سپهر سیاسی قزاقستان، چشمانداز قابلپیشبینی بودن روند انتخابات ریاست جمهوری را در این کشور، در ذهن ناظران متبادر میسازد که در آن توکایف رئیس جمهور فعلی قزاقستان آشکارا پیروز انتخابات خواهد بود، بخصوص آنکه وی با جلو انداختن انتخابات ریاست جمهوری، امکان آماده شدن و تحرکات جدی را از مخالفین داخلی و خارجی سلب کرد. با این حال، توکایف مسیر دشواری را در آینده جهت مهار وزنههای سیاسی در داخل جمهوری قزاقستان پیش رو خواهد داشت.
مطالعات شرق/
حیدر رضایی، کارشناس مسائل اوراسیا
مقدمه:
«قاسم ژومارت توکایف» رئیس جمهور قزاقستان چندی قبل اعلام کرد که برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری را در این کشور، برای 20 نوامبر برنامهریزی کرده است. به طور کلی، اینکه مسئولان قزاقستانی برنامه انتخابات را از قبل اعلام کنند، کمی نادر بوده است بخصوص آنکه این امر نه تنها انتخابات ریاست جمهوری، بلکه انتخابات پارلمان و مجلس مصلحت را نیز شامل می شود.
در فرآیند جاری، به دلیل اصلاحات پیشنهادی در قانون اساسی که به ابتکار نمایندگان ارائه شد، وضعیت تا حدودی تغییر کرد. اگرچه توکایف در ابتدا قصد داشت پس از برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری، روند اصلاحات دموکراتیک در قانون اساسی را آغاز کند اما در این مورد، مجلس پیشقدم شد و از نظریهای که قبلا توسط توکایف بیان شده بود (مبنی بر اینکه قرار نیست بیش از 2 بار -که یکبار آن هماکنون در جریان است - نامزد ریاست جمهوری شود)، استفاده کرد و ضمن افزودن برخی پیشنهادهای دیگر، مسئله اصلاحات در قانون اساسی را قبل از انتخابات ریاست جمهوری رقم زد. با این حال، فرآیندهای جاری در قزاقستان نشان از تدوین گام به گام اصلاحات در این جمهوری دارد.
اصلاحات در ساختار سیاسی قزاقستان
بسته اصلاحات سیاسی که در مهرماه توسط پارلمان به تصویب رسید، انتقال قزاقستان به یک مدل سیاسی دموکراتیک جدید را نشان میدهد که در آن رئیس جمهور برای یک دوره واحد بدون حق برگزیده شدن مجدد انتخاب میشود (و این قانون بدون تغییر باقی میماند و قابل تجدیدنظر نیست). در ضمن، مدت تصدی قضات دادگاه قانون اساسی بیشتر از مدت ریاست جمهوری و نمایندگی پارلمان خواهد بود.
این بسته اصلاحات باید در کنار اصلاحات قبلی اجرا شده در قانون اساسی لحاظ گردد از جمله: ایجاد نهاد جدید دادگاه قانون اساسی، کاهش اختیارات رئیس جمهور و در عین حال گسترش اختیارات پارلمان، معرفی سیستم انتخاباتی مختلط، سادهسازی روند ثبت احزاب و تقویت استقلال مناطق.
همه اینها با هم یک طرح نهادی جدید از ساختار دولت را در کنار تعادل بهینه بین شاخههای قدرت تشکیل میدهد. از نگاه نخبگان حاکم قزاقستان، مدل دولت جدید، چرخش منظم قدرت، قابل پیشبینی بودن و ثبات نظام سیاسی را تضمین میکند و به طور کلی توسعه بیشتر دولت را منحصرا بر اساس اصول دموکراتیک و بر اساس رقابت سیاسی تحکیم میبخشد. به عبارت دیگر، بسته جدید اصلاحات، مسیر دگرگونی نظام سیاسی را از راههای خشن، میبندد.
اکنون نخبگان حکومتی قزاقستان به دنبال آن هستند تا همه نهادهای اصلی سیاسی (رئیس جمهور، پارلمان، مجلس مصلحت و دولت) را از نو راهاندازی کنند که گام نخست آن انتخابات ریاست جمهوری است.
رئیس دولت اکنون نه تنها در وضعیت خوبی قرار دارد، بلکه در جایگاه نخست سیاسی کشور است. توکایف امسال خود را به عنوان یک رهبر سرسخت و مصمم نشان داد؛ اصلاحات سیاسی گستردهای را آغاز کرد و به یک معنا نه جانشین، بلکه غالب بر «قزاقستان قدیم» شد. در ضمن، برنامههای گسترده بینالمللی در هفتههای اخیر (بازدیدهای پاپ، رئیس جمهور جمهوری خلق چین، برگزاری کنگره ادیان، شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای و سفر به نیویورک) روند اقتدار رئیس جمهور را نشان میدهد.
در داخل کشور، توکایف رقیب جدی ندارد و اکثر کسانی که به عنوان نامزدهای متفرقه اپوزیسیون در نظر گرفته میشوند، به تعبیر ساده، نمایشی و کمیک هستند. عدهای با درک فرصتهای ناچیز خود در این رقابت، با زیرکی سابقه کیفری کسب کردند تا عدم شرکت خود در انتخابات را به «دسیسههای نظام» نسبت دهند. برخی فعالانه برای چانهزنی با مقامها جهت مشارکت به عنوان یک شریک، همراه با دستمزد، تلاش میکنند.
توکایف با این سیاست خود که برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را دو سال جلوتر آورد، برنامههای تثبیت احتمالی نخبگان «قزاقستان قدیم»، سایر مخالفان و بازیگران خارجی را که به آرامی میتوانستند با او مخالفت کنند، خنثی کرد.
برای «آستانه» بسیار مهم است که از خطر تبدیل «شبح کتابخانه» (اندیشههای نخبگان حکومت قبلی قزاقستان) به حریف اصلی در انتخابات جلوگیری کند. واضح است که برنامه جدید بر اساس نابودی سناریوهای کهنه ساخته شده است اما برنامهای بسیار مهم و مثبت تلقی میشود.
در حال حاضر کاملا واضح است که هیچ یک از گاردهای قدیمی قزاقستان به پای صندوقهای رأی نمیروند و حال و هوای مخالفان برای بیاعتبار کردن حداکثری روند فعلی انتخابات نمایان است.
از طرفی، آستانه در تلاش است تا غربگراترین موضع را اتخاذ کند و در عین حال روابط خوبی با مسکو، پکن و آنکارا نشان دهد. این امر قرار است فشار خارجی را کاهش دهد اما میتواند اثر معکوس نیز داشته باشد. متحدان شرقی علاقهمند به داشتن یک شریک قوی و وفادار هستند اما این مسئله باید با پیروزی قانعکننده سیاسی در انتخابات تضمین شود و برای این کار به یک کمپین جذاب و دقیق نیاز است. با توجه به موقعیت جغرافیایی قزاقستان (همسایگی با دو ابرقدرت شرقی چین و روسیه)، کنار زدن طرفداران غرب یا سنتگرایان (طیف سیاستمداران قدیمی) ضروریست اما بدیهی است که در حال حاضر مقامهای فعلی قزاقستان ترجیح میدهند دریچه چندجانبهگرایی را برای خود باز نگه دارند.
روند آمادگی برای انتخابات ریاست جمهوری
در حال حاضر 6 نامزد در فهرست رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری قزاقستان باقی مانده اند. علاوه بر توکایف، دو نامزد دیگر نیز از سن بازنشستگی عبور کردهاند و برای یکی دیگر از آنها سن بازنشستگی در سال 2024 فرا خواهد رسید. همچنین دو نامزد پیش از این در کمیسیون امور زنان ریاست جمهوری حضور داشتهاند.
قاسم ژومارت توکایف رئیس جمهور فعلی قزاقستان 69 ساله و نامزد ائتلاف «مردم» (نیروهای طرفدار دولت که شامل هر سه حزب پارلمانی و چندین سازمان اجتماعی- سیاسی) است. وی متحد دیرینه «نورسلطان نظربایف» است که تقریبا 30 سال بر کشور حکومت کرد . توکایف در سال 2019 ریاست جمهوری را از نظربایف تحویل گرفت.
«میرام کاژیکن» 61 ساله، نامزد اتحادیههای مشترک کارگری موسوم به «امانت» است. کاژیکن رئیس مؤسسه تحقیقات اقتصادی مجتمع علمی بینالمللی «آستانه» و مدیر مؤسسه تحقیقات جامعه مدرن است. او در اوایل دهه 2000 مشاور نخست وزیر قزاقستان بود و به عنوان رئیس کمیته صنعت و توسعه علمی و فناوری وزارت صنعت و تجارت فعالیت داشت.
«ژیگولی دورابایف» 67 ساله، نامزد حزب «آئول» است. وی رئیس کمیته مجتمع کشت و صنعت و عضو هیئت رئیسه اتاق ملی کارآفرینان «آتامکن» است. وی از دسامبر 2019 تا ژوئن 2022 رئیس اتحادیه کشاورزان قزاقستان بود. در دهه 70 قرن گذشته، او به عنوان دبیر کمیته مزرعه جمعی «راه کمونیسم» در منطقه «لوگوفسکی» کار میکرد.
«کاراکات آبدن» 48 ساله، نامزد اتحاد ملی مددکاران اجتماعی حرفهای است. او در ماه می به عضویت کمیسیون امور زنان و خانواده و سیاست جمعیتی زیر نظر رئیس جمهور درآمد. در طول سالها، او به عنوان معاون مدرسه ملی «سیاست عمومی»، بازرس کمیته نوآوری حزب نور اوتان (امانات کنونی) و نماینده شهر آستانه در «شورای مصلحت» فعالیت داشت.
«سلطنت تورسینبیکآوا» 48 ساله، توسط انجمن اجتماعی در این جمهوری موسوم به «قزاق آنالاری- داستورج ژول» («مادران قزاق- مسیر سنتها») نامزد شده است. در مارس سال گذشته، توکایف او را به عنوان معاون کمیسیون ملی در امور زنان و خانواده و سیاست جمعیتی تحت نظر ریاست جمهوری منصوب کرد. وی در طول سالها، در سازمانهای دولتی و دادگاه عالی کار میکرد. تورسینبیکآوا دستیار ارشد دادستان کل قزاقستان برای وظایف ویژه بود. او همچنین مدتی رئیس انستیتوی دادستانی کل بوده و به عنوان یک فعال حقوق بشر شناخته میشود.
«نورلان اوسبایف» 65 ساله، ششمین و آخرین نامزد ثبتنام شده از حزب «سوسیال دموکرات ملی» است که خود را اپوزیسیون مینامد. اوسبایف عضو سابق حزب کمونیست است که به خاطر ابتکارش برای برپایی بنای یادبود رهبر شوروی سابق «ولادیمیر لنین» در آستانه شهرت دارد.
با این حال، این سؤال مطرح است که چرا در کنار رئیس جمهور فعلی، انواع شخصیتهای کوچک در حال رقابت هستند؟ پاسخ بسیار ساده است. حتی نه برای الان، بلکه برای حداقل شش ماه دیگر نیز هیچ کس در جامعه به عنوان جایگزین توکایف در نظر گرفته نمیشود.
اگر در ابتدای سال جاری میلادی صحبتهایی وجود داشت مبنی بر اینکه «گارد قدیمی» میخواهد با ریاست جمهوری فعلی در انتخابات 2024 مخالفت ورزد اما پس از حوادث ژانویه، مسئله معرفی دومین نامزد از حزب حاکم «امانت» از بین رفت بخصوص پس از گروکشی قدرتمند نخبگان حاکم فعلی علیه «قزاقستان قدیمی».
البته، بیش از یک «دوجین» از وزنههای سیاسی کشور خود را در حاشیه یافته و همچنان یک عامل خطر هستند اما باید تأکید کرد این یک گروه یکپارچه نیست که یک استراتژی واحد و یک رهبر واحد داشته باشد. چندین سیاستمدار اجتماعی قوی نیز در بین آنها حضور دارند اما در این مرحله گردهم آمدن آنها بعید است. سادهلوحانه است که خانواده نظربایف (رئیس جمهور اول قزاقستان) را یک نظام واحد با منافع مشترک بدانیم.
این واقعیت که انتخابات به جای سال ۲۰۲۴، اکنون برگزار میشود، تثبیت احتمالی آنها را تا حد زیادی از بین میبرد. به نظر میرسد زمان در حال بازی با کهنه سربازان است. به طور کلی، در رابطه با اپوزیسیون میتوان به فقدان کامل رهبران، ایدهها و سازمانها اشاره کرد. یک قشر لیبرال وجود دارد، پوپولیستهای ملی نیز هستند اما رهبران کم و بیش متحد وجود ندارند.
از نظر تئوری، «رقیب اصلی» برای رئیس جمهور در دوره بین انتخاباتهای آتی نیز وجود دارد و تیم رئیس جمهور پس از اعلام انتخابات تلاش کردند تا آنها را پیدا کنند اما گویا کهنه سیاستمداران قزاق ترجیح دادند در این مرحله، وارد کارزار سیاسی نشوند.
بر اساس تجربه کمپینهای قبلی، چنین رهبری میتواند یک وزنه سنگین سیاسی در حاشیه از قبیل؛ «عبدالدین»، «کاژگلدین» و «تویوقبای» یا یک شریک از پیش آماده شده همانند «کوسانوف» باشد اما چهرههای قوی از قرار گرفتن در موضع اپوزیسیون بیزارند و مقامهای دولتی هم نتوانستند به تنهایی مخالفینی را به شکل فرمایشی آماده کنند. علاوه بر این، اکنون در برگههای رأی یک ستون با عنوان «علیه همه» وجود دارد که این امر به سادگی شانس مخالفان را برای شناخته شدن به عنوان چهره اپوزیسیون مورد اقبال مردم، از بین میبرد.
مسئله اصلی برای مسئولان قزاق جلوگیری از شرکت چهرههایی است که آگاهانه یا نادانسته میتوانند بر سر مسائل ملی یا زبانی باعث انشعاب در جامعه شوند. موضوعهای دیگری نیز قابل بحث است اما در این مرحله وطنپرستان ملیگرا عجله نکرده و جلوی درهای کمیته اجرایی مرکزی انتخابات صف نکشیدند. بنابراین، معلوم است که در این انتخابات، یک نامزد قوی و چندین نامزد کوچک وجود دارد.
البته، در میان آنها چهرههای جالبی هم دیده میشوند و کمپین هنوز آغاز نشده است اما فعلا جایگزینی برای توکایف در جامعه قزاقستان وجود ندارد. این امر نشان میدهد که مردم از وی کاملا راضی هستند. حضور در مجموعهای از اجلاس سران کشورها و بازدید میهمانان عالیرتبه از قزاقستان، بوضوح نشان میدهد که توکایف از سوی رهبران اصلی متحدین کشور و قدرتهای همسایه نیز حمایت میشود.
با وجود این، در آستانه انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری یک «اتاق فکر» خاص زیر نظر نهاد ریاست جمهوری تشکیل شده است که شامل مجموعهای از جامعهشناسان نخبه و همچنین متشکل از سرویس نظارت بر اطلاعات، تعداد معینی از جامعه تکنولوژیستهای نوین اطلاعات، فنآوران سیاسی و انسانشناسان سیاسی است که مطالب تحلیلی مفصلی را برای اداره ریاستجمهوری و ستاد انتخاباتی توکایف آماده میکنند. بویژه، آنها مرتبا اطلسی از اقدامها و اظهارنظرهای نمایندگان نیروهای سیاسی مخالف را تنظیم میکنند که در آن علاوه بر فردی فراری از اپوزیسیون همچون «مختار ابلیازوف»، بازرگانان مطرحی مانند «بولات آبیلوف»، «مختار تایجان» و فعالترین نیروهای اپوزیسیون قزاقستان که در انظار عمومی حضور دارند، مدام رصد میشوند.
این اطلس اقدامها و اظهارنظرهای نمایندگان نیروهای سیاسی اپوزیسیون نشان میدهد که ستاد انتخابات رئیس جمهور فعلی، این نیروهای اپوزیسیون را آن قدر خطرناک نمیداند که در آستانه انتخابات تغییرات قابلتوجهی در موازنه نیروهای سیاسی ایجاد کنند و یا حتی آن را برهم بزنند.
بر اساس برآوردهای موجود، تمام اقدامهای اپوزیسیون کنونی قزاقستان به بیانیههای بلند و انتقادی ختم میشود که برای افزایش شهرت شان در جامعه طراحی شده است. در عین حال، تمرکز بر این افراد نشان میدهد که «آبیلوف» و «تایجان» هر دو سطح تحصیلات بالایی نداشته و کاریزمای لازم را ندارند ضمن آنکه افراد پویا و تأثیرگذاری نیز در اطراف خود ندارد و تنها خود آنها چهرههایی شناختهشده هستند. این افراد به شدت در برابر انتقاد آسیبپذیرند.
آبیلوف برای شهروندان عادی بیشتر به عنوان بنیانگذار هلدینگ «بوتیا کاپیتال» شناخته میشود. از این رو، به او لقب «بوتیا کاپیتال» دادند. نگرش جامعه نسبت به او این است که او فردیست که از طریق کلاهبرداری دارایی هنگفتی به دست آورده است و همچنین به عنوان شخصی که خویشاوند «سارا آلپیسوونا نظربایوا» (همسر نظربایف) است، شناخته میشود.
در ضمن، بیشتر گروههای مرجع اجتماعی، - به جز برخی رسواییهای تجاری که تایجان در آنها شرکت داشته است - اصولا اطلاعات چندانی در مورد وی ندارند . از جمله این رسواییها یک معامله ناموفق برای خرید و فروش پیاز بود که به خاطر آن لقب «سیپولینو» یا «پیاز بالا» را دریافت کرده است.
با توجه به سطح شهرت مخالفان، ظاهرا به ستاد انتخابات توصیه شده است که هیچ گونه اقدام سرکوبگرانهای علیه این دگراندیشان داخلی انجام ندهد (احتمالا چنین توصیهای از سوی خود رئیس دولت بوده است). در عین حال، نهاد ریاست جمهوری معتقد است که آبیلوف در حال گذراندن یک بحران میانسالی بر اساس امیدهای برآورده نشده است و همچنین تحت تأثیر شدید شریک جوان زندگی خود قرار دارد و تایجان نیز شخصیتی است که رسوایی تجاری را از طرف پدرش به ارث برده است. بنابراین، در مقطع کنونی هیچ کدام از آنها تهدیدی جدی برای توکایف محسوب نمیشوند.
این در حالی است که اطلس اقدامها و اظهارنظرهای نمایندگان نیروهای سیاسی اپوزیسیون تنها بخش کوچکی از کل اطلاعاتی است که توسط «اتاق فکر» مذکور جمعآوری و به نهاد ریاست جمهوری و ستاد انتخابات مخابره میشود. بدیهی است که رئیس دولت فعلی بسیار بیشتر نگران مخالفت پنهان الیگارشهای نزدیک به نورسلطان نظربایف - اولین رئیس جمهور قزاقستان- از قبیل «بولات اوتمرادوف»، «تیمور کولیبایف» و «ولادیمیر کیم» است که برخلاف مخالفان علنی (سیاستمداران پر سر و صدا)، در کناری مترصد فرصت هستند.
آنها گهگاه توسط کارگزاران دولت قبل فراخوانده میشوند تا برای یک مبارزه سیاسی جدی و طولانی با استفاده از منابع مالی نامحدود و نفوذ سیاسیشان آماده شوند. البته، اسناد تحلیلی در خصوص چنین تحرکهایی به نهاد ریاست جمهوری ارسال میشود. در حال حاضر گفته میشود که الیگارشهای فهرست شده مشغول فساد و رشوهدهی آشکار به کارمندان دولت و نزدیکان آنها در حلقه نزدیکان رئیسجمهور هستند و تاکنون شواهد کاملا قانعکنندهای هم در این زمینه مشاهده شده است.
همین رویارویی با الیگارشها میتواند منجر به یک تقابل آشکار شود که عواقب آن ممکن است بدتر از «رویدادهای ژانویه» باشد. به همین دلیل است که توکایف فورا جلسهای را با مشارکت کارآفرینان بزرگ تشکیل داد و نوعی «شاخه زیتون» - نشانه صلح - را با آنها به اشتراک گذاشت تا در ازای وفاداری و همکاری آنها، به آنان کمک کند.
گفته میشود که توکایف شخصا کولیبایف، اوتمرادوف و کیم را جداگانه به حضور پذیرفته اما محتوای مذاکرات آنها پنهان باقی مانده است. این در حالی است که رئیس دولت ظاهرا از موضع الیگارشها که عجلهای برای تقسیم درآمد خود و صرف کردن بخشی از آن در برنامههای خیریه همچون ساخت مدارس و خوابگاهها ندارند، ناراضی است.
اقدامهای اپوزیسون داخلی در عرصه فعلی
برخی منابع مرتبط با فعالیتهای ائتلاف نیروهای دموکراتیک قزاقستان ادعا میکنند «نورجان آلتایف» نماینده سابق مجلس و عضو حزب «نوراوتان» (این حزب به «امانت» تغییر نام یافت) که تلاش ناموفقی را جهت ایجاد یک حزب بر اساس اتحادیه صنعتگران و کارآفرینان صورت داد، به شکلی تصادفی در کانون رسوایی مربوط به جعل اسناد برای شرکت در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری قرار گرفت.
ابتدا قرار بود آلتایف به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری قزاقستان از سوی انجمن اجتماعی «موغالماس» به رقابت بپردازد اما همزمان با جمعآوری و دریافت مدارک لازم توسط کمیسیون مرکزی انتخابات، بیانیهای از سوی تعدادی از رؤسای شاخههای انجمن «موغالماس» نیز دریافت شد که بر اساس آن، کمیسیون مرکزی انتخابات به دلیل جعل، پروتکل نامزدی آلتایف را باطل اعلام کرده بود.
به گفته منابع آگاه، دلیل تمام این اتفاقهای رخ داده در این واقعیت نهفته است که ظاهرا ابتدا ستاد انتخاباتی رئیس جمهور فعلی قزاقستان میخواست آلتایف را به عنوان شریک اصلی رقابت انتخاباتی ببیند و بر این باور بود که شرکت او در انتخابات زودهنگام، باعث بیشتر رقابتی جلوه دادن انتخابات میشود.
نهاد ریاست جمهوری نه تنها مذاکرات محرمانه مناسبی را با آلتایف انجام داد که در آن رضایت وی برای شرکت در رقابتهای انتخاباتی به دست آمد، بلکه حامی مالی نیز به آلتایف ارائه کرد که در مرحله اول مبلغ 500 هزار دلار را به او اختصاص داد (حامی مالی یک نفر از کارآفرینان نزدیک به مدیر نهاد ریاست جمهوری بود) اما گویا مبلغ اختصاص داده شده به آلتایف کافی نبود و او خواستار وجوه اضافی به عنوان کارمزد به فعالان انجمن اجتماعی «موغالماس» شد. قرار بود پول آلتایف به انجمن اجتماعی مذکور منتقل شود و نامزدی وی را تضمین کند اما معلوم شد این مبلغ توسط خود آلتایف اختلاس شده است که در نهایت منجر به افشای رسوایی مربوط به جعل اسناد شد.
به گفته منابع آگاه، آلتایف نه تنها پول اختصاص داده شده برای اعلام نامزدی خود را اختلاس کرد بلکه از «تیمور کولیبایف» که اخیرا به مخالفت تقریبا آشکار با توکایف معروف شده، بودجه دریافت کرده است. کولیبایف قبلا از آلتایف حمایت مالی کرده بود و در واقع او را برای پیشروی در عرصه سیاسی به سمت مجلس روانه میساخت. اعتقاد بر این است که آلتایف حدود 600 هزار دلار به دلیل عدم شرکت در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری از کولیبایف دریافت کرده و قول داده است که بخشی از این بودجه را صرف فعالیتهای مخرب برای بیاعتبار کردن بیشتر تیم فعلی حاکم نماید.
منطق اقدامهای آلتایف و کولیبایف این بود که در واقعیت سیاسی- اجتماعی کنونی قزاقستان، آلتایف قطعا در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری شکست میخورد و برعکس آن، رسوایی عدم اجازه مشارکت، به او اجازه میداد تا به یک سیاستمدار اپوزیسیون بانفوذ قزاق در انتخابات ۲۰۲۹ تبدیل شود. با این حال، آلتایف به جای بیاعتبار کردن انتخابات ریاستجمهوری، در عین گرفتن پول از کولیبایف، به مذاکره با نهاد ریاستجمهوری ادامه میدهد به این امید که پس از همه این اتفاقها، به او اجازه داده شود در انتخابات پارلمانی در یک حوزه انتخابیه تک نفره شرکت کند. با تمام این اوصاف، آلتایف رسواییهای دیگری را نیز در سپهر سیاسی- اجتماعی قزاقستان یدک میکشد که گاهی از آنها به عنوان «راز آشکار» یاد میشود.
جمعبندی:
سپهر سیاسی قزاقستان، چشمانداز قابلپیشبینی بودن روند انتخابات ریاست جمهوری را در این کشور، در ذهن ناظران متبادر میسازد که در آن توکایف رئیس جمهور فعلی قزاقستان آشکارا پیروز انتخابات خواهد بود، بخصوص آنکه وی با جلو انداختن انتخابات ریاست جمهوری، امکان آماده شدن و تحرکات جدی را از مخالفین داخلی و خارجی سلب کرد. با این حال، توکایف مسیر دشواری را در آینده جهت مهار وزنههای سیاسی در داخل جمهوری قزاقستان پیش رو خواهد داشت. از طرفی، فشارهای بینالمللی و منطقهای نیز قدرت مانور تیم وی را مدام محدودتر میکند و شرایط بسیار دشواری را پیش روی وی قرار میدهد. همچنین توجه به این نکته مهم است که علاوه بر فشار قوی خارجی، عواملی مانند کارشکنی نخبگان قدیمی و اپوزیسیون لیبرال- ناسیونالیست متمایل به غرب و نشستن آنها بر سرچشمههای منابع مالی کشور نیز وجود دارد.
انتهای مطلب/