در شرایطی که سازمان‌های اطلاعاتی و نهادهای امنیتی توجه خود را معطوف به فعالیت داعش در فضای مجازی کرده‌اند، طالبان در سال‌های اخیر حضور خود را در شبکه‌های اجتماعی پررنگ‌تر ساخته‌اند. این گروه عمدتا در «تلگرام»، «واتس‌آپ» و «فیس‌بوک» به شش زبان فعالیت‌های مختلفی از جمله ترویج ایدئولوژی، اطلاع‌رسانی از فعالیت گروه و جذب کمک مالی را پیگیری کرده‌ است.

ایران شرقی/

به دنبال ظهور داعش در سال 2014، ایالات‌متحده آمریکا نه تنها در صحنه نبرد میدانی به مقابله با آن‌ها پرداخت بلکه بر ضد فعالیت‌های داعش در شبکه‌های اجتماعی نیز وارد عمل شد.
این گروه با فعالیت گسترده و فعال خود در «فیس‌بوک»، «توییتر» و حتی «اینستاگرام» توانستند به شکل مؤثری قلب و ذهن کاربران آنلاین را در سرتاسر جهان با خود همراه کنند. در حال حاضر نیز «اداره تحقیقات فدرال» همچنان در کمین شبکه‌های اجتماعی است تا بتواند آمریکایی‌های علاقه‌مند به پیوستن به داعش را دستگیر کرده و در عین حال، اهداف حملات هوایی آمریکا را شناسایی نماید. «آژانس امنیت ملی» با کمک هکرهای طراح ویروس «استاکس نت»، حملات سایبری را آغاز کرده و این در حالی است که نیروی هوایی آمریکا هم مشغول بمباران شبه‌نظامیانی است که فراموش کرده‌اند «جی.پی.اس» تلفن‌های خود را خاموش کنند.

عده زیادی بر این باورند که آمریکایی‌ها، تهدیدات آنلاین ایجاد شده توسط داعش را به خوبی شناخته و با آن مقابله کرده‌اند. اما در نقطه مقابل، عناصر طالبان قرار دارند که سال‌ها است در حال نبرد با سربازان آمریکایی بوده و حتی مدت‌زمان بیشتری است که از اینترنت برای پیشبرد مقاصد خود استفاده می‌‌کنند ولی مقابله چندانی با آن‌ها نشده است.

در شرایطی که سازمان‌های اطلاعاتی، نهادهای امنیتی و آژانس‌های خبری غرب همه توجه خود را معطوف به داعش کرده‌اند، طالبان توانسته‌اند حضور خود در شبکه‌های اجتماعی را پررنگ‌تر کنند.
برای درک بهتر این موضوع، به بررسی حضور سایبری طالبان در 2 پلتفورم پیام‌رسان محبوب در اینترنت می‌پردازیم: «تلگرام» و «واتس‌آپ».

این شبه‌نظامیان، خبرگزاری داخلی خود را به اسم «الاماره» نام‌گذاری کرده‌اند؛ به یاد دوران ناکام حکومتشان بین سال‌های 1996 تا 2001 که موسوم به امارت اسلامی افغانستان بود. «الاماره» 6 کانال‌ تلگرامی را به 6 زبان زنده دنیا مدیریت می‌کند: عربی، دری، انگلیسی، پشتو، ترکی و اردو؛ به علاوه تالارهای گفت‌وگوی «واتس‌آپ» به زبان‌های دری و پشتو. گرچه کانال تلگرامی انگلیسی زبان، مشکلات املایی زیادی دارد و کانال ترکی هم به‌ندرت به روزرسانی می‌شود اما همه این 6 کانال تلگرامی و تعدادی از گروه‌های شناخته شده در «واتس‌آپ»، به طالبان اجازه داده‌اند تا در هر جا و هر زمان که خواست به ترویج ایدئولوژی خود بپردازد.

گاهی اوقات، پویش‌های آنلاین شبه‌نظامیان بیشتر جنبه سرگرمی دارد. مثلاً اوایل سال جاری، «ملا هبت‌الله آخوندزاده» رهبر طالبان از افغان‌ها خواست تا به نام طرفداری از محیط زیست و اسلام، درخت بیشتری بکارند. اما در سایر موارد، پست‌های طالبان در تلگرام پیامدهای هشداردهنده‌تری داشته است.

سال گذشته، طالبان خواستار کمک‌های مردمی شدند تا به ادعای خود، بتوانند به کودکان یتیم و زنان بیوه افغان کمک کنند. طالبان در سال 2012 نیز درخواست مشابهی ارائه دادند تا بتوانند مبادرت به خرید اسلحه نمایند. براساس کتاب «امارت مجازی طالبان: فرهنگ و روانشناسی یک جامعه شبه‌نظامی آنلاین»، طالبان اولین بار در سال 1998 درخواست کمک مالی آنلاین کردند، زمانی که این گروه برای جنگ خود با «اتحاد شمال» و متحدان هندی و روسی آن نیاز به منابع مالی داشت.

البته طالبان از شبکه‌های اجتماعی برای اهداف خلاقانه‌تری نیز استفاده کرده‌اند. برای مثال، با ایجاد پروفایل‌هایی در «فیس‌بوک» که ظاهراً متعلق به زنانی زیبا بود، سربازان غربی را اغفال و آنان را وادار به افشای اطلاعات کردند. حتی عناصر وابسته به طالبان در پاکستان سعی کردند از طریق یک صفحه «فیس‌بوکی»، مبلغانی برای مجله آنلاین خود استخدام کنند. البته این صفحه خیلی زود با همکاری نهادهای امنیتی بسته شد. سرنوشتی که کانال طالبان در «یوتیوب» (که در سال 2009 ایجاد شده بود) نیز به آن گرفتار شد.

بسیاری بر این باورند که آمریکا برای مقابله با فعالیت‌های سایبری طالبان، به اندازه داعش هزینه نکرده است و این در حالی است که سربازان غربی مستقیماً این پدیده را تجربه کرده‌اند: در سال 2011، سخنگوی طالبان وارد یک نزاع آنلاین با یک افسر مطبوعاتی آمریکا شد.

در این میان تنها یک گروه هکر به نام GhostSec که مدعی مبارزه با اسلام‌گرایی افراطی است تلاش کرده تا با فعالیت طالبان در صحنه سایبری مقابله کند. البته شورشیان نیز گاهی خرابکاری‌هایی در این فضا انجام داده‌اند، به عنوان مثال زمانی که یکی از سخنگویان طالبان در سال 2012 فراموش کرد لیست ایمیل‌های ارسالی خود را پاک کند یا وقتی یکی دیگر از نیروهای طالبان محل اقامت خود در پاکستان را در سال 2014 توئیت کرد ـ اما با همه این‌ها، این اشتباهات به ندرت رخ داده است. در حال حاضر، طالبان با خروج رقیب از میدان، روند صعودی را در میدان نبرد و در صحنه شبکه‌های اجتماعی در پیش گرفته است.

در شرایطی که داعش در خاورمیانه رو به افول است، طالبان همچنان قدرتمند در صحنه افغانستان باقی مانده و تا همین امروز در حال کشتن آمریکایی‌ها بوده است.

شاید سربازان آمریکایی که به وطن بازمی‌گردند، از مقامات کشورشان بخواهند تا در نحوه تخصیص منابع برای دفاع سایبری خود تجدیدنظر نماید. تا آن زمان، طالبان همچنان از مزایای پلتفورم‌های پیام‌رسان اینترنتی و سرویس شبکه‌های اجتماعی بهره‌مند خواهد بود.
 انتهای مطلب/