ایران شرقی/

موسسه مطالعات آسیای مرکزی و افغانستان (ایران شرقی) روز شنبه 24 آذر ماه 1397 نشستی با عنوان «بررسی روندهای افغانستان با محوریت مذاکرات صلح و استراتژی‌های آمریکا و روسیه» با حضور دکتر گئورگی آساتریان پژوهشگر روس و استاد دانشگاه علوم انسانی روسیه برگزار کرد.
در این نشست تخصصی،محمد صدیقی‌فر ریاست موسسه، عباس فیاض کارشناس پاکستان، سیدمحمدجاوید حسینی کارشناس افغانستان، قاسم بیک محمد  کارشناس آسیای مرکزی، منصوره اسکنداران مترجم ربان انگلیسی و تعدادی از کارشناسان حوزه افغانستان نیز حضور داشتند.
در ابتدای این نشست جاوید حسینی به تشریح محورهای نشست پرداخت و بعد از آن گئورگی آساتریان سخنان خود را در 3 پنل مجزا مطرح کرد، در ادامه نیز کارشناسان حاضر در این نشست به طرح پرسش و پاسخ از مهمان جلسه پرداختند.

آساتریان با بیان این که دو طرف جنگ افغانستان به این باور رسیده‌اند که هیچ یک پیروز جنگ نخواهند بود، از تغییر طالبان سخن گفت. به باور وی، با زوال نسل اول طالبان، نسل جدید این گروه با نسل اول متفاوت بوده و متمایل به مذاکره هستند. نسل اول سرسخت و تندرو بوده اما نسل جدید، دیگر اندیشه سلطه بر تمام افغانستان را نداشته و مخالف قانون اساسی این کشور نیستند اما همچنان مخالف حضور نظامی آمریکا می‌باشند.

وی در زمینه چرایی تغییر استراتژی آمریکا در افغانستان سه دلیل عمده را ذکر کرد. نخستین دلیل آن سیاست‌های پراگماتیک این کشور است. دلیل دوم، آن است که بر خلاف 2001 که تمام کشورهای منطقه و جهان با آمریکا همراهی می‌کردند، اکنون کشورهای منطقه و حتی متحدان اروپایی با واشنگتن همراهی نمی‌کنند. دلیل سوم آن است که جنگ افغانستان به طولانی‌ترین جنگ آمریکا تبدیل شده و اکنون برجسته‌ترین مقامات نظامی این کشور هم اذعان دارند که پیروز این جنگ نیستند.
پژوهشگر روس در زمینه روندی که زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه وزیر امور خارجه آمریکا در امور افغانستان گفت: این روند را در ابتدا کریستوفر کولندا و رابین رافل دو مقام غیر رسمی آمریکا آغاز کردند و پس از آنها آلیس ویلز دستیار معاون وزیر خارجه آمریکا در آسیای جنوبی و آسیای مرکزی ادامه داد و پس از وی واشنگتن حرفه‌ای‌ترین دیپلمات خود در زمینه افغانستان را وارد این روند ساخت. به اعتقاد وی، ارتباط مستقیم خلیل‌زاد با ترامپ یکی از دلایل انتخاب وی بوده است. وی به دیپلماسی رفت و آمدی خلیل‌زاد اشاره کرد و سفرهای متعدد این مقام آمریکایی را حائز اهمیت خواند. استاد دانشگاه دولتی علوم انسانی روسیه افزود: اما به رغم آن، به دلیل عدم توجه کافی خلیل‌زاد به کشورهای منطقه، تلاش‌های وی ممکن است مثمر ثمر واقع نشود. وی به نقش بی‌اهمیت مسکو در دیدگاه خلیل‌زاد اشاره کرد و گفت: بازتاب‌های این بی‌اهمیتی را در تویت‌های این دیپلمات آمریکایی می‌توان مشاهده کرد.

آساتریان درباره سیاست روسیه در افغانستان اظهار داشت که مسکو امروز با تمامی جناح‌های سیاسی افغانستان تماس دارد و علاوه بر آن، با تمامی کشورهای منطقه مرتبط است. وی اظهارات اخیر سفیر مسکو در کابل مبنی بر این که دیدگاه روسیه و آمریکا در مورد افغانستان یکسان است و اظهار امیدواری مبنی بر این که این دیدگاه منجر به اقدام مشترک شود را این گونه تفسیر کرد که اگر واشنگتن منافع روسیه در افغانستان را مشروع بداند، مسکو با واشنگتن در روند صلح افغانستان همکاری خواهد کرد و در غیر آن، شرایط سخت خواهد شد.

وی به رقابت روسیه و آمریکا اشاره کرد و معتقد است که جنگ سرد جدیدی بین دو قدرت جهانی در گرفته است اما با این وجود بر این باور است که افغانستان صحنه رقابت مسکو – واشنگتن نخواهد بود.
این کارشناس روس درباره مذاکرات صلح مسکو به 2 نکته اشاره کرد. مسکو برای نخستین بار نشان داد که این بحران باید توسط بازیگران منطقه‌ای حل شود و دیگر آن که برای نخستین بار طالبان و نمایندگان دولت افغانستان دور یک میز نشستند. آساتریان نشست تاشکند را تلاشی برای افزایش نقش ژئوپلتیکی ازبکستان خواند. به اعتقاد این پژوهشگر روس، تاشکند در کنار تلاش برای افزایش نقش ژئوپلیتیکی خود، نقش پیمانکار واشنگتن را دارد زیرا این کنفرانس به درخواست آمریکا برگزار شد.
 انتهای مطلب/