در حالی که به گفته کارشناسان، جریان افراطگرایی در قرقیزستان در حال گسترش از جنوب به سمت مناطق شمالی این کشور میباشد، برخی کارشناسان تنها راه مبارزه با رشد افراطگرایی را در خودسازماندهی مجدد جامعه تحت حمایت دولت و آموزش صحیح اسلام به جوانان میبینند.
ایران شرقی/
تعداد پیروان سازمانهای تروریستی در قرقیزستان رو به افزایش است که بیشتر آنها زن هستند. در عین حال، به نظر میرسد که افراط گرایی از جنوب کشور به سمت مناطق شمالی جریان دارد.
کارشناسان معتقدند که وضعیت سال به سال وخیمتر خواهد شد. هرچند در حال حاضر افراط گرایی مذهبی در قرقیزستان بیشتر در مناطق جنوبی متمرکز شده است اما به گفته کارشناسان، اخیرا سازمانهای افراطی به طور فعال ایدههای خود را در شمال قرقیزستان گسترش میدهند. با این حال، اکثریت قریب به اتفاق جنایات مرتبط با افراط گرایی مذهبی در جنوب به ثبت رسیده است.
«ارلان باقیف» رئیس یکی از ادارات وزارت کشور قرقیزستان در این زمینه معتقد است: در حال حاضر، در جنوب کشور سازمانهای سیاسی شده و خطرناک مذهبی-افراطی مانند "حزبالتحریر" و "اکرمیه" و سازمانهای تروریستی تکفیری-جهادی مانند "جیشالمهدی"، جیشالخلافت"، "انصارالله"، "التکفیر والهجرت" و "دولت اسلامی" فعالیت میکنند. حدود 2 هزار نفر از شهروندان کشور پیروی ایدههای افراطی آنها هستند.
اسلامگرایان رادیکال به طور فعال از امکانات و تجهیزات مدرن در جهت تبلیغات خود استفاده میکنند. به عنوان مثال، اینترنت به یک سلاح روانی قدرتمند تبدیل شده است. روانشناسان با تجربه به طور فعال به آمادهسازی مطالب افراط گرایان در سایتها میپردازند.
علاوه بر اینترنت، جماعتهای کوچک و برخی از امامان مساجد (که پیروی دیدگاههای رادیکال هستند) حامی و پشتیبان خوبی برای افراط گرایان به شمار میروند.
مهاجرت کاری به روسیه و قزاقستان نیز یکی دیگر از عوامل توزیع دیدگاههای خطرناک است. شهروندان قرقیز در آنجا به قربانیان تبلیغ جماعتهای رادیکال قفقاز شمالی تبدیل میشوند. این جماعتها به طور فعال افراد را برای حضور در اقدامات نظامی در صفوف افراط گرایان استخدام میکنند.
وجود همه این کانالهای استخدام تا حدی با رادیکالیزه شدن جامعه و گسترش ایدئولوژی افراطی در ارتباط است. تشدید قانون و افزایش کارایی نیروهای امنیتی شرط لازم برای مقابله با این روند محسوب میشود. با این حال، مبارزه با این ایدئولوژی ممنوعه تنها از طریق قانون امکانپذیر نیست.
به گفته کارمندان پلیس، سازمانهای تکفیری و جهادی در آیندهای نزدیک تهدید جدی برای امنیت کشورهای آسیای مرکزی خواهند بود. سلفیت رادیکال، پایه و اساس ایدئولوژی آنها را تشکیل میدهد و مشکل اصلی قرقیزستان فقدان یک ایدئولوژی مشترک است.
«نظیره قربانووا» مدیر انستیتو تاریخ و آموزش اجتماعی-حقوقی دانشگاه دولتی مسکو معتقد است: بحران ایدئولوژیک مذهبی تقریبا همیشه به ظهور خلاء ایدئولوژیک منجر خواهد شد که ممکن است با ایدههای افراطی پر شود.
به گفته وی، پیروان افراط گرایی مذهبی بیشتر به اقشار حاشیهنشین گرایش دارند. چرا که تحمیل هر گونه دیدگاه سیاسی (که یک موقعیت اجتماعی واضح را وعده میدهد) به حاشیهنشینان راحتتر است.
همچنین به گفته «مامتبیک میرزابایف» مدیر انستیتو علمی-تحقیقاتی اسلام شناسی، نقش اسلام در زندگی اجتماعی-سیاسی کشور به سرعت رو به افزایش است. قرقیزستان تنها کشور آسیای مرکزی است که در پارلمان آن دو نمازخانه وجود دارد.
"قادر مالکاف"، کارشناس قرقیز نیز حل و فصل این مشکل را در خودسازماندهی جامعه تحت حمایت دولت میبیند. تنها اسلام واقعی میتواند به یک حریف جدی در مسیر رادیکالها تبدیل شود. آموزش درست اسلام به جوانان در این مسیر نقش مهمی را ایفا میکند.