جایگاه آسیای مرکزی در استراتژی جدید امنیت ملی آمریکا
در استراتژی جدید آمریکا، از آسیای مرکزی به عنوان عرصه مبارزه با روسیه و قلمرویی که در معرض تهدید تروریسم اسلامگرایان افراطی قرار دارد، یاد میشود.
ایران شرقی/
«دونالد ترامپ»، هفته گذشته استراتژی جدید امنیت ملی با محور اصلی ژئوپلیتیک را معرفی کرد. این سند یادآور شعارهای دوران جنگ سرد (در دوران جنگ سرد، آسیای مرکزی بیشتر عرصه مبارزه ابرقدرتها بود) است.
در این سند آمده است: «مبارزه ابرقدرتها دوباره از سر گرفته شده است. چین و روسیه نفوذ خود در عرصه جهانی و منطقهای را آغاز کردهاند. آنها مخالف منافع ژئوپلیتیک ما بوده و سعی دارند نظم جهانی را به نفع خود تغییر دهند».
در نسخه قبلی این استراتژی که در سال 2015 (در زمان ریاستجمهوری اوباما) منتشر شد، در مورد تجاوز روسیه در اوکراین صحبت شده است، اما این مسئله در جهان به عنوان یک تقابل و درگیری در نظر گرفته نمیشد.
در استراتژی جدید امنیت ملی، اوراسیا به عنوان منطقه رقابت بین آمریکا و روسیه معرفی شده است: «ترکیب جاهطلبیها و امکانات نظامی روز افزون روسیه باعث بیثباتی مرزهای اوراسیا (که احتمال درگیری در آن به علت محاسبات نادرست روسیه رو به افزایش است) میشود. روسیه همچنین نفوذ خود در حوزه اقتصاد را از طریق کنترل زیرساختهای انرژی و دیگر زیرساختها در برخی از بخشهای اروپا و آسیای مرکزی آغاز کرده است».
در این استراتژی از آسیای مرکزی به عنوان عرصه مبارزه با روسیه و قلمرویی که در معرض تهدید تروریسم اسلامگرایان افراطی قرار دارد، یاد میشود. در این سند آمده است: «ما کشورهای آسیای مرکزی که مخالف تلاش کشورهای همسایه برای سلطه و حکمرانی بوده، تمایلی به تبدیل شدن به پناهگاه جهادگران نداشته و اعمال اصلاحات را در اولویت قرار میدهند را شناسایی میکنیم».
در استراتژی جدید امنیت ملی همچنین به ایده "جاده ابریشم جدید" که در زمان اوباما در مورد آن صحبت اما سپس فراموش گردید، اشاره شده است: «ما به منظور تحریک رونق و برقراری روابط اقتصادی که امکان توسعه تجارت و تقویت تعاملات را فراهم میآورد به همگرایی اقتصادی آسیای مرکزی و جنوبی کمک خواهیم کرد».
تاکید بر دسترسی نظامیان به آسیای مرکزی یک نکته جالب و جذاب است: «ما به منظور دسترسی به منطقه برای حفظ تلاشهای ضد تروریستی خود با کشورهای آسیای مرکزی همکاری خواهیم کرد. اگرچه فعالیت نظامی آمریکا در آسیای مرکزی رو به کاهش است، اما در سالهای اخیر رشد آموزش نیروهای نظامی آمریکایی در کشورهای منطقه مشاهده میشود و استراتژی جدید رسما این روند را تقویت و تثبیت میکند».
این سند در پس زمینه بلاتکلیفی قابل توجه در مورد ماهیت واقعی سیاست خارجی آمریکا منتشر شده است. اگرچه رئیسجمهور آمریکا این سند را شخصا امضا و معرفی کرده است، اما در بیانیههای عمومی خود بر توسعه همکاری با روسیه تأکید میکند، که این موضوع با استراتژی امنیت ملی بسیار متناقض است.