«الکساندر کنیازف» کارشناس سیاسی روس و تحلیلگر مسائل آسیای مرکزی و خاورمیانه در یادداشتی اختصاصی که در اختیار دفتر منطقهای آسیای مرکزی قرار داد، به بررسی اهداف سفر «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور قزاقستان به عربستان سعودی و امارت متحده عربی پرداخت.
ایران شرقی/ در این یادداشت آمده است: سفر نظربایف به عربستان سعودی و امارات متحده عربی موفقیتهای ویژه و به اصطلاح نوآورانهای را برای این کشورها به همراه نداشت. به نظر میرسد که هدف اصلی این دیدارها، بیشتر دستیابی به منابع جدید تأمین مالی برای اقتصاد قزاقستان و بحث و گفتوگو پیرامون وضعیت بازار نفت بود که «ریاض» میتواند بر آن تأثیرگذار باشد.
توافقاتی که بین «آستانه» و ریاض در رابطه با سرمایهگذاری صورت گرفت نیز چندان قابل توجه نمیباشند، زیرا امضای قرارداد 10 پروژه به مبلغ 60 میلیارد «تنگه» (واحد پول ملی قزاقستان) با عربستان سعودی (تقریبا معادل 180 میلیون دلار) در متن سرمایهگذاریهای صورت گرفته در این کشور آسیای مرکزی رقم بالایی محسوب نمیشود.
از سوی دیگر، قرار است ریاض عمدتا در شرکتها و کارخانجات کشاورزی سرمایهگذاری کند که همکاری در این زمینه و از جمله در رابطه با تولید مواد غذایی حلال، در گذشته هم وجود داشته است. هرچند حالا برای سعودیها رقابت با تجار ترکی که در این بخش از بازار قزاقستان وضع برتری دارند، بسیار سخت شده است.
توافق بین آستانه و ریاض در مورد استفاده از انرژی اتمی با مقاصد صلحآمیز نیز بیشتر یک اقدام نمادین بوده و به موضوع ایجاد بانک بینالمللی سوخت هستهای در قزاقستان مرتبط میباشد.
همچنین بعید است که نتایج دیدار نظربایف با پادشاه عربستان سعودی بتواند به هر نحوی روی وضعیت بازار جهانی نفت تأثیر گذارد، چرا که قزاقستان در این عرصه از بازیگران اصلی نبوده و مواضع آن تنها میتواند به عنوان «عامل مکمل» پذیرفته شود.
البته موضوع دیگری که از چشم رسانهها دور افتاده و به احتمال زیاد در مذاکرات رئیس جمهور قزاقستان با مقامات سعودی وجود داشته است، وضعیت سوریه میباشد.
آستانه اخیرا در رابطه با ارائه کمکهای بشردوستانه به مردم سوریه طرحهایی را ارائه داده است که شاید نظربایف در کنار بحث تأمین امنیت انتقال کمکهای بشردوستانه قزاقستان به به این کشور بحرانزده، با هماهنگی مسکو موضوع مذاکرات سیاسی سوریه را نیز مورد بحث و بررسی قرار داده باشد.
وضعیت بنبست این مذاکرات و دور جدید آن در لندن، آستانه را که مجبور به مانور بین منافع مخالفان و حامیان دولت سوریه میباشد، نگران کرده است.
البته تلاش در جهت انجام میانجیگری برای حل و فصل درگیریهای مختلف بینالمللی برای دیپلماسی آستانه به نوعی، به یک سنت ثابت تبدیل شده و در گذشته نیز یک دور مذاکرات مخالفان سوری در پایتخت قزاقستان دایر شده بود.
از دیدگاه سیاسی، برای قزاقستان مسئله نفوذ گروههای افراطی سلفی در این کشور که عمدتا از ریاض دستور میگیرند، بسیار مهم محسوب میشود، ولی بعید به نظر میرسد که این موضوع در سطح مقامات عالی 2 کشور مطرح شده باشد.
مذاکرات رئیس جمهور قزاقستان با مقامات امارات متحده عربی نیز بیشتر حالت تشریفاتی و مشاورهای داشت.
با این حال به نظر میرسد که بازدید نظربایف از ریاض و ابوظبی همچنین، هدف به نمایش گذاشتن وضعیت مناسب سلامتی وی بعد از بیماری اخیر و البته تأیید پایبندی آستانه به سیاست خارجی چندسویه را دنبال میکرد که این موضوع به ویژه در رابطه با عضویت غیر دائم قزاقستان در شورای امنیت سازمان ملل متحد مهم میباشد.