامی جدید نیست – پیش از پیوستن آنها به شبه نظامیان ضد هند در کشمیر و دیگر نقاط هند، مبارزان لشکر طیبه، به عنوان مثال، در مبارزات جهادگرایانه در افغانستان، تاجیکستان، بوسنی و دیگر نقاط شرکت کردهاند (The Hindu، 12 دسامبر 2009).
گروههای شبه نظامی کشمیری نیز اراده خود برای پیوستن به القاعده را نشان دادهاند. در سال 2014 سیدصلاح الدین، رئیس حزب المجاهدین اعلام کرد که تمایل به دریافت کمک از "القاعده، طالبان و یا هر سازمان و کشور دیگری را دارد" (ایندیا تودی، 15 جولای، 2014). همچنین وانی ادبیات جهاد و خلافت را برای بسیج جوانان کشمیری به کار گرفته است (هندوستان تایمز، 26 آگوست، 2015). اما حزب المجاهدین هرگز نسبت به ادبیات وانی به اندازه ادبیات موسی واکنش شدید نشان نداده است.
شاید این واکنش به این علت باشد که برخلاف وانی، موسی تحقیر پاکستان را مخفی نکرده است. موسی دولت پاکستان را متهم به خیانت به جهاد در کشمیر کرده و ارتش پاکستان را "بردگان آمریکا" مینامد (یوتیوب، 31 آگوست). وی همچنین مردم کشمیری را از شعارهای طرفدار پاکستان یا پیچیدن بدن شبه نظامیان کشته شده با پرچم پاکستان نهی کرده است (Times of India، 13 جولای). همین موضوع موجب خشم عاملان حزب المجاهدین در سرویس اطلاعات داخلی پاکستان (ISI) شده است، که این حرکت را به عنوان تلاشی برای هدایت درگیری کشمیر به دور از کنترل پاکستان میبینند.
برخی در سازمان امنیتی هند، قیام موسی و ظهور أنصار غزوة الهند (AGH) را به عنوان یک چالش بزرگ با چشم انداز اسلامگرای افراطی تفسیر میکنند که میتواند به مردم کشمیر کشیده و جوانان زیادی را برای اقدام مسلحانه ضد دولت هند جذب نماید (Live Mint، 31 می و First Post، 29 جولای).
شواهد حاکی از آن است که بسیاری از مردم کشمیر، أنصار غزوة الهند (AGH) را برای نهضت کشمیر مضر میدانند (First Post، 13 می). از زمان جدایی از حزب المجاهدین و بر عهده گرفتن ریاست أنصار غزوة الهند (AGH)، رابطه موسی با همکاران شبه نظامی سابق خود رو به وخامت گذاشت. حزب المجاهدین به وی اتهام زد که او عامل هند بوده و "به نیروهای هندی در کشتار مردم کشمیر کمک میکرده است" (Times of India، 18 سپتامبر). در واقع، بر اساس گزارشات، یکی از اعضای حزب المجاهدین بر این باور است که این اتهام به دلیل بیان مطلبی از موسی بوده است که پلیس سبزاربات، یکی از فرماندهان وی را گرفتار کرده و کشته است (ایندیا تودی، 30 می). درگیریهای میان این دو گروه در ماههای آتی تشدید خواهد شد.
جدایی موسی از حزب المجاهدین زمانی اتفاق افتاد که سازمان تحت فشار فراوان بود. این سازمان در سال گذشته امتیاز رهبران و مبارزان خود را در برخورد با نیروهای امنیتی هند از دست داد (Rising Kashmir، 3 ژوئن). علاوه بر این، نام صلاح الدین توسط ایالات متحده در لیست تروریستهای ویژه بین المللی (SDGT) در ماه ژوئن و حزب المجاهدین به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی در ماه آگوست آورده شد (تروریسم مانیتور، 28 جولای). شکاف ایجاد شده پس از خروج موسی از حزب المجاهدین موجب تنزل بیشتر این گروه شد.
تهدیدی کوتاه مدت
تاثیر واقعی أنصار غزوة الهند (AGH) بر ستیزهجوییهای کشمیر نامشخص است. آجای سانی، کارشناس مبارزه با تروریسم بر این باور است که انصار قضاوت الهند (AGH) "تاثیر بسیار اندکی در مسیر مرزی تروریسم در جامو و کشمیر" خواهد داشت. علاوه بر این، برخی در تواناییهای رهبری و تعهد ایدئولوژیک موسی تردید دارند. چنین به نظر میرسد که او "از نظر ایدئولوژیک سردرگم" بوده و بین تعهد و وفاداری به القاعده و داعش مردد است. هم چنین، بر اساس نظر یکی از تحلیلگران، ارتباط وی با گروههای جهانی جهادگرا میتواند تا حد کمی به نفع أنصار غزوة الهند (AGH) باشد. بر اساس نظر سانی، القاعده "برای کسب جای پای محکم در هند برای چندین دهه در حال مبارزه بوده، اما به شدت شکست خورده است، و داعش نیز در حال مرگ است."
القاعده دارای زنجیره لجستیکی در کشمیر اشغالی پاکستان نیست که بتواند یگانهای در حال عملیات أنصار غزوة الهند (AGH) در دره کشمیر را تغذیه کند. بدون حمایت مستقیم از دولت پاکستان و پناهگاه امن در پاکستان، بقای هیچ یک از تشکیلات تروریستی در کشمیر ممکن نیست (ایندین اکسپرس، 28 جولای).
حمایت موسی از یک ایدئولوژی پاناسلامی و پیوندهای وی با القاعده باعث نگرانی و اضطراب مردم کشمیر، حزب المجاهدین و سازمانهای پاکستانی شده است. از آنجایی که ظهور و بروز أنصار غزوة الهند (AGH) با توجه به دیدگاه افراطی اسلامی آن، دلیلی برای نگرانی است، شانس بقای طولانی مدت آن اندک است. نام بلند آوازه القاعده به تنهایی نمیتواند برای بقای أنصار غزوة الهند (AGH) کافی باشد، و این گروه بدون حمایت لجستیکی از طرف پاکستان، میدان رقابت را مشکل خواهد یافت.
انتهای مطلب/
«آنچه در این متن آمده به معنای تأیید محتوای آن از سوی «موسسه ایران شرقی» نیست و تنها در راستای اطلاع رسانی و انعكاس نظرات تحليلگران و منابع مختلف منتشر شده است»