اسرائیل چه نیازی به قزاقستان دارد؟ پاسخ این پرسش در جریان سفر اخیر «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل به قزاقستان و مذاکرات وی با «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور این کشور روشن شد. ضمنا این پاسخ تا جایی مهم است که بازیگران دایمی این منطقه نظیر پکن، تهران، مسکو، واشنگتن و آنکارا را ملزم به بازنگری برنامه‌های خود در منطقه خواهد کرد.

ایران شرقی/
نظربایف در نشست مطبوعاتی مشترک اعلام کرد که قزاقستان و اسرائیل در رابطه به طیف گسترده‌ای از مسائل می‌تواند به طور موثری همکاری کنند. وی همچنین ابراز اطمینان کرد که اجرای توافقات صورت گرفته به تعمیق همکاری‌های دو جانبه در همه زمینه‌ها کمک خواهد کرد.
در حقیقت، طی سفر نتانیاهو به قزاقستان طیف وسیعی از مسائل مورد بحث و بررسی قرار داده شد و در پایان مذاکرات نظربایف با نتانیاهو یک سری از اسناد همکاری و از جمله موافقتنامه بین دولت‌های دو کشور در زمینه همکاری‌های کشاورزی، بیانیه مشترک دولت‌های دو کشور در خصوص آمادگی متقابل برای لغو روادید جهت دارندگان گذرنامه‌های ملی بیومتریک، یادداشت تفاهم بین مقامات هواپیمایی قزاقستان و اسرائیل، یادداشت تفاهم و همکاری میان سازمان ملی توسعه فن آوری قزاقستان و موسسه تحقیقات صنعتی و تولیدی اسرائیل (MATIMOP) در زمینه تحقیقات و پژوهش‌های صنعتی و یادداشت تفاهم همکاری بین سازمان خدمات (کادر) دولتی و مبارزه با فساد قزاقستان و کمیسیون خدمات دولتی اسرائیل به امضا رسید.
اما امضای این همه اسناد به اصطلاح نمای جلوی صحنه بوده و اهداف اصلی پشت صحنه قابل رویت نیست. پیشنهاد نتانیاهو برای آستانه ارتقای روابط به سطج مشارکت استراتژیک می‌باشد که این موضوع توسط نخست وزیر اسرائیل اینگونه مطرح شد: من امروز پیشنهاد می‌کنم تا ترکیبی از برنامه‌های توسعه‌ای قزاقستان و فرصت‌های که اسرائیل در اختیار دارد، به نفع دو ملت شکل بگیرد.
از سوی آستانه نسبت به این پیشنهاد جواب رد داده نشد زیرا برای رهبری قزاقستان ابتکار عمل نخست وزیر اسرائیل غیر منتظره نبود و نظربایف فقط شرایطی را معرفی کرد که با در نظر گرفتن آن، آستانه می‌تواند با تل آویو روابط ویژه برقرار کند.
از جمله این شرایط، دریافت سرمایه و فن آوری‌های اسرائیل برای بخش کشاورزی، استخراج و تبدیل منابع طبیعی قزاقستان و مشارکت تل آویو در نوسازی عرصه بهداشت این کشور می‌باشد.
نظربایف ضمن مذاکرات با نتانیاهو اعلام کرد که قزاقستان در موقعیتی قرار گرفته که می‌تواند موضوع امکان واگذاری تعدادی از کلینیک‌های دانشگاهی جهت مدیریت به نهادهای اسرائیلی را مد نظر قرار دهد. این شرایط برای تل آویو کاملا قابل قبول می‌باشد به خصوص اینکه اسرائیل از این معامله مزیای سیاسی و اقتصادی بیشتر از آستانه به دست خواهد آورد.
روابط قزاقستان و اسرائیل برای یک مدت طولانی از توجه ناظران و تحلیلگران خارجی به دور افتاده بود که در نتیجه، شکل گیری ائتلاف بین آستانه و تل آویو تا حدود زیادی عادی و بدون سر و صدا باقی ماند.  
امروز اسرائیل در میان شرکای تجاری آسیایی قزاقستان در جایگاه پنجم قرار گرفته و حدود ۲۵ درصد از نفت وارداتی تلآویو منشاء قزاقی دارد. حجم معاملات تجاری دو طرف در ۹ ماه سال جاری میلادی ۲۳۷ میلیون دلار می‌باشد. آستانه به اسرائیل سوخت معدنی، روغن، نمک، گوگرد، تجهیزات پروازی، فلزات غیر قیمتی و غلات صادر کرده و در عوض تجهیزات و ماشین آلات برقی، راکتورهای هسته‌ای، دیگ‌های بخار و دستگاه‌های مکانیکی، تجهیزات و دستگاه‌های بصری، مواد مربوط به تبدیل سبزیجات و کود دریافت می‌کند.
تا اول نوامبر سال ۲۰۱۶ در قزاقستان ۲۵۴ شرکت با حضور سرمایه اسرائیل ثبت نام شده که از این تعداد ۱۱۲ شرکت فعال می‌باشد. طبق آمار رسمی از سال ۲۰۰۵ تا نیمه اول سال ۲۰۱۶ سرمایه گذاری مستقیم اسرائیل در قزاقستان ۲۱۴ میلیون دلار می‌باشد. البته در نگاه اول این رقم چندان قابل توجه نبوده و در روابط اقتصادی بین دو طرف وجود سطح بالایی از فساد در قزاقستان و همچنین بی‌ثباتی مالی و بحران اقتصادی در این کشور مانع اساسی دانسته می‌شود. به نوبه خود نیز ورود تجار قزاقی به بازار اسرائیل نیز با یک سری از مشکلات همراه است.
اما ظاهرا همه چیز در حال تغییر قرار گرفته است. تل آویو بیش از هر چیزی از طریق همکاری با آستانه به دنبال باز کردن مسیر برای ورود به بازار اتحاد اقتصادی اوراسیا است که با آن اسرائیل به منظور ایجاد منطقه آزاد تجاری در حال مذاکره می‌باشد. نظربایف در نشست مطبوعاتی با تاکید بر توجه اسرائیل به بحث ایجاد منطقه آزاد تجاری با اتحاد اقتصادی اوراسیا، حمایت آستانه از این موضوع را اعلام کرد.
موضوع بعدی اینکه تجار اسرائیلی از طریق قزاقستان به دنبال نفوذ به بازار چین نیز می‌باشند که ظاهرا آستانه آماده است ضمن حمایت از گسترش تماس‌های تل آویو با اتحاد اقتصادی اوراسیا، نقش دهلیز ترانزیتی برای کالاهای اسرائیل به مقصد چین را بر عهده بگیرد و بابت می‌انجی‌گری پاداش مربوطه را هم داشته باشد. چنین به نظر می‌رسد که آستانه آماده است برای تحقق اهداف و منافع تل آویو در آسیای مرکزی نقش بازی کند و از این طریق امکانات لازم مالی در اختیار بگیرد.
همچنین معلوم است که مشارکت استراتژیک میان آستانه و تل آویو فقط محدود به حوزه‌های اقتصادی و تجاری نخواهد بود. بازدید نتانیاهو از قزاقستان به معنای شروع یک مرحله جدید برای همکاری‌های نظامی- فنی بین دو طرف نیز می‌باشد. ظاهرا جنجالی که در سال ۲۰۰۴ بر سر خرید (همراه با فساد مالی) سیستم‌های توپخانه‌ای تولید اسرائیل راه افتاده و تعدادی از نظامیان بلندپایه قزاقی و تجار اسرائیلی در آن دست داشتند، به طور کامل به باد فراموشی سپرده شده است. امروز قزاقستان از اسرائیل سیستم‌های راکت انداز چندگانه LAR-۱۶۰ و موشک‌های غیر هدایت شونده EXTRA (با افزایش برد) برای این سیستم‌ها دریافت می‌کند.
بر اساس پروانه اسرائیل در قزاقستان تولید سیستم خمپاره انداز متحرک ۱۲۰ میلی متری «آیبات»، سامانه‌ دفاع موشکی «نیزه» و هویتزر ۱۲۲ میلی متری «سیمسیر» (Semser) صورت گرفته و آستانه از تل آویو خمپاره‌ها و گلوله‌های مورد استفاده در توپ ۱۰۶، ۷، ۱۲۰، ۱۵۵ و ۱۶۰ میلی متری دریافت می‌کند.
بدون شک در آینده نزدیک در کنار سیستم سپر دفاع موشکی اسرائیل به نام «گنبد آهنین» (Iron Dome) همچنین محصولات شرکت‌های مجتمع صنایع نظامی اسرائیل نیز (نظیر Israel Military Industries و Elbit Systems) از جمله سیستم‌های پهپاد، اویونیک، رادار، ماهواره‌های اکتشافات فضایی، تکنولوژی سیستم‌های دفاع ضد هوایی (رافائل) و موشک‌های تاکتیکی وارد قزاقستان خواهد شد.
درخواست نظربایف از نتانیاهو در رابطه به کمک اسرائیل در آموزش نیروهای ویژه قزاقی برای مبارزه با تروریسم نیز غیر منتظره نبود. البته تل آویو از این پیشنهاد کمال استقبال را خواهد داشت چون زمینه برای گسترش همکاری‌های بین سرویس‌های اطلاعاتی دو طرف (نظیر تبادل اطلاعات، آموزش کادر نهادهای اطلاعاتی قزاق و انجام عملیات‌های مشترک علیه اسلام گرایان) فراهم کرده و فرصت‌های جدیدی در اختیار استخبارات اسرائیل قرار خواهد داد.
البته این پرسش هم مطرح خواهد بود که اسرائیل در مقابل این نوع همکاری چه انتظاراتی از قزاقستان خواهد داشت؟ موضوع اول نمایندگی از اسرائیل و لابی کردن منافع آن در منطقه بوده و بحث بعدی به حمایت از اسرائیل برای عضویت در شورای امنیت سازمان ملل متحد بر می‌گردد و در ‌‌نهایت بحث مهم‌تر و اصلی مقابله با گسترش نفوذ ایران در آسیای مرکزی است. در این رابطه طرح این پرسش از سوی نظربایف که آیا نخست وزیر اسرائیل نمی‌خواهد پیامی به حسن روحانی رئیس جمهور ایران بگذارد که هفته‌ای بعد از آستانه بازدید خواهد داشت، تحریک آمیز به نظر می‌رسد.
نتانیاهو که از شنیدن نام ایران معمولا از کوره در می‌رود بلافاصله با لحن شدید و خشم آلود خطاب به رهبران جمهوری اسلامی گفت: به ما تهدید نکنید، ما یک خرگوش نیستیم بلکه ببر هستیم.
البته نتانیاهو بهتر می‌داند که از چه نوع حیوانات است ولی نکته مهم اینکه رئیس جمهور قزاقستان مانع لحن مبارزه طلبانه صحبت‌های میهمان خود نشد. علاوه بر آن از نخست وزیر اسرائیل این سوال را هم کرد که آیا وی معتقد است که ایران در حقیقت نابودی اسرائیل را در نظر دارد؟ در پاسخ نتانیاهو بلافاصله اعلام کرد که بله معتقد است که همینطور می‌باشد.
نخست وزیر اسرائیل از نتایج سفر خود به قزاقستان بسیار راضی به نظر می‌رسید و به این دلیل بود که به عنوان آستانه حرف‌های تحسین آمیز می‌زد: شما نخستین کشور مسلمان هستید که اسرائیل را پذیرفتید و با آن روابط بسیار خوبی برقرار کردید. این نکته ارزشمندی نه تنها برای دو کشور بلکه برای کل جهان به شمار می‌رود و این نشانه بزرگ امید به آینده است.
واقعیت امر این است که دیگر کار از «نشانه» گذشته و به واقعیت غیر قابل انکار تبدیل شده است. تل آویو به آستانه پیشنهاد مشارکت استراتژیک در ازای واگذاری پایگاه برای تحقق منافع اسرائیل در آسیای مرکزی را مطرح کرد که از سوی رهبری قزاقستان مورد حمایت جدی قرار گرفت.