صدها جوان قرقیزی در مناطقی که مبلغان افراطی فعالیت دارند، تحت تاثیر گسترش تبلیغات و نظر مبلغان افراطی که از طریق شبکههای اجتماعی فعالیت میکنند، قرار دارند. موفقیت مبلغان افراطی در فضای مجازی بیشتر به افرادی مرتبط است که به طور داوطلبانه مطالب افراطی منتشر میکنند. همچنین برخورد مخاطبان این نظرسنجی با تبلیغات گروههای افراطی در فضای مجازی حاکی از آن است که 61 درصد از آن حمایت میکنند، 20 درصد تمایل نشان میدهند و 19 درصد دیگر مخالف هستند.
ایران شرقی/ «سیکارسکایا» همراه با پژوهشگران یک موسسه مطالعاتی در قرقیزستان با 108 کاربر فعال در شبکههای اجتماعی در مناطق آسیبپذیر قرقیزستان از جمله نواحی «بازار کرگان»، «سوزاک» استان «جلال آباد»، نواحی «آراوان»، «ازگن»، «کاراسو» و «نوکات» استان «اوش»، منطقه «جیتی اوگوز» استان «اسیک-کول» و شهر «قارا بالتا» استان «چوی» به انجام پژوهشی در خصوص نحوه عضویت قرقیزها در گروههای تروریستی پرداخته است.
کلیت این پژوهش نشان میدهد که صدها جوان قرقیزی در مناطقی که مبلغان افراطی فعالیت دارند، تحت تاثیر گسترش تبلیغات و نظر مبلغان افراطی که از طریق شبکههای اجتماعی فعالیت میکنند، قرار دارند. موفقیت مبلغان افراطی در فضای مجازی بیشتر به افرادی مرتبط است که به طور داوطلبانه مطالب افراطی منتشر میکنند. همچنین برخورد مخاطبان این نظرسنجی با تبلیغات گروههای افراطی در فضای مجازی حاکی از آن است که 61 درصد از آن حمایت میکنند، 20 درصد تمایل نشان میدهند و 19 درصد دیگر مخالف هستند. تصویر سیمای یک افراطی در فضای اینترنتی
افرادی که در برابر مبلغان افراطی آسیبپذیرتر هستند شامل جوانان 22 الی 24 ساله، دانشجو یا بیکار، فعالان حوزه اینترنت و افراد مذهبی میباشد. نتایج این پژوهش نشان داد که مخاطبان این نظرسنجی در نواحی بازار کرگان و نوکات استان اوش بر این عقیده هستند که مسلمانی که در جهاد حضور مییابد و کشته میشود به طور مستقیم به بهشت میرود. تقریبا تمام مخاطبان این نظرسنجی در گزارشهای خود به طور مستقیم یا غیر مستقیم تأیید کردند که در سیمای افراطگرایان مجاهدانی را میبینند که از نظام سکولار اطاعت نمیکنند. روشهای استخدام
در گذشته روند استخدام به طور مستقیم صورت میگرفت یعنی اول شخص آسیب پذیر مشخص میشد سپس از راههای مختلف به سازمان جذب میشد اما اینترنت و فضای مجازی استخدام این افراد را بسیار آسان کرده است. طبق نتایج این نظرسنجی روند استخدام جوانان در گروههای افراطی در قرقیزستان را میتوان به چند مرحله تقسیم بندی کرد:
1- مراکز اطلاعاتی و جنگجویان عادی سازمانهای افراطی و تروریستی نوارهای ویدئویی با زبانهای مختلف از جمله ازبکی، روسی و تاجیکی تولید میکنند. در این مرحله بسیار مهم است که افرادی که این ویدیو را تماشا میکند آشنایان خود را ببینند.
2- فردی که تحت تأثیر قرار گرفت بعد از آن به طور فعالتری به جستجوی اطلاعات میپردازد. در این مرحله مخاطب از جامعه، فامیل، دوستان و... به تدریج دورتر میشود.
3- فرد استخدام شده تصویر جدیدی از خود پیدا میکند. وی خود را در درگیریهای مسلح تصور میکند و از نظر ذهنی وارد جهان جدیدی میشود.
از این طریق تصویر قبلی و جهان باطنی شخص با تصویر جدید تغییر کرده و از نظر روانی وی به تصویر جدید خود متصل میشود.
4- مرحله نظامی با توجه به امکانات مالی و موقعیت اجتماعی فرد استخدام شده به وی مسیر حرکت به محل درگیری و پیوستن به افراطگرایان و تروریستها پیشنهاد میشود. در این مرحله شخص به طور کامل خود را باخته و تحت کنترل استخدام کننده در آمده است. کانالهای استخدام
این نظرسنجی نشان داد که شبکه اینترنتی «یوتیوب» در میان جوانان قرقیز در رده اول قرار گرفته و آنان از این طریق نوارهای ویدیوی افراطی را تماشا میکنند. در رتبه دوم شبکه اجتماعی «فیسبوک» سپس شبکههای اجتماعی روسی «آدناکلاسنیکی» و «وکونتاکتی» قرار گرفتند. شبکههای دیگری مثل «اینستاگرام»، «توئیتر»، «واتس آب»، «تلگرام» و «ایمو» نیز از شبکههایی میباشند که مبلغان افراطی برای استخدام افراد و گسترش محتوا و ویدئوهای افراطی استفاده میکنند. قهرمانان اینترنتی
پژوهشگران مدعی هستند که یکی از ابزارهای کلیدی در جذب قرقیزها ایجاد تصویر یک قهرمان در تبلیغات تروریستها میباشد. این قهرمان فردی با لباس نظامی، مسلح، با انگشت سبابه بالا، ایستاده در بالای وسائل نقلیه جنگی در سنگر و در حال تیراندازی میباشد.
موضوعات اصلی و مطالب جذاب از نظر مخاطبان این نظرسنجی عبارتند از:
70 درصد درگیریهای مسلحانه، اعدام و حملههای انتحاری
23 سخنرانیها برای شرکت در جهاد
5 درصد آموزشهای نظامی به کودکان
2 درصد ویدئوهایی که در آن از زنها برای شرکت در جهاد دعوت میشود
با تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده به این نتیجه میتوان رسید نه تنها جوانانی که از نظر اجتماعی و اقتصادی آسیبپذیر هستند قربانی افراطگرایی میشوند بلکه افراطگرایی جوانان تحصیل کرده، ثروتمند و مرفه را نیز تهدید میکند. به همین دلیل جوانان هم از نظر اجتماعی، اقتصادی و هم سیاسی و ایدئولوژیک نیاز به توجه جامعه و دولت دارند. در نهایت نیز بایستی اینگونه گفت که قربانیان افراطگرایی نیاز به آینده درخشانی دارند که در کشورهای خود نمیتوانند به آن دست یابند.