روند فعلی اوضاع در قرقیزستان حاکی از این است که ظاهرا قرقیزستان قصد دارد مسیر لهستان و مولداوی را طی چند سال اخیر در پیش گیرد. آتامبایف پست ریاست جمهوری را تسلیم می‌کند، اما سیاست را ترک نخواهد کرد...

ایران شرقی/

مراسم تحلیف «سارانبای ژئنبیک‌اف» رئیس‌جمهور منتخب قرقیزستان، 24 نوامبر برگزار و اختیارات ریاست‌جمهوری آتامبایف رئیس جمهور فعلی در تاریخ 1 دسامبر منقضی خواهد شد.

به گفته کارشناسان، قرقیزستان مسیر لهستان و مولداوی را پیش خواهد رفت و آتامبایف کنترل تمام شاخه‌های قدرت را ادامه خواهد داد.

«کوبات رحیم‌اف» کارشناس "نیزاویسیمایا گزیتا" معتقد است: «در جامعه نارضایتی جدی وجود دارد که تا بهار افزایش خواهد یافت. آنچه حزب حاکم سوسیال دموکرات و آتامبایف پس از رسیدن دست نشانده خود به پیروزی بدست آورده‌اند، ممکن است یک پیروزی معادل شکست باشد. تلاش برای حفظ قدرت و نقض اصول اساسی دموکراسی می‌تواند به یک نتیجه غم انگیز منجر شود».

وی همانند دیگر کارشناسان، یکی از مهم‌ترین وظایف ژئنبیک‌اف را احیای روابط عادی با قزاقستان دانسته و با اشاره به همسایگی و شراکت قرقیزستان و قزاقستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا متذکر شد: «همسایه نزدیک‌تر از خویشاوند است. بنابراین، آستانه و بیشکک مجبور به صلح هستند. با نگاهی به روابط روسیه و بلاروس، می‌توان به این نتیجه رسید که متحد و شریکی نزدیک‌تر از بلاروس برای روسیه وجود ندارد. اختلافات وجود داشته، دارند و خواهند داشت. هر دو طرف منافع ملی داشته، دارند و خواهند داشت. اختلاف بین روسای جمهور همیشه وجود دارد و این امری عادی است. شکل غیر عادی قضیه، همراه بودن این اختلاف و درگیری با آسیب رساندن به کسب و کار و مردم ساده است».

«دویشنبیک زیلالیف» معاون نخست‌وزیر قرقیزستان که گفته بود تحویل بار از قزاقستان به قرقیزستان 15 روز پیش متوقف شده است، ابراز امیدواری کرد که این مسئله در آینده نزدیک حل و فصل شود، چرا که قرقیزستان دارای اهرم‌های نفوذ از جمله آب است. بدین ترتیب، تعارض همچنان رو به وخامت است.

به گفته رحیم‌اف، همه چیز به آتامبایف که رهبر حزب سوسیال دموکرات بوده و همچنان به امور دولتی می‌پردازد بستگی دارد. برای مثال، در لهستان، «یراسلاف کاچینسکی» رهبر حزب حاکم "حق و عدالت" موفق به حفظ نفوذ خود در این حزب در سییم (مجلس شورای لهستان) شد و نامزدی ریاست جمهوری «آنجی دودا» و نامزدی نخست وزیری «بیات شیدلو» را لابی می‌کرد. کاچینسکی توانست طرحی را اجرا کند که حزب "حق و عدالت" نقش مکانیسم اصلی که با رای دهندگان در ارتباط بوده و دارای بازخورد از جانب سلول‌های منطقه‌ای و فرمانداری‌ها است را ایفا کند.

رحیم‌اف گفت: «بدیهی است که آتامبایف به چنین مکانیسم مدیریت غیر مستقیم و نفوذ و تاثیر بر عیسی‌کف، ژئنبیک‌اف و پارلمان تمایل دارد».

«زوراب تادعا» کارشناس مسائل کشورهای مستقل مشترک‌المنافع پس از بررسی سناریوی حفظ نفوذ آتامبایف و مقایسه توسعه رویدادهای سیاسی در قرقیزستان و مولداوی خاطرنشان کرد: «آتامبایف پس از مذاکره با «ولادیمیر پلاخوتنوک» الیگارش و بانفوذترین فرد مولداوی، به سنت پترزبورگ رفت و با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه دیدار نمود».

وی معتقد است: «در حال حاضر، پلاخوتنوک سیاست‌مداری است که همه چیز - مجلس، دولت، دادگاه‌ها، کمیسیون مرکزی انتخابات و دیگر ادارات دولتی و سازمان‌ها، احزاب، رسانه‌ها، سازمان‌های غیر دولتی و دولتی و غیره – تحت کنترل و مدیریت وی قرار دارد. اینکه آتامبایف برای انتخابات ریاست جمهوری به تازگی برگزار شده آماده شده و انتقال قدرت به جانشین خود را سازمان‌دهی کرده، نشان می‌دهد که وی تا حد زیادی از تجربه پلاخوتنوک استفاده کرده و آمادگی دارد که بدون داشتن هیچ گونه پست دولتی و تنها با در اختیار داشتن پست رهبر حزب حاکم تمام تصمیمات کشور را اتخاذ کند».