ایران شرقی/
این گزارش ماحصل یک پروژه تحقیقاتی است که اندیشکده انگلیسیRoyal United Services با همکاری جمعی از کارشناسان برجسته و با نفوذ از کشورهای چین، هند، پاکستان، آمریکا و افغانستان طی چندین کارگاه در کشورهای انگلیس، چین، هند و قطر تهیه کرده است.
ایران شرقی/
تلاش برای تهیه نقشه راهی برای مشارکت دو قدرت مهم منطقه (چین و هند) در حوزه افغانستان از سال 2012 و با این دیدگاه که همسایگان قدرتمند افغانستان میتوانند در توسعه موفق این کشور موثر باشند، کلید خورده است. هدف از آن، ارائه راهکارها و ایدههای خاصی است که تسهیل مشارکت هند و چین در افغانستان را در پی داشته باشد.
در این گزارش با وجود سایه سنگین اختلافات تاریخی هند و چین و همچنین رقابتهای کنونی این دو قدرت، به نشانههایی از تلاش سران دو کشور برای مشارکت توسعهای اشاره میشود. در حقیقت مبنای این نقشه راه هم بر اساس این سیاست جدید رئیس جمهور چین و نخست وزیر هند و همچنین اهداف مشترک دهلی و پکن در افغانستان بنا نهاده شده است.
در این نقشه راه پیشنهاداتی در 3 مقوله امنیت، روند صلح و اقتصاد برای مشارکت هند و چین در افغانستان ارائه میگردد.
این گزارش پیشنهاد میکند با توجه به این که هند و چین کشورهایی هستند که بیش از سایر کشورها تحت تأثیر افزایش بیثباتیها در افغانستان قرار میگیرند، باید به برای کمک به بخش امنیتی افغانستان وارد میدان شوند و بخشی از بودجه سالانه 5 میلیارد دلاری امنیتی افغانستان را متقبل شوند.
از نکات قابل توجه در این گزارش توصیه برای ورود به حوزه مبارزه با تروریسم است. این گزارش توصیه میکند که با ایجاد یک تغییر مثبت از طریق همکاری 2 کشور، میتوان نیروهای ضد تروریسم در افغانستان تربیت کرد که قادر باشند با تهدیدات خاصی که منافع ملی آنان را به خطر میاندازند مقابله کنند. همچنین این نیروها میتوانند امنیت مکانهایی که چینیها و هندیها در حال بهرهبرداری از معادن و یا احداث زیرساختها هستند را تأمین نمایند.
(به نظر میرسد که پیشنهاد اخیر پکن به کابل برای تشکیل ائتلاف ضد تروریسم با مشارکت تاجیکستان و پاکستان در همین راستا قابل ارزیابی است.)
این گزارش همچنین توصیه میکند که این دو کشور سازمان همکاریهای شانگهای را برای تامین امنیت افغانستان وارد صحنه کند.
در ارتباط با روند صلح گزارش اندیشکده RUSI توصیه میکند که چین، به طور خاص، نقش مثبتی برای پادرمیانی با پاکستان و در عین حال، اطمینان خاطر دادن به هند داشته باشد. همچنین تاکید شده که ایران تاکنون نقش محدودی در روند صلح افغانستان ایفا کرده است. این گزارش توصیه میکند که چین و هند، از لحاظ سیاسی و جغرافیایی، در جایگاه منحصر به فردی قرار دارند و میتوانند به شیوهای با تهران وارد تعامل شوند که انجام آن برای غرب دشوار است. این 2 کشور باید بیشتر با تهران وارد تعامل شوند و دریابند که تهران چه اقداماتی میتواند برای حمایت از روند صلح انجام دهد.
در مورد اقتصاد هم این گزارش به ظرفیت معادن و ذخایر دست نخورده افغانستان به ارزش 3 تریلیون دلار اشاره کرده و هند و چین را تشویق به سرمایهگذاری در زیرساختهای افغانستان میکند. همچنین پروژههایی مانند «کمربند – جاده» چین و یا مسیر ترانزیتی «چابهار – آسیای مرکزی» هند که کشورهای مختلف منطقه از آن بهرهمند میشود تشویق شده است.
در این گزارش نکته مهمی که از آن غفلت شده است، رقابتهای پنهان کشورها در نظر گرفته نشده و بسیار با دید خوشبینانه نگریسته شده است. به عنوان مثال بدون در نظر گرفتن رقابت ویرانگر هند و پاکستان در افغانستان، از چین متحد استراتژیک پاکستان درخواست شده تا با هند در افغانستان مشارکت کند. این موضوع سبب شده است که این گزارش قدری دور از واقعیت به نظر برسد.