رقابت‌های ریاست جمهوری در قرقیزستان به اوج خود رسیده است. برخی از نامزدها ضمن ثبت نام در کمیسیون مرکزی انتخابات، رسما کاندید انتخابات شده‌ و بقیه هنوز در حال جمع آوری امضا و به دنبال پول برای ایجاد صندوق انتخاباتی هستند. در این مقاله به معرفی 5 نامزد اصلی این انتخابات پرداخته شده است.

ایران شرقی/ رقابت‌های ریاست جمهوری در قرقیزستان به اوج خود رسیده است. برخی از نامزدها ضمن ثبت نام در کمیسیون مرکزی انتخابات و برگزاری رفراندوم، رسما کاندید انتخابات شده‌اند. بقیه هم هنوز در حال جمع آوری امضا و به دنبال پول برای ایجاد صندوق انتخاباتی هستند. برخی هم به طور کامل از رقابت باز مانده‌اند.
البته از همان ابتدا مشخص بود که تنها چند نفر شانس مبارزه برای پست شماره 1 کشور را دارند.

چهره‌های اصلی انتخابات
در این رقابت سه نخست وزیر سابق شرکت کرده‌اند. «تمیر ساریف» و  «اموربیک بابان‌اف» در حال حاضر، رسما ثبت نام شده‌اند.
«سارونبای ژئنبیک‌اف» مدتهاست که با سرنوشت خود بازی کرده است. از او چندین شکایت مبنی بر سوء استفاده از منابع اداری و موقعیتش در مبارزات انتخاباتی شده است؛ اما تا همین اواخر وی از پست نخست‌وزیری کنار‌گیری نکرد. افزون بر این، قانون به ژنبیک‌اف اجازه می‌دهد تنها در زمان انتخابات پست خود را ترک کند. وی تا قبل از ثبت نام رسمی (10 سپتامبر) می‌تواند پست خود را ترک نکند، اما پس از ثبت نام، حق توقف اختیاراتش را دارد. در این صورت، نخست وزیر در یک موقعیت مطلوب قرار می‌گیرد. اگر در انتخابات پیروز نشود، همچنان نخست‌وزیر باقی می‌ماند، اما اگر در انتخابات پیروز شود، رئیس‌جمهور خواهد شد. این قانون قرقیزستان است.

نامزد شماره 1
تمیر ساریف به عنوان اولین نفر تمام اسناد لازم را به کمیسیون مرکزی انتخابات و برگزاری رفراندوم ارائه کرد. در هر صورت، آیا او در این رقابت پیروز خواهد شد؟ وی در سیاست قرقیزستان یک شخصیت شناخته شده است: او نماینده مجلس، وزیر و نخست‌وزیر (رئیس دولت) بوده است. ساریف بومی منطقه «ساکولوک» استان چوی است. وی کار خود را در سال 1983 به عنوان کارمند ترخیص در کارخانه «خز الامدین» آغاز و سال‌های 1991-1989 را با فعالیت حزبی سپری کرد.
در سال 2000 به عنوان نماینده مجلس و در سال 2007 به عنوان یکی از روسای حزب سیاسی "اتحادیه نیروهای دموکرات آکشومکار" انتخاب شد. یک سال بعد رهبری این انجمن را بر عهده گرفت و تا کنون رهبر آن بوده است.
انقلاب آوریل سال 2010 سمت‌های جدیدی - معاون رئیس دولت موقت و وزیر دارایی – را برای ساریف به ارمغان آورد. با این حال، حزب وی نتوانست بر آستانه سه درصدی در انتخابات پارلمانی غلبه کند.
با این وجود، تمیر ساریف از عرصه سیاست خارج نشد و به عنوان وزیر اقتصاد انتخاب شد. به خصوص که وی ورود قرقیزستان به اتحادیه گمرکی و سپس اتحادیه اقتصادی اوراسیا را تبلیغ می‌کرد.
2 می سال 2015 ساریف به عنوان نخست‌وزیر قرقیزستان انتخاب شد. وی به دلیل رسوایی مرتبط با مناقصه برای بازسازی یک جاده در «ایسیک-کول»، بیش از یک سال از این پست برکنار شد. کمیسیون پارلمانی به مجلس پیشنهاد داد به کابینه وزرا اعلام رأی عدم اعتماد کند.

نامزد شماره 2
دومین نفری که رسما به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری ثبت نام شد، «اموربیک بابان‌اف» بود.  وی در روستای «چیمکنت» در استان «تالاس» متولد شده است. بابان‌اف نمونه قابل توجه یک کارآفرین موفق بوده و دارای مدارک تحصیلی عالی است. او قبل از ورود به ساختارهای حکومتی، به تجارت مشغول بود و ریاست یک سری شرکت‌های بزرگ با مشارکت سهام سرمایه دولتی در صادرات پنبه و عرضه محصولات نفتی به جمهوری را بر عهده داشت.
بابان‌اف در سال 2007 به مخالفان پیوست و خواستار استعفای «قربان‌بیک باقی‌اف» رئیس‌جمهور شد. وی پس از انقلاب و فرار رئیس‌جمهور، به عنوان معاون اول نخست‌وزیر در دولت «الماس‌بیک آتامبایف» انتخاب شد. در ژوئن سال 2010، حزب "جمهوری" را تأسیس کرد که 13 درصد آراء رای دهندگان را به دست آورد و به پارلمان پیوست.
از 23 دسامبر سال 2011 تا 1 سپتامبر سال 2012 نخست‌وزیر بود و از 23 سپتامبر تا 14 نوامبر سال 2011، زمانی که الماس‌بیک در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بود وظایف نخست‌وزیری را انجام می‌داد. جای تعجب نیست که چرا آتامبایف در کنفرانس مطبوعاتی نهایی گفت: «اگر هیچ نامزدی از حزب سوسیال دموکرات نباشد، من از بابان‌اف حمایت خواهم کرد».
سرگرمی مورد علاقه بابان‌اف نزدیک بود وی را به نابودی بکشاند. بابان‌اف بعدها به دریافت رشوه متهم شد. گویا شرکت ترکی "سرکا" در ازای ساخت یک برج ناوبری هوایی در فرودگاه "ماناس" یک اسب به ارزش یک میلیون دلار به وی اهدا کرده بود. این "هدیه" با یادداشت "بدون پرداخت خدمات" وارد قرقیزستان شد و دستیار مدیر کل فرودگاه حمل بار را انجام داد. در این راستا می‌توان نتیجه گرفت که نخست‌وزیر حامی این شرکت ترکی بوده و فعالیت آن را پوشش می‌داده است. این رسوایی بزرگ سقوط ائتلاف پارلمانی و استعفای بابان‌اف را به دنبال داشت.
بابان‌اف در یکی از سخنرانی‌های خود در سال 2012 گفته بود که جمهوری تا سال 2017 به رهبر منطقه‌ای در زمینه کشاورزی تبدیل خواهد شد و ما نه تنها خود، بلکه همه همسایگان را نیز تغذیه خواهیم کرد. سخنان وی تا حدی به واقعیت پیوست: قرقیزستان واقعا امکان عرضه محصولات به بازارهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا را دارد. اما بدین منظور باید شرایط خاصی را رعایت کرد که همه کارآفرینان آن‌ها را رعایت نمی‌کنند.

نامزد شماره 3
«سارونبای ژئنبیک‌اف» از حزب سوسیال دموکرات بومی منطقه اوش است. وی در صنعت دامداری تخصص دارد. ژئنبیک‌اف مانند خیلی‌ها فعالیت سیاسی خود را از مجلس آغاز نموده است. او حتی شش ماه وزیر کشاورزی بود و سپس کسب و کار را رها کرد. وی از سال 2010 استاندار منطقه اوش بود و پس از کار استانداری با ثبات پنج ساله، ارتقاء پیدا کرد. در ابتدا به عنوان رئیس خدمات کادری دولتی، سپس به عنوان معاون اول رئیس نهاد ریاست جمهوری و پس از آن به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد.
«آسیلبیک ژئنبیک‌اف» برادر سارونبای همیشه درگیرشور و شوق سیاسی قرقیزستان بود. اما به محض پیشنهاد سارونبای ژئنبیک‌اف برای پست نخست وزیری، برادر کوچک‌تر که سخنگوی مجلس بود فورا استعفای خود را اعلام کرد. سارونبای ژئنبیک‌اف یکی از جدی‌ترین نخست وزیران قرقیزستان بوده و در صورت او به ندرت لبخند دیده می‌شود.