سیستم انتخاباتی پاکستان، تقریباً منحصر به فرد است و با سیستمهای انتخاباتی شناخته شده در سایر کشورها، تفاوتهای جدی دارد. معمولاً انتخابات عمومی در پاکستان، در هر دو سطحِ مجالس ملی و ایالتی، از عوامل و عناصر مختلفی تأثیر میپذیرد. در این میان، دولتهای حزبی تا زمانی که از ارتش فرمانبری دارند، مورد حمایت قرار میگیرند و زمانی که تلاش میکنند خود را از زیر نفوذ ژنرالهای ارتش رها کنند، از قدرت حذف میشوند. شیوههای برکناری دولتها با توجه به شرایط، از تنوع برخوردار است و از کودتای نظامی گرفته تا رأی عدم اعتماد در مجلس و دخالت قوه قضائیه، تجربه شده است.
مطالعات شرق/
پاکستان بعد از استقلال در 1947م. تلاش کرده است با اتکا به نظام انتخاباتی، حکمرانی خود را سامان دهد اما در این راه با موانع و چالشهای زیادی مواجه بوده است. سیستم انتخاباتی پاکستان، هر چند در قالب دموکراسی حزبی تعریف میشود ولی بهدلیل مشکلات ساختاری که این کشور با آنها روبروست، تاکنون نتوانسته است یک نظام سیاسی پایدار را در قالب یک دموکراسی پارلمانی قابل قبول، بهوجود بیاورد. لذا قدرت سیاسی، مرتب بین بخش سیاسی و ارتش دست به دست شده و از ثبات سیاسی این کشور جلوگیری کرده است. در پاکـستان عـلاوه بـر نهادهاي اصلی قدرت، گروههاي فشار و ذينفوذ هر کدام فضاي سیاسی حاکم بر جامعـه را بـه سـمت و سویی سوق میدهند که با منافع آنها همخوانی داشته باشد و ارتش نیز همچنـین بـه عنـوان نهـادي امنیتـی نقش مهمی در انتخابات دارد. باتوجه به این گونه واقعیتها، به نظر میرسد انتخابات آینده مجلس ملی و مجالس ایالتی پاکستان، نقطه عطفی تاریخی در روند قدرتسازی و نقشی باشد که نهادهای اصلی قدرت و جریانهای غیررسمی، احتمالاً ایفا خواهند کرد.
با توجه به اهمیت انتخابات آتی پاکستان، کارگروه پاکستان، ویژهنامه حاضر را تدوین کرده است که در آن تلاش شده به بررسی و تحلیل عناصر تأثیرگذار و موّلد قدرت در انتخابات پاکستان پرداخته شود. امید است این پژوهش برای علاقهمندان و سیاستگذاران این حوزه مفید واقع شود.