پس از انتشار اخبار ضد و نقیض در هفته گذشته در مورد مرگ رئیس جمهور ازبکستان، در نهایت روز گذشته دولت تاشکند به صورت رسمی مرگ رئیس جمهور این کشور را تائید کرد. مرگ «اسلام کریم اف» بدون شک باعث نگرانی در این کشور و دیگر کشورهای آسیای مرکزی به پا خواهد کرد، درگیری احتمالی و جنگ قدرت در بین نخبگان سیاسی می‌تواند موضوع مهمی باشد که در آینده به آن به صورت کامل پرداخته خواهد شد.

ایران شرقی/ در صورت کنار رفتن اسلام کریم‌اف از پست ریاست‌جمهوری ازبکستان در تاشکند طرحی بررسی می‌شود که دارای 3 اصل مهم ذیل است:
- حفظ ثبات، پیشگیری از بی‌نظمی‌های گروهی و سناریوهای رنگین؛
- جلوگیری از به قدرت رسیدن نمایندگان فرغانه و به میزان کمتر قبایل منطقه‌ای غربی (خوارزم)،
- ایجاد مصالحه بین نمایندگانی که در میان نخبگان تاشکند و سمرقند قدرت دارند (با مشارکت نمایندگان برخی از قبایل دیگر).
نمایندگان فرغانه چه کسانی هستند؟
قبیله فرغانه جانشین نخبگان خانات خجند است. اندیجانی‌ها و نمنگان‌هایی که وارد این قبیله شده‌اند تمایل شدیدی به رادیکالیسم مذهبی داشته و سنتی و محافظه کار هستند. در واقع در تمام دوران پساشوروی در دره فرغانه حتی یک جنبش سیاسی با ماهیت مذهبی-افراطی ظهور نیافته است. از اوایل سال 1990 و تا قبل از حوادث اندیجان در سال 2005، یک توزیع مجدد بسیار جدی در حوزه‌های کنترل کسب و کار و اقتصاد (که در حال حاضر تاشکندی‌ها مواضع غالب را در آنها دارند) روی داد.
نمایندگان خوارزم چه کسانی هستند؟
قبیله خوارزم به مرور زمان بسیارضعیف و مشهورترین رهبرش "محمد صالح" از سال 1992 (به خاطر تلاش برای تبدیل شدن به رقیب اسلام کریم‌اف در انتخابات ریاست جمهوری و پس از انتخابات تلاش برای رهبری تظاهرات گروهی و بی‌نظمی‌های عمومی (تاشکند، فوریه 1992) به ترکیه تبعید شد. ایدئولوژی خوارزمی‌ها ناسیونالیسم ازبکی و ترکی بود که توسط نمایندگان قبایل سکولار (تاشکند، سمرقند، جیزک، کاشکادریا و سرخان دریا) و "فرغانه‌ای‌های" اسلامی شده مورد حمایت قرار نگرفت. قبیله تاشکند - "تاشکند‌ی‌ها"- نمایندگان نام‌های تجاری قدیمی "حاجی‌ها" و فرزندان آنها (نماینده آنها "رستم عظیم‌اف" است) هستند.
در حال حاضر، اهمیت تقسیم قبیله‌ای در میان نخبگان سیاسی ازبکستان، بطور قابل توجهی هم‌تراز شده است. اسلام کریم اف موفق شد سازش‌های مهم زیادی را در روابط بین گروه‌های تاشکند و سمرقند پیدا کند. بدین ترتیب، اصلیت و منشاء افراد اهمیت کمی دارد - در میان نخبگان تازه متحد شده،  حضور نمایندگان مناطق مختلف که پذیرای قوانین تاشکند هستند قابل توجه است. در عین حال، عامل قبیله‌ای به طور کامل منسوخ نشده و به هنگام ارزیابی گرایش‌های مختلف ضروری است.
در میان اطرافیان فعلی کریم‌اف چهار نفر مهم حضور دارند که عبارتند از:
رستم عنایت‌اف - رئیس سرویس امنیت ملی ازبکستان و نماینده قبیله سرخان‌دریا.
شوکت میرضیایف - رئیس شورای وزرا و یکی از "تاشکندی‌ها". وی سمت خود را با پشتیبانی رستم عنایت‌اف بدست آورده است.
رستم عظیم‌اف - معاون اول رئیس شورای وزرا، نماینده قبیله تاشکند.
شهرت غلام اف - معاون اول رئیس سرویس امنیت ملی ازبکستان.
طرح مربوط به خروج اسلام کریم‌اف به شرح زیر است.
در طول 7 سال گذشته، تغییرات جدی در قانون اساسی و قانون ازبکستان روی داده است: دوره ریاست جمهوری از 7 سال به 4 سال کاهش یافت و اختیارات  مجلس و رئیس مجلس تا حد زیادی به شدت تقویت شد. در واقع، رئيس جمهور، نخست وزیر و رئیس‌ مجلس اختیارات متفاوتی دارند و رئیس سرویس امنیت ملی که بر دیگر ساختارهای قدرت نظارت دارد تقریبا با آنها برابر است. اما همه این تغییرات پس از اسلام کریم‌اف انجام خواهند شد.
این طرح چند گزینه دارد:
براساس طرح شماره 1، شوکت میرضیایف می‌تواند جایگاه رئیس مجلس را (به شرط اینکه وی جایگزین رستم عنایت‌اف که به عنوان رئيس جمهور انتخاب خواهد شد شود) بگیرد. رستم عظیم‌اف جایگاه نخست وزیر را خواهد گرفت و شهرت غلام اف، رئیس شورای امنیت ملی خواهد شد.
میرضیایف با چنین گزینه‌ای موافقت خواهد کرد، زیرا عنایت‌اف به خاطر سنش بعید است که بتواند بیش از یک مدت در پست ریاست‌جمهوری باقی بماند. میرضیایف بیشتر نگران رقابت از جانب رستم عظیم‌اف است، بنابراین، وی به حمایت عنایت‌اف و شهرت غلام اف (که بر نیروهای امنیتی و از طریق آنها بر تمام ارگان‌های دولتی و وضعیت در کشور نظارت دارند) نیاز دارد.
براساس طرح شماره 2، رستم عظیم‌اف در حال حاضر به دلیل وخامت سلامتی رستم عنایت‌اف، مهم‌ترین فرد است. براساس این طرح، شوکت میرضیایف رئیس‌جمهور و رستم عظیم‌اف نخست‌وزیر می‌شود. خود عنایت‌اف هم یا رئیس‌ مجلس و یا نامزد ریاست مجلس خواهد شد.
در هر صورت، مدیریت کلی تمام فرآیندهای تحول حکومت توسط عنایت‌اف و میرضیایف محقق می‌شود. آنها به یکدیگر و به اینکه عظیم‌اف و غلام اف جوان‌تر را تحت کنترل خود درآورن،د علاقه‌مندند.
بدین منظور، عنایت‌اف از طریق درگیری اسلام کریموف با دخترش گلناره کریموا به غلام اف فشار می‌آورد. شهرت غلام اف روابط نزدیکی با گلناره در کسب و کار داشت و در واقع حامی اصلی وی در شورای امنیت ملی بود. مطالب رسوا‌کننده مربوط به پرونده گلناره به طور هم‌زمان به موقعیت گولیام‌اف هم ضرر می‌زنند اما نه تا آن حد که وی را از سمتش برکنار کنند، بلکه در حدی که فعالیت وی را کاهش داده و او را کنترل کنند. شهرت گولیام‌اف در میان ساختار‌های  قدرت بسیار قوی است. وی مسئول سرکوب شورش در اندیجان در می سال 2005 بود و از این نظر عنایت‌اف به او در آینده (جایگزینی وی به عنوان رئیس شورای امنیت ملی) نیاز دارد. علاوه بر فشار مربوط به پرونده گلناره کریموا، ابزار دیگر فشار بر گولیام‌اف جایگزینی وزیر امور داخلی بود. وزیر جدید – ادهم احمدبایف یکی از افراد عنایت‌اف است.
از میان این چهار نفر، رستم عظیم‌اف جنجالی‌ترین و مورد اختلاف‌ترین فرد است. وی مورد حمایت جدی کشورهای غربی و بخشی از نخبگان تاشکند بوده و بر سیستم مالی ازبکستان نظارت و کنترل دارد. رستم عظیم‌اف قادر به سازش است. او بسیار جوان‌تر از عنایت‌اف و میرزیف بوده و فعلا باید به پست نخست‌وزیری به جای میرزیف راضی باشد.
نکته اصلی در اینجا این است که سه شخص اول حکومت پس از توافق در مورد تقسیم اولین پست‌های دولتی (رئیس جمهور، رئیس مجلس و نخست‌وزیر) سعی خواهند کرد افراد خود را در پست‌های کلیدی در وزارت‌خانه‌ها، درون دولت، دستگاه ریاست جمهوری و همچنین مجلس بگمارند. انتخابات ریاست جمهوری ظرف سه ماه توسط رئیس مجلس (که وظایف رئیس‌جمهور را انجام داده و به آماده‌سازی انتخابات می‌پردازد) تعیین می‌شود. نگمت‌الله یولداشف، رئیس فعلی مجلس است. وی  فردی نسبتا بی طرف بوده و بعید نیست که هم میرزیف و هم عظیم‌اف (در صورتی که اگر عظیم‌اف برای ریاست‌جمهوری مبارزه کند) به تعامل با وی دست یابند.
سیاست خارجی ازبکستان همچنان "چند برداری" بوده و براساس اصول زیر است:
1) فاصله مساوی از مراکز اصلی ژئوپلتیکی (آمریکا، روسیه، چین)
2) تقویت همکاری با شرکای مهم در طرح اقتصادی که هیچ نفوذ اساسی ژئوپولیتیکی در منطقه ندارند (کشورهای جنوب شرق آسیا، ژاپن و غیره)؛
3) اولویت روابط دو جانبه بر شرکت در سازمان‌های چند جانبه.
تغییرات خاص مرتبط با کیفیت‌های شخصی رهبران خاص، ممکن است در متدهای تحقق عملکردهای خاص سیاست خارجی و به خصوص در سطح منطقه روی دهد.
شوکت میرضیایف بر خلاف اسلام کریم‌اف موقعیت سخت‌تری داشته و طرفدار اقدامات سخت و شدید (از جمله اقدامات نظامی پیرامون مسائل منطقه‌ای مانند پروژه ساخت نیروگاه‌های برق آبی در تاجیکستان و قرقیزستان، وضعیت ازبک‌های قومی در کشورهای همسایه و اختلافات مرزی-ارضی) است. در عین حال، هم عظیم‌اف و هم میرضیایف در تعیین هدف اقدامات خود بیشتر به دستیابی به منافع مالی تمایل دارند که بیشتر از زمان کریم‌اف بر تصمیم گیری‌های سیاسی خارجی تاثیر خواهد داشت.