هفته گذشته آسیای مرکزی شاهد تحولات پرشماری در حوزه های مختلف بود

مروری بر مهمترین روندهای خبری آسیای مرکزی در هفته گذشته
سیاسی-امنیتی
-طی هفته گذشته، اخبار و اطلاعات ضد و نقیضی در خصوص استعفای رستم عنایت اف رئیس باسابقه اداره امنیت ملی ازبکستان منتشر شد. گفته میشود نارضایتی از عملکرد میرضیایف در محدود کردن فعالیت امنیت ملی، و همچنین اجازه فضای باز سیاسی در شرایط امنیتی منطقه، از جمله دلایل استعفای عنایت اف بوده است. گرچه این خبر تاکنون تایید رسمی نشده است، اما بنابر تفاوت در رویکرد و نگاه رئیس جمهوری جدید و عنایت اف 72 ساله، صحت این خبر چندان دور از ذهن نیست. اواخر هفته گذشته نیز، «شوکت میرضیایف» در جلسه هیئت دولت ازبکستان با اظهار نارضایتی از فعالیت برخی مقامات شناخته‌شده دولتی و رؤسای تعدادی از شرکت‌های بزرگ تجاری این کشور، این افراد را توبیخ و یا اخراج کرد.
- والی «زابل» افغانستان در اظهاراتی که بازتاب بسیاری در میان رسانه‌های کشورهای آسیای مرکزی داشت، از حضور جنگجویان آسیای مرکزی در میان گروه‌های تروریستی فعال در این منطقه خبر داد. وی در این زمینه افزود: «لشکر جنگوی» و سایر گروه‌های تروریستی خارجی مرتبط با «داعش» در این استان حضور دارند، اما آنها مکان دائمی و ثابتی ندارند. افغان‌مل تصریح کرد: طبق اطلاعاتی که در اختیار داریم، جنگجویان آسیای مرکزی، از جمله شهروندان تاجیکستان و ازبکستان نیز در میان افراد مسلح در زابل حضور دارند. والی زابل خاطرنشان کرد: البته در مورد تعداد جنگجویان خارجی در این استان آمار دقیقی در دست نیست. این در حالی است که «غلام گیلانی فراهی» رئیس امنیت استان زابل در این خصوص گفت: بر اساس گزارش‌های رسیده، تقریبا 300 خانواده از جنگجویان خارجی در مناطق مختلف این استان حضور دارند.
-بدنبال دستگیری عامل ازبک تبار کشتار کلوپ شبانه در استامبول ترکیه، سفیر قرقیزستان در آنکارا، خواهان عذرخواهی مقامات و رسانه های ترکی درخصوص اتهام زنی به شهروندان قرقیزی شد. در بیانیه وزارت امور خارجه قرقیزستان در این باره آمده است: اطلاعات رسانه‌های ترکی نسبت به شهروند قرقیزستان از طرف «واسیپ شاهین» استاندار استانبول تکذیب شده است. شاهین امروز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: همراه با «عبدالقادر ماشاریپف» شهروند ازبکستانی متهم به انجام عملیات تروریستی در استانبول، شهروندان سنگالی، سومالیایی، مصری و شهروند عراقی که متهم به پنهان کردن وی می‎باشند، دستگیر شده‌اند.
-بدنبال نزدیکی یکسال مقامات ریاض-دوشنبه، طی هفته گذشته نیز، ظهوراف رییس این مجلس در ملاقات با سلمان بن عبدالعزیز آل سعود شاه عربستان، از او به خاطر کمک انسان دوستانه به آسیب‌دیدگان بلایای طبعیی در تاجیکستان و تأمین شرایط خوب برای حاجیان تاجیک که همه‌ساله برای انجام مناسک حج و عمره به عربستان سعودی می روند، قدردانی کرده است. رییس مجلس نمایندگان تاجیکستان همچنین اظهار امیدواری کرده است که شاه عربستان سعودی در آینده نزدیک به طور رسمی به تاجیکستان سفر کند. سلمان بن عبدالعزیز نیز در این دیدار تاجیکستان را شریک مهم کشورش در منطقه خواند.
اجتماعی-
-اعلام برکناری شهردار باسابقه دوشنبه پایتخت تاجیکستان و واگذاری آن به رستم امامعلی از موضوعات مورد توجه رسانه ها طی هفته گذشته بود. بدنبال طرح اصلاح قانون اساسی که یکی از جمله مهمترین مفاد آن، امکان یابی حضور رستم امامعلی رئیس سابق اداره مبارزه با فساد در مبارزات انتخاباتی بود، اکنون سمت مهم شهرداری دوشنبه با برکناری عبیدالله یف به پسر ارشد رئیس جمهوری تاجیکستان واگذار شده است. پیش از این نیز، دو دختر امامعلی رحمان به سمت های بالای حکومتی طی یکسال گذشته دست یافته بودند. با این تغییرات، خطر موروثی شدن قدرت از جمله فرضیات آینده قدرت در تاجیکستان قلمداد میشود.
-سازمان استاندارد تاجیکستان اعلام کرد: طی سال گذشته میلادی بیشترین میزان محصولات غیراستاندارد به ترتیب از کشورهای آمریکا، ترکیه و ایران به این کشور وارد شده است. طی سال گذشته از آمریکا 1052 تن، از ترکیه 590 تن و از ایران 491.3 تن محصولات غیراستاندارد وارد تاجیکستان شده است. همچنین طی این سال، از هند 337 تن، مالزی 109 تن و از چین 269 تن کالای غیر استاندارد به تاجیکستان صادر شده است. در سال 2016 در تاجیکستان بیش 6008 تن محصولات غیراستاندارد از معاملات کشف شده که قسمتی از این محصولات مورد پردازش و فرآوری مجدد قرار گرفته و بخش دیگری از آنها محو و نابود شده‌اند.
اقتصادی-
-هیئت دولت ازبکستان در گزارشی با اعلام رشد 7.8 درصدی تولید ناخالص داخلی در سال 2016 اعلام کرد تاشکند به نحو مطلوبی موفق به مقابله با بحران مالی بین‌المللی شده و همراه با حفظ مازاد بودجه، بدهی‌های عمومی خود را نیز کاهش داده است. بر اساس این گزارش، در سال 2016 میلادی حجم تولید کالاهای صنعتی 6.6 درصد، فعالیت‌های پیمان‌کاری 12.5 درصد، مبادلات بازرگانی خرده‌فروشی 14.4 درصد و خدمات 12.5 درصد افزایش داشته است. همچنین منابع درآمدی پیش‌بینی شده در سال گذشته نسبت به سال 2015، از 0.1 درصد رشد برخوردار بوده و نرخ تورم نیز از میزان پیش‌بینی شده بیشتر نشده و در سطح 5.7 درصد قرار گرفته است. از سوی دیگر، در سال 2016 میلادی بیش از 16 میلیارد و 600 میلیون دلار سرمایه به اقتصاد ازبکستان جذب شده که 9.6 درصد بیشتر از سال 2015 می‌باشد. همچنین حجم سرمایه‌گذاری‌ها و وام‌های هزینه شده 11.3 درصد افزایش یافته و از سطح 3 میلیارد و 700 میلیون دلار فراتر رفته است.
-«تاتیانا والاوایا» وزیر همگرایی کمیسیون اقتصادی اوراسیا اواخر هفته گذشته در کنفرانسی مطبوعاتی گفت: در سال 2017 میلادی، رشد اقتصادی در انتظار تمام کشورهای عضو این اتحادیه خواهد بود. وی در این باره افزود: با وجود این که سال 2016 برای کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا چندان آسان نبود، اما اوضاع امیدوارکننده است. به گفته والاوایا، در سال گذشته حجم تولید ناخالص داخلی مجموع کشورهای عضو این اتحادیه به میزان 0.3 درصد کاهش یافته در حالیکه در سال 2015 میلادی، 2.5 درصد کاهش یافته بود.