«مارس ساری‌اف» کار‌شناس مسائل سیاسی و امنیتی منطقه آسیای مرکزی در یادداشتی اختصاصی با اشاره به راه اندازی چندین تظاهرات طی روزهای اخیر در قزاقستان، تلاش‌های غربی‌ها برای سمت و سوی سیاسی دادن به اقدامات آتی معترضان را بعید ندانست.

ایران شرقی/ در این یادداشت آمده است: البته در حال حاضر انگیزه اصلی تظاهرات در منطقه «آتیرائو»، «آکتوبه» و «سیمی» قزاقستان وجود نگرانی از احتمال از دست دادن زمین‌های کشاورزی در نتیجه واگذاری به صورت اجاره بلندمدت به خارجی‌ها می‌باشد. در قزاقستان ضمن صحبت از خارجی‌ها قبل از همه چینی‌ها در نظر گرفته می‌شود که این وضعیت تقریبا در بیشتر کشورهای منطقه به مشاهده می‌رسد.
بر اساس اصلاح جدید قانون زمین، خارجی‌ها می‌توانند تا 25 سال از آن به صورت اجاره بهره برداری کنند. اما بیشترتظاهرکنندگان معتقدند که چینی‌ها با استفاده از این شرایط بخش زیاد زمین‌های کشاورزی قزاقستان را در اختیار خواهند گرفت.
قزاق‌ها همانند قرقیز‌ها عموما نسبت به وجود خطر از ناحیه چینی‌ها حساسیت زیادی دارند که این موضوع به مبارزه آن‌ها در طول صد ساله با چین بر می‌گردد. راه افتادن تظاهرات نشان داد که نمی‌توان نسبت به حافظه تاریخی مردم بی‌توجهی نشان داد. دیگر اینکه مردم عادی قزاق از طریق این تظاهرات‌ها به نوعی نسبت به مقامات کشور ابراز بی‌اعتمادی کردند. حضور 2 هزار نفر در هر یک از تظاهرات‌های مورد اشاره حاکی از آن است که بعد از درگیری‌های خونین منطقه «ژانائوزین» در سال 2012 اقدامات جدی در بهبود اوضاع صورت نگرفته است.
حداقل در مراحل ابتدایی این تظاهرات‌ها خودجوش بوده و در حال حاضر نقش عوامل خارجی به صورت جدی به نظر نمی‌رسد.‌‌ همان گونه که اشاره کردم دلیل اصلی آن اصلاح قانون در رابطه به واگذاری زمین به صورت اجاره به اتباع خارجی برای 25 سال می‌باشد. به نظر مردم قزاق این مهلت قابل قبول نبوده و اجاره بلندمدت می‌تواند فرصت برای اشغال زمین‌های این کشور توسط خارجی‌ها و مشخصا چینی‌ها را فراهم کند. اما در ادامه این روند احتمال دست به کار شدن سازمان‌های خارجی و محلی وابسته به غرب بعید نخواهد بود. چرا که مطالعات صورت گرفته وجود نقش سرویس‌های اطلاعاتی انگلیس در درگیری‌های یادشده ژانائوزین را ثابت کرد که در آن موقع از طریق فعالان جامعه مدنی اقدام به ایجاد بی‌ثباتی در این کشور کرده بودند. همین جا باید گفت که انگلیسی‌ها برای تحقق اهداف خود از نمایندگان گروه قومی قزاقی موسوم به «آدای» استفاده کرده بودند که نسبت به وضعیت توزیع منابع نفتی (به نفع گروه قومی قزاقی حاکم) در منطقه سکونتشان شدیدا معترض بودند.
همچنین دولت قزاقستان باید طوری عمل کند که اعتماد مردم را از دست ندهد، زیرا برگزاری این تظاهرات‌ها به نوعی افزایش سطح بی‌اعتمادی نسبت به مقامات رسمی این کشور را بازگو می‌کند. تظاهرکنندگان بر آنند که دولت می‌تواند زمین‌ها را به افراد پولدار کشور فروخته و بخش دیگر را در ازای سرمایه گذاری‌های بالای چینی‌ها در اختیار آن‌ها قرار دهد.
فعلا از این موضوع به عنوان اجاره بلندمدت یاد می‌شود ولی معلوم نیست که بعدا چینی‌ها چه تصمیمی خواهند گرفت. ضمنا از بحث واگذاری زمین به چینی‌ها نه تنها کشاورزان و روستایی‌ها بلکه بخش زیادی از روشنفکران و افراد تحصیل کرده قزاق نیز حمایت نمی‌کنند که این موضوع در آینده می‌تواند برای مسئولین کشور مشکلاتی را خلق کند.
در قزاقستان شکاف بین ثروتمندان و نخبگان (که عمدتا قدرت را در اختیار دارند) و مردم عادی برجستگی یافته است که در چنین شرایط مطرح شدن موضوع واگذاری هرگونه امتیاز به خارجی‌ها و به خصوص چینی‌ها می‌تواند بهانه برای اقدامات جدی سیاسی را فراهم کند. به خصوص در مرحله انتقال قدرت که قرار است طی سال‌های آینده در قراقستان اتفاق بیفتد، بهره برداری از چنین ضعف‌های دولت این کشور توسط عوامل داخلی و خارجی بعید نخواهد بود.