سفر هیئت نمایندگان طالبان به مسکو و مشارکت آنها در کنفرانس بین‌المللی "فرمت مسکو" پیرامون افغانستان در تاریخ 9 نوامبر سال 2018 و متعاقب آن نشست بین‌الافغانی برگزار شده در مسکو از جمله تحولات مهم به شمار می‌آیند. برای اولین بار، نمایندگان جنبش طالبان به طور علنی با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه و ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در امور افغانستان و همچنین در نشست بعدی با چهره‌های سیاسی برجسته افغانستان دیدار کردند و سازماندهی سفر نمایندگان دفتر سیاسی طالبان در دوحه برای روسیه و شخص ضمیر کابلوف یک موفقیت سیاسی محسوب می‌گردد.

ایران شرقی/


 گئورگی آساتریان*

در نشست مسکو پیرامون صلح افغانستان دو رویداد شکل گرفت؛ دیدار نمایندگان طالبان با شخصیت‌های سیاسی غیر دولتی افغانستان و تاکید بر دور بعدی نشست "فرمت مسکو". 
از جمله شخصیت‌های برجسته حاضر در این نشست حامد کرزی، رئیس‌جمهور سابق افغانستان، عطا محمد نور، رئیس اجرایی جمعیت اسلامی افغانستان، محمد یونس قانونی، از سران جمعیت اسلامی افغانستان، محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی و همچنین حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی سابق افغانستان بودند. 
 این افراد را می‌توان مخالفان اشرف غنی، رئیس‌جمهور فعلی نامید. واکنش کابل به این نشست به شدت منفی بود. دفتر غنی این دیدارها در مسکو را " مجمع تشنگان قدرت" نامید. با این حال، عطا محمد نور اظهار داشت که «نظر غنی برای او اهمیتی ندارد».
 
در روسیه چند هزار افغانستانی زندگی می‌کنند. در میان آنها تجار و فعالان اجتماعی حضور دارند که از نفوذ زیادی در افغانستان برخوردارند. این سوال وجود دارد این افراد که هستند و آیا از استقلال برخوردارند؟ در اینجا باید به دو عامل مهم اشاره کرد. اولا اینکه دولت روسیه از نفوذ خاصی در میان این افراد برخوردار است و آنها نیز به نوبه خود، احترام خاصی برای مسکو قائل‌اند، ثانیا در میان آنها افراد بانفوذ زیادی وجود دارد.

 8 فوریه ضمیر کابلو‌ف در مصاحبه‌ای با رسانه‌های روسی به اولویت‌های اصلی گفتگوی صلح‌آمیز افغانستان برای روسیه اشاره کرد. به گفته وی، نکات زیر برای مسکو مهم هستند:
- کابلو‌ف اظهار داشت که این دیدارها حتی بهتر از آنچه تصور می‌شد برگزار شد. برای اولین بار در تاریخ افغانستان، تمام فعالان سیاسی برجسته و نمایندگان جنبش طالبان در یک جلسه گرد هم آمدند. ما از مهاجرین افغانستانی بابت برگزاری این دیدار بسیار سپاسگزاریم. آنها مدت‌ها است که از ما می‌خواستند چنین فرصتی را در اختیار آنها قرار دهیم. هیچ یک از نمایندگان وزارت خارجه روسیه و دیگر نهادهای دولتی در این دیدار حضور نداشتند. کابلو‌ف خاطر نشان کرد به افغانستانی‌ها فرصتی برای توافق داده شده است. این تصمیم آنها بود که گفتگو پشت درهای بسته برگزار شود تا به طور واضح‌تر اظهار نظر و توافق کنند. رسیدن آنها به توافق، برای ما بسیار مهم بود. کابلوف مذاکرات آمریکایی‌ها را با طالبان بسیار عالی ارزیابی کرد. وی خاطرنشان کرد: «افغانستانی‌ها در قطعنامه خود (در نشست مسکو) از فرآیند مذاکرات حمایت کردند. آمریکایی‌ها با طالبان در مورد حضور بیشتر و یا خروج نیروهای خارجی صحبت می‌کنند. این در حالی است که  در نشست "فرمت مسکو" در مورد آشتی ملی در داخل افغانستان که باید به شکل‌گیری کشور مستقل جدید منجر شود صحبت می‌شود». کابلو‌ف در مورد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان گفت: «آنها مجبوراند دیر یا زود بروند». مسکو آمادگی کمک به این امر را دارد.
بدین ترتیب، نشست مسکو آغازی برای گفتگو بین الافغانی است. دولت افغانستان در این دیدار حضور نیافت، اما می‌تواند در دیدارهای آینده در افغانستان حضور داشته باشد. این آغاز گفتگو بین طرف‌های افغانستانی است.

طالبان، هیئت نمایندگان خود را، متشکل از 10 نفر و تقریبا 40 نفر از سیاست‌مداران برجسته و مقام‌های سابق دولت افغانستان در نشست مسکو حضور داشتند. بدین ترتیب، 50 افغانستانی از جانب طالبان، گروه‌ها و احزاب افغانستانی دو روز به گفتگو پرداختند و آینده افغانستان را مورد بحث و گفتگو قرار دادند.
 
چرا روسیه به این نشست نیاز دارد؟
آمریکا قصد دارد حضور نظامی خود را در خاور نزدیک و میانه و به ویژه در افغانستان محدود کند. رئیس‌جمهور آمریکا قصد دارد به هر طریقی از شر جنگ‌های بی‌پایان و بی‌نتیجه‌ای که کشور او به راه می‌اندازد خلاص شود. دونالد ترامپ معتقد است که کمپین‌های شرقی آمریکا اشتباه است، اما باید گفت این منطقه به جنگ عادت کرده و بعید است که خروج آمریکایی‌ها بلافاصله، تبدیل به ثبات و امنیت شود. بدین ترتیب، نمی‌توان در مورد خروج کامل آمریکا از افغانستان صحبت کرد. زمان زیادی باقی مانده که آمریکا، که به حضور نظامی خود در این کشور پایان دهد.

 براساس داده‌های دانشگاه براون، مبارزه با تروریسم و به طور گسترده‌تر، کمپین‌های آمریکا در خاورمیانه در سال‌های 2019-2001 تقریبا 6 تریلیون دلار هزینه داشته است. این یک رقم نجومی بوده و بیشتر از مجموع تولید ناخالص داخلی فرانسه و آلمان است.

داده‌های نظرسنجی‌های اجتماعی The Pew Research نشان می‌دهد که درصدی از آمریکایی‌هایی که معتقدند کشور آنها باید به امور خود بپردازد، هرگز از لحظه پایان جنگ ویتنام افزایش نیافته است. از دیدگاه آنها، افغانستان، سوریه و عراق جزئی از  امور آمریکا نیستند.

ترامپ در سال 2016 به قدرت رسید. از آن زمان، تعداد سربازان در شرق به اندازه 30 درصد کاهش یافت. یعنی بیش از 32 هزار آمریکایی به خانه بازگشتند. تعداد نیروهای آمریکایی در عراق هم 13 درصد کاهش یافت. همچنین تعداد نظامیان در پایگاه‌های نظامی آمریکا در ترکیه (22درصد)، اردن (96درصد)، مصر (45درصد)، عربستان (19درصد)، کویت (83درصد)، قطر (84درصد) و امارات (82درصد) نیز کاهش یافت. به طور کلی، اخیرا خروج کامل 2000 سرباز از سوریه و کاهش 15درصدی نیروهای آمریکایی در افغانستان وعده داده شده است. در همین راستا، روسیه سیاست بسیار فعال را در رابطه با افغانستان آغاز کرده است.

 سفر هیئت نمایندگان طالبان به مسکو و مشارکت آنها در کنفرانس بین‌المللی "فرمت مسکو" پیرامون افغانستان در تاریخ 9 نوامبر سال 2018 از جمله تحولات مهم به شمار می‌آیند. برای اولین بار، نمایندگان جنبش طالبان به وضوح در مسکو با سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه و ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در مسائل افغانستان دیدار کردند و سازماندهی سفر نمایندگان دفتر سیاسی طالبان در دوحه برای روسیه و شخص ضمیر کابلوف یک موفقیت سیاسی محسوب می‌گردد.

 بر همین اساس، روسیه به افغانستان باثبات و پایدار نیاز داشته و سیاست فعالی را در این راستا اجرا می‌کند. قلمرو افغانستان مرز مشترک طولانی با کشورهای آسیای مرکزی دارد. این کشورها دارای رابطه بدون ویزا با روسیه هستند و قراردادهای مشترکی با آن در چارچوب سازمان همکاری شانگهای، کشورهای همسود، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان پیمان امنیت جمعی دارند.
 - مسکو به دولتی در کابل نیاز دارد که سازگار با شرایط باشد. دولت اشرف غنی این کار را انجام می‌دهد.
انتهای مطلب/

*کارشناس سیاست‌های آمریکا در افغانستان و خاورمیانه