با وجود آن که کمیسیون انتخابات پاکستان زمان برگزاری انتخابات را 31 جولای 2018 اعلام کرده است اما امکان تعویق انتخابات وجود دارد. حزب حاکم تلاش دارد تا انتخابات هر چه زودتر برگزار شود زیرا رهبران حزب مسلم لیگ شاخه نواز بر این باورند که پروژه‌های این حزب برای رفاه عمومی از جمله راه‌اندازی منو ریل لاهور - مرکز ایالت پنجاب- و همچنین مظلوم‌نمایی در پرونده فساد مالی، اقبال عمومی را به آن‌ها بیشتر کرده و می‌توانند پیروز رقابت انتخاباتی 2018 باشند.

ایران شرقی/

سید علیرضا علوی*

کمتر از چند روز به پایان دولت حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف (حزب حاکم) باقی مانده است. روز 31 می دولت مسلم لیگ مدت زمان قانونی خود که پنج سال بود را به اتمام می‌رساند. رایزنی برای انتخاب نخست وزیر موقت به مراحل حساس نزدیک شده است و احزاب عضو اپوزیسیون به ویژه حزب مردم در اجلاس‌های متعدد که با شاهد خاقان عباسی نخست وزیر حزب حاکم داشتند،گزینه‌هایی را برای این منظور معرفی کرده‌اند که شامل عشرت العباد رئیس سابق بانک مرکزی، نواب غوث بخش باروزی سر وزیر اسبق بلوچستان، ذکا اشرف رئیس هیأت کریکت و جلیل عباس جیلانی معاون وزیر امور خارجه و سفیر سابق پاکستان در آمریکا می‌باشند.
با وجود آن که کمیسیون انتخابات پاکستان زمان برگزاری انتخابات را 31 جولای 2018 اعلام کرده است اما امکان تعویق انتخابات وجود دارد. حزب حاکم تلاش دارد تا انتخابات هر چه زودتر برگزار شود زیرا رهبران حزب مسلم لیگ شاخه نواز بر این باورند که پروژه‌های این حزب برای رفاه عمومی از جمله راه‌اندازی منو ریل لاهور - مرکز ایالت پنجاب- و همچنین مظلوم‌نمایی در پرونده فساد مالی، اقبال عمومی را به آن‌ها بیشتر کرده و می‌توانند پیروز رقابت انتخاباتی 2018 باشند.

در حال حاضر نواز شریف رهبر حزب مسلم لیگ نواز به مخالفت خود با ارتش و دادگاه عالی ادامه می‌دهد و معتقد است همدستی این دو نهاد سبب شد که پرونده فساد مالی تشکیل و پیگیری و به برکناری وی از نخست وزیری منجر شود. اگر این وضعیت ادامه داشته باشد ارتش که به ظاهر در امور سیاسی دخالت نمی‌کند گزینه‌هایی مانند تقسیم حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف به احزاب کوچکتر مانند حزب ملی مسلم لیگ و یک شاخه جدا به رهبری یکی از رهبران محبوب این حزب که روابط خوبی با ارتش داشته باشد را در پیش خواهد گرفت. ممکن است فروپاشی حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف نیز در دستور کار ارتش قرار گیرد و شاخه اصلی این حزب به طور کامل محو شود.

احزاب عضو اپوزیسیون پاکستان بر این باورند که بعد از صدور رأی نهایی دادگاه درباره پرونده فساد مالی نخست وزیر سابق، نواز شریف روانه زندان خواهد شد و محبوبیت خود را از دست می‌دهد. اما نواز شریف و طرفدارانش معتقدند حتی اگر وی به زندان رود محبوبیت وی نه تنها کاسته نخواهد شد بلکه بیشتر می‌شود. این یک واقعیت است که حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف نفوذ زیادی در ایالت پنجاب دارد اما ممکن است نتواند به تنهایی دولت مرکزی پاکستان را تشکیل دهد و مجبور است در این زمینه با حزب مردم یک دولت ائتلافی تشکیل دهد.

برخی گمانه‌زنی‌ها وجود دارد که دولت آینده پاکستان یک دولت ائتلافی از حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف،حزب مردم و حزب تحریک انصاف خواهد بود اما این که سهم هر یک از این احزاب سیاسی چه میزان باشد، مشخص نیست. سایر احزاب سیاسی کوچک و احزاب مذهبی برای رسیدن به قدرت باید با یکی از این سه حزب ائتلاف کنند و در آخرین لحظه در این زمینه تصمیم‌گیری خواهند کرد.

در پاکستان برخی سیاست‌مداران به دلیل قدرت زیادی که در منطقه تحت کنترل خود دارند از این نفوذ سیاسی استفاده می کنند و همیشه در انتخابات پیروز می‌شوند و یکی از پست‌های مهم را به خود اختصاص می‌دهند. از چندی پیش بیشتر اعضای حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف و حزب مردم در حال پیوستن به حزب تحریک انصاف هستند. تا کنون تقریبا 60 نفر از اعضای حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف و 25 نفر از اعضای حزب مردم به حزب تحریک انصاف پیوسته‌اند این افراد همان کسانی هستند که مهم نیست عضو چه حزبی باشند و در هر حال و همیشه از قدرت و نفوذ سیاسی برخودارند. بیشتر زمین داران بزرگ (فئودال‌ها) صنعت‌گران و تاجران ثروتمند از چنین موقعیتی برخودار هستند بنابراین به دنبال حزب سیاسی می‌باشند که منافع شخصی آن‌ها را تأمین کند.

بیشتر این افراد ترجیح می‌دهند از حزبی حمایت کنند که شانس پیروزی بیشتری دارد یا از پشتوانه قوی ارتش برخودار است. اگر حزبی از پشتوانه ارتش برخوردار باشد حتی اگر در انتخابات پیروز نشود همیشه قدرت خود را حفظ خواهد کرد و از مزایای زیادی بهره‌مند می‌شود. نظامیان از چنین حزبی ممکن است به عنوان یک اپوزیسیون قوی و ابزاری برای مهار دولت مرکزی استفاده کنند که خود یک مزیت است. به نظر می‌رسد ارتش با روی کار آمدن حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف و حزب مردم موافق نیست و سعی دارد قدرت سیاسی سوم که بیشتر امکان دارد حزب تحریک انصاف باشد را به قدرت برساند.

در صورتی که ارتش نتواند حزب مورد نظر خود را به قدرت برساند با تشکیل دولت ائتلافی با حضور احزاب قدرتمند موافقت می‌کند و از نفوذ خود برای تقسیم پست‌های دولتی مهم استفاده خواهد کرد. بعد از روی کار آمدن دولت موقت پیش بینی اوضاع سیاسی پاکستان آسان‌تر خواهد شد. در وضعیت فعلی حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف سعی دارد نفوذ خود را در ایالت پنجاب حفظ کند اما جنوب این ایالت را از دست داده است. حزب مردم تصور می‌کرد نمایندگان جنوب ایالت پنجاب در پارلمان به این حزب می‌پیوندند اما آن‌ها به حزب تحریک انصاف پیوستند. البته حزب مردم قدرت خود را در ایالت سند حفظ می‌کند. حزب تحریک انصاف همزمان با حفظ قدرت در ایالت خیبرپختونخواه در حال نفوذ در ایالت پنجاب و سند است. احتمالا احزاب مذهبی هم تنها چند کرسی در ایالت بلوچستان و یا خیبر پختونخواه ، به دست خواهند آورد و به تنهایی کاری از پیش نمی‌برند، بنابراین سرانجام با حزبی که به قدرت می‌رسد ائتلاف خواهند کرد.
انتهای مطلب/

*تحلیل‌گر و عضو ارشد انجمن روزنامه‌نگاران پاکستان