هفته گذشته نیروهای امنیتی قرقیزستان از خنثی کردن عملیاتی خبر دادند که قرار بود بر طبق آن، جبهه متحدی به نام «مجلس خلق حرکتی» با راه اندازی چندین دور شورش‌های خیابانی، دولت مرکزی این کشور را تحت فشار سیاسی خود قرار دهد.

ایران شرقی/ موضوع زمانی جدیت بیشتری گرفت که کمیته امنیت ملی قرقیزستان، مبادرت به انتشار نوار مکالمه‌ای کرد که در آن، «بکبولات تالگربک‌اف» بنیانگذار جنبش مجلس خلق حرکتی كه در سال جاری تشكيل شده است، گفته بود با 50 هزار نفر از طرفدارانش و با حمایت ژنرال‌های روس در 17 می (28 اردیبهشت) امسال برای پایان دادن به دولت الماسبیک آتامبایف شورش خواهند كرد.
بلافاصله پس از انتشار این نوار صوتی، نیروهای امنیتی وارد عمل شده و چندین نفر از مخالفین سیاسی را بازداشت کردند که در میان آنها «بختیار حسنوف» استاندار سابق استان جلال آباد، و «کوبانیچ بیک قادراف» نماینده سابق مجلس نیز حضور داشتند.
بیک بولات تالگربک اف در ماه آوریل از تشکیل اپوزیسیونی بنام مجلس خلق حرکتی خبر داد. وی  از دوستان قدیمی «عسکر اقایف» رئیس جمهور مخلوع قرقیزستان می‌باشد که مدتی هم در دولت وی، وزیر امور کشاورزی بود.
پس از این اعلام، و خبری شدن موضوع تلاش این جنبش برای راه اندازی تظاهراتی سراسری، الماس بیک اتمبایف تا 28 اردیبهشت به آنها فرصت داد تا تیم رهبری این جریان از سمت‌های خود استعفا دهند ولی نیروهای مخالف وعده دادند که در همین روز تظاهراتی 50 هزار نفری را در بیشکک انجام خواهند داد
در همین حین بود که نوار صوتی منتشر در این نوار صوتی، مکالماتی تلفنی میان رهبران این جنبش قرار داشت و آنان برنامه سرنگونی مجلس و دولت را طرح ریزی می‌کردند.
یک روز بعد «نورلان ماتئیف» سیاستمدار معروف قرقیزستان نیز که در شورای رهبری این جنبش فعالیت می‌کرد، دستگیر شد. وی در جامعه قرقیزستان به طرفدار حکومت شریعت و هواخواه دولت اسلامی عراق و شام معروف است. این مسئله ابعاد تازه‌ای از این موضوع را بهمراه داشت.
در 14 ماه می (25 اردیبهشت) نیز الماس بیک اتمبایف با بیان اوضاع داخلی کشور هشدار داد که عده‌ای توطئه گر قصد ایجاد بی ثباتی در کشور دارند و حاضرند به هر قیمتی پایه‌های دولت را لرزانده و حکومت را بدست بگیرند، ولی ما با هر نیرویی که بخواهد در کشور ایجاد بی ثباتی ایجاد کند به شدت برخورد خواهیم کرد و آنها سرکوب خواهند شد.
پشت پرده معترضان در قرقیزستان چه کسانی قرار دارند
در خصوص چرایی وقوع چنین تحرکاتی در این بازه زمانی، از سوی کارشناسان و مقامات قرقیزی چندین سناریو مطرح می‌گردد. اتومبایف رئیس جمهور قرقیزستان بر این باور است در این حوادث نه تنها نماینده مخالفین و نماینده جنبش مجلس خلقی و مدافعان حقوق بشری حضور داشتند، بلکه سرویسهای اطلاعاتی خارجی را نیز نقش آفرینی کرده که روسیه در صدر آنها قرار دارد.
اظهارات اتمبایف در حالی مطرح شد که رهبر جنبش مجلی خلقی پیش از این بارها اعلام کرده بود که ترکیه و روسیه از او حمایت می‌کنند و آنها در جریان حوادث بیشکک و روند سیاسی کشور مشارکت دارند.
همچنین در پس پرده جنبش مجلس خلقی، روسای جمهور سابق قرقیزستان عسکر اکایف و قربان بیک باقی اف حضور دارند و بعید هم نیست که مجلس خلقی به عنوان یک نیروی اپوزیسیون جدید در انتخابات سال آینده ریاست جمهوری قد علم کند که این رویداد البته به نفع نیروهای خارجی نیز خواهد بود.
روسیه چرا باید از این جنبش حمایت کند؟
تاکنون مسکو نسبت به ادعاهای اتمبایف واکنشی از خود نشان نداده است اما در منابع خبری و رسانه‌ای آسیای مرکزی، بنابر نقل قول یک مقام عالیرتبه روس که نخواست نامش فاش شود، مطالبی در این روزها، دست به دست میشود که در آن، روسیه تلویحا به انتقاد از موضع گیری اتمبایف پرداخته و تاکید دارد، مسکو با وقوع هرگونه انقلاب و براندازی در قرقیزستان به شدت مخالف است. همچنین در این مطلب تاکید شده است، مسکو نه تنها در این چنین حوادثی منافعی نخواهد داشت، بلکه بیشکک میتواند روی کمک مسکو نیز حساب ویژه ای باز کند.
اما ماجرا از کجا نشات می‌گیرد؟
در رابطه با پشت پرده حوادث اخیر قرقیزستان 2 سناریو با طراحی دولت بیشکک مطرح است. ابتدا اینکه همزمان با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری قرقیزستان، عده‌ای در داخل که غالبا هواداران غرب نیز محسوب می‌گردند، حملات بسیاری را علیه دولت اتمبایف شروع و در صدد تضعیف وی به هر صورت ممکن می‌باشند. این عده تاکید دارند، اتمبایف با نزدیک شدن بیش از پیش به مسکو، علاوه بر ضربه زدن به منافع ملی قرقیزستان، بازیچه دست مقامات کرملین نیز قرار گرفته است که نمونه بارز آنرا میتواند در ماجرای تعطیلی ساخت نیروگاه با اهمیت قمبرآته دانست.
این عده معتقدند، اتمبایف همچون حکام دیگر آسیای مرکزی، سعی دارد با جلب نظر مساعد روسیه، آینده سیاسی خود را تضمین و از این جهت بایستی به مقابله جدی با این سیاست وی پرداخت. این فرضیه معتقد است، دولت مرکزی بیشکک با جدی دانستن اثرات ادعای مخالفان در آینده سیاسی قرقیزستان مبادرت به طراحی این سناریو کرده است تا با انتقاد ظاهری از مسکو، خود را مبری از هرگونه تبعیت و حمایت و پیروی از سیاست‌های کرملین نشان دهد. از این جهت است که اتمبایف، با انتقاد از روسیه، وابستگی آنان را به مسکو مطرح و قصد دارد خود را رئیس جمهوری مستقل نشان دهد.
در همین حال، سناریوی دومی نیز که همچنان بر طراحی این ماجرا از سوی دولت مرکزی بیشکک نیز هست، مطرح می‌شود.
این فرضیه نیز معتقد است، در مقابل جریان حاکم، رفته رفته اپوزیسیونی در حال شکل‌گیری بود که میتوانست با توجه به ضعف‌های عدیده دولت مرکزی بیشکک، از پتانسیل نارضایتی مردم در موضوعات اقتصادی و حتی مذهبی استفاده، و جریان قدرت را با چالشی جدی مواجه سازد. از اینرو، اتمبایف و تیم امنیتی وی، با طراحی این کودتا و مدیریت آن، موفق شد با سناریو سازی بخشی از مهمترین مخالفین حاضر در قدرت همچون بکبولات تالگربک‌اف و نورلان ماتئیف را که سودای تشکیل اپوزیسیونی قانونی در انتخابات آینده قرقیزستان را داشتند، مهار کند.
ضعف‌هایی که دولت قرقیزستان طی چند ماه اخیر در ماجرای معدن طلای کومتار، تقسیم منابع ثروت و برخورد با گروه مخالفان در پارلمان از خود نشان داده بود، بنابر این سناریو، اکنون به مرحله ای رسیده بود که بایستی در نطفه سرشاخه‌های جریان آینده مخالفان را خنثی و از اینرو، دولت مبادرت به طراحی کودتا و دستگیری آنان کرد.