ایران شرقی/
اخیرا «الماسبیک آتامبایف» رئیسجمهور قرقیزستان خواستار غلبه بر موج افراط گرایی مذهبی و تروریسم از طریق فرهنگ و سنت دولت شده است.
در قرقیزستان، اسلام نه تنها در جامعه، بلکه در سیاست و اقتصاد نیز نقش مهمی دارد. تعداد واحدهای مذهبی به لطف منابع مالی کشورهای خارجی مسلمان به تدریج رو به افزایش است. تعداد مؤمنان همچنان رو به رشد است. در خیابانهای شهرهای قرقیزستان اغلب میتوان زنان را با لباسهای سنتی مسلمانان مشاهده کرد. این به مناطق هم مربوط میشود. مردان اغلب شالهای سفید و لباسهای بلند پاکستان میپوشند. این نوع لباس هرگز مورد احترام قرقیزها نبوده است.
«بیشکک» هنوز یک شهر سکولار است. اما بخش سکولار جامعه قرقیزستان محتاط است.
آتامبایف بارها و بارها خواستار امتناع از سنتهای بیگانه شده است. وی در کنفرانس "اسلام در دولت سکولار معاصر" در بیشکک اظهار داشت: اسلام هیچ کس را ملزم به استفاده از متعلقات مذهبی نکرده و ایدههای خود را تحمیل نمیکند. علاوه بر این نباید تحت پوشش زندگی اسلامی آداب و رسوم، لباس و فرهنگ مسلمانان کشورهای دیگر را تحمیل کرد. زیرا این اقدامات به شکاف و تفرقه در جامعه و افزایش تنش منجر میشود.
«توکتوگول کاکچیکیف» کارشناس مسائل نظامی و مسائل امنیتی خاطرنشان میکند: کودکان در فضای فرقههای مذهبی تربیت میشوند. کویت، قطر و عربستان سعودی که عمدتا بودجه ساخت مساجد را تامین میکنند، نگران وضعیت اقتصادی ما نیستند. سنتهای مذهبی و ایده ایجاد دولت اسلامی در قرقیزستان تبلیغ میشوند. اگر کشور اقدامات لازم را شروع نکند، ممکن است در انتخابات پارلمانی آینده بیشتر جایگاهها را فعالین مذهبی بگیرند».
«اسن اسوبعلیف» مدیر مرکز تحلیل «راهحلهای عاقلانه» توسعه این رویدادها را غیر واقعی دانسته و معتقد است که ایجاد حزب سیاسی براساس مذهب در سالهای آینده امکان پذیر نیست.
وی خاطرنشان میکند: گروههای موجود مسلمانان با یکدیگر اتحاد ندارند. سطح فکری جامعه مسلمان ما برای ایجاد یک پلت فرم سیاسی کافی نیست. من ایدههای ایجاد حزب اسلامی را غیر ممکن نمیدانم. اما پس از شکست حزب نهضت اسلامی تاجیکستان، "اخوان المسلمین" در مصر و غیره، ایجاد حزب سیاسی اسلامی در قرقیزستان چندان مهم نیست. قرقیزستان یک دولت سکولار است. با این حال، جامعه و حکومت نباید تاثیر اکثریت مسلمانان قرقیزستان را بر مردم و روندها نادیده بگیرند. اما فعلا صحبت در مورد اسلامگرایی کشور و تغییر ساختار سکولار آن زود است.
وی همچنین افزود: «کارشناسان نگران افزایش تعداد افراط گرایان هستند. دولت مواضع قوی در اختیار ندارد. بنابراین، مسجد و مذهب تنها راه پاسخ به سوالات روزانه زندگی مردم است. مشکل این است که دولت نمیتواند به طور کامل مساجد کوچک و محتوای ایدئولوژیک موعظههای امامان را کنترل کند. نگرانی رئیسجمهور کاملا قابل درک است. در قرقیزستان اسلام باید ویژگیهای ملی خود را داشته باشد و نباید مدل دیگر کشورها را کپی کند. در جامعه نباید محرکهای خارجی حضور داشته باشند. اسلام نباید ترس از مبانی سکولار دولت قرقیزستان را در مردم ایجاد کند. من در 15-10 سال آینده چشماندازهای تغییر در سیستم قانون اساسی، سیاست همکاری با روسیه و همگرایی در اتحادیه اقتصادی اوراسیا را نمیبینم.