ایران شرقی/ «سمن گل تغایزاده» وزیر کار، مهاجرت و شغل تاجیکستان در یادداشتی که در اختیار رسانه‌ها قرار داد با انتقاد از عملکرد دولت روسیه اعلام کرد، تنها در شش ماه اول سال جاری از روسیه به تاجیکستان 436 تابوت کارگر مهاجر تاجیکستانی انتقال داده شده است. این در حالی است که در دوره مشابه سال 2015 این رقم به 434 می‌رسید.  
میان این تابوت‌ها، جنازة تلاوت زلفان اف، وطن غفوراف، رمضان شایم اف، سهراب خوشک اف، عنایت رضایف، سعیدنور‌الدّین صابراف و دهها نفر دیگر نیز بودند که تنها در سال جاری (2016 ) از طرف نژادپرستان و گروه‌های جنایی به قتل رسیده‌اند.
در همین حال، «عزّت امان»، رهبر اتّحادیه جوانان تاجیک مقیم روسیه بر این نظر است، که آمار رسمی و غیر رسمی مرگ و میر مهاجران تفاوت زیادی دارد و تعداد غیر رسمی جنازه مهاجران در سال به مرز 3 هزار تابوت می‌رسد.
همچنین طبق اطلاعات جنبش مهاجران کاری تاجیک در روسیه، که هم اکنون دادگاه روسیه فعالیت این سازمان را ممنوع اعلام کرده است، بیش از 80 درصد مرگ و میر مهاجران مربوط به بیماری‌های مختلف است. حدود دو درصد به دست گروه‌های نژادپرست روس و 6 درصد در جریان زد و خوردها میان گروه‌ها و سازمان‌های جنایی کُشته می‌شوند.
کارشناسان می‌گویند، عامل اساسی و نگران کننده‌ای که سال به سال رو به افزایش است، قتل های وحشتناک مهاجران کاری تاجیک در روسیه به دست نژادپرستان و گروه های جنایی است.
علل مرگ و میر مهاجران
در رابطه با این موضوع، اگر کمی صفحة تاریخ نانوشتة مهاجران کاری تاجیک را به عقب برگردانیم، می‌بینیم که در آن، نام کودک نوزاد تاجیک عمرعلی نظراف 5 ماهه نیز وجود دارد که سال 2015 قربانی بی‌عدالتیها شد. این موضوعات هنوز از یاد مردم تاجیکستان نرفته است.
تحلیلگران می‌گویند، هرچند این قضیه انگیزه‌ای بود تا مسئولان دیگر بی درنگ از حقوق شهروندان تاجیکستان در خارج به ویژه در روسیه که از بی‌حمایتی رنج می‌برند، با جسارت دفاع کنند، امّا به گفتة عدّه‌ای از صاحب‌نظران، انگیزه حمایت جدّی از حق شهروندان تا سال 2004، هنگامی که نژادپرستان به طور وحشتناک دختر 8 ساله تاجیک، خورشیده سلطان اوا را در سن پترزبورگ با ضرب 11 کارد و صدای "وان از روسیه" به قتل رساندند، چندان جدّی گرفته نشد، چرا که شمار مهاجران کاری از صدها هزار نفر آن سالها نه تنها کاهش نیافت، بلکه به بیش از یک میلیون نفر افزایش یافت.
پس از این قضیه، آمار سالانه انتقال تابوت مهاجران کاری تاجیکستانی یا به اصطلاح "محموله 200" سال به سال افزایش یافت و از 500 به 600 و اکنون بالای هزار تابوت در یک سال رسید.
 این هم در حالی است که در قرقیزستان، رسماً حدود 600 تا 700 هزار مهاجر کاری در روسیه فعالیت دارند و بر اساس آمار رسمی مهاجران کاری تاجیک در روسیه که به قول مقامات بالای 700 هزار نفرند، تقریباً برابر است، در سال 2008 - 127 "محموله 200"، در سال 2009، 115 تابوت، در سال 2010- 80 تابوت، در سال 2011- 57 تابوت و در سال 2013 -144 تابوت انتقال یافته است.
به گفته کارشناسان، آوردن تابوت مهاجران فوت شده از روسیه به تاجیکستان، مرحله‌های زیادی را طی می‌کند و خانواده‌های مصیبت‌زده آنها را به مشکلات بسیاری مواجه می‌سازد.
عزّت امان، رهبر اتّحادیه جوانان تاجیک مقیم روسیه می‌گوید، که مسئولان اداری و سردخانه‌های روسیه تحویل تابوت مهاجران کاری تاجیک را به تجارت تبدیل کرده‌اند و این کار، هزینه‌های بیرون آوردن تابوت مهاجر فوت شده را  از روسیه چند برابر زیادتر می‌کند.
در پی دستور رئیس جمهور تاجیکستان، امامعلی رحمان انتقال تابوت مهاجران کاری تاجیک از روسیه به تاجیکستان اکثراً از طریق شرکت هواپیمایی "تاجیک ایر" به طور رایگان صورت می‌گیرد.
خیر‌الله رحیم‌اف، رهبر شرکت "تاجیک ایر" در نشست خبری اخیر گفت، در نیم‌ساله 2016 این شرکت 200 تابوت را از روسیه به تاجیکستان انتقال داده است.
عزّت امان، رهبر اتّحاد جوانان تاجیک مقیم روسیه، انتقال رایگان تابوت های مهاجران فوت شده را از سوی شرکت "تاجیک ایر"، اقدامی خوب و قابل تحسین ارزیابی کرد.     
با این حال گفته می‌شود، که برای انتقال تابوت مهاجران تاجیکستانی از بودجه ای در نظر گرفته نشده و در اکثر موارد، بستگان مهاجران همه هزینه ها را خودشان پرداخت می‌کنند.
نادره عبدالله‌ یوا، نماینده مرکز حقوق انسان در تاجیکستان قبلاً اظهار نگرانی کرده بود صدها جسد مهاجران کاری همه‌ساله از خارج به تاجیکستان انتقال می‌یابد، که بیشتر از حساب مبلغ های خانواده خود مهاجران صورت می‌گیرد.
در همین حال، به گفته مسئول وزارت کار، مهاجرت و شغل اهالی، طالب شریف‌اف، مسئلة تأسیس صندوقی برای انتقال رایگان جسد مهاجران فوت شده، در دایره لایحه قانون "در باره مهاجرت" پیش‌بینی شده است، امّا وزارت دارایی تاجیکستان در جدا کردن مبلغ از حساب بودجه برای این کار چندان مایل نیست.
این در حالی است، که تاجیکستان موظف شده است تا سال 2017 در اساس نقشة ملّی اجرای توصیه‌های کمیته سازمان ملل در عمور حمایت حقوق مهاجران کاری و خانواده‌های آن ها سرچشمه مالی را دقیق کند و در خصوص مکانیزم های عملی سازی انتقال رایگان جسد مهاجران گزارش کامل ارائه دهد.
تحلیلگران بر این نظرند، تا زمانی که در تاجیکستان کار مناسب برای کارگران مهاجر تاجیک فراهم نشود و آمار مهاجران کاری به روسیه به جای کم شدن در حال افزایش باشد، آن هم در شرایطی که حقوق آن ها در مهاجرت آنطور که طور باید و شاید حمایت نمی‌شود، افزایش آمار سالانه "محموله 200" واقعیت تلخی خواهد بود که دامنگیر خانواده‌های مهاجران همچنان خواهد بود.