ایران شرقی/ طی یک ماهه اخیر برای چندمین بار طی سال جاری، شاهد درگیری‌های متفرق مرزی میان کشورهای آسیای مرکزی بودیم. این تنش‌ها که معمولا میان ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان روی می‌دهد، نشان از عدم هماهنگی امنیتی و مهتر از آن، عدم علاقمندی این کشورها نسبت به حل این مسائل است.
اما در شرایط فعلی، نبایستی چندان نسبت به وخامت این وضعیت نگران بود. وضعیت فعلی، قطعا منجر به جنگی تمام عیار نخواهد شد اما با تداوم تنش همیشگی در 2 طرف مرزها، فرصت سوء استفاده جریان افراط از آن فراهم خواهد گردید. 
امروزه در میان همه کشورهای آسیای مرکزی، تنها مرزهای قزاقستان با ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان (به غیر از مرزهای دریایی دریای خزر) مشخص شده است ضمن آنکه اگر به مسائل مرزی قرقیزستان و تاجیکستان برگردیم باید در نظر داشت که «بیشکک» چند بار مذاکراتی در خصوص مرزها با «تاشکند» و «دوشنبه» داشته که ازبکستان و تاجیکستان بر مشخص شدن مرزها برطبق اسناد سال 1924 و قرقیزستان بر پایه اسناد سال 1955 بر موضع خود تأکید داشتند.
در مرز قرقیزستان و ازبکستان با طول 1378 کیلومتر تقریبا بین 70 تا 100 نقطه به عنوان منطقه ناهماهنگ و مشخص نشده وجود دارد که در سال 2010 اقداماتی جهت حل تنش‌ها آغاز شد که به سرعت متوقف گردیدند.
در سال 2015 نیز دولت‌های تاجیکستان و قرقیزستان تعیین کردند که طول مرزهای 2 کشور مذکور 520 کیلومتر است ضمن آنکه به هر حال در آن منطقه 396 مکان مرزبندی نشده وجود دارد که علت درگیری ساکنان این محل‌ها برشمرده می‌شود.
به غیر از این، مشکلات دیگری نیز وجود دارند که با وجود توانمندی و علاقمندی برای انجام مذاکرات طرفین قابل حل می‌باشد اما در حال حاضر و بنابر رفتارهای حکام، فعلا بایستی همچنان منتظر تهدیدات گاه و بیگاه باشیم.
اما بایستی پذیرفت که تنش‌های مرزی کشورهای آسیای مرکزی را نمی‌توان با عملیات نظامی حل کرد و هیچ طرفی، نه روسیه و نه سازمان پیمان امنیت جمعی و نه دیگر سازمان‌ها نمی‌توانند میانجیگری موفقی در حل چنین مسائلی حداقل تا هنگامی که دولت‌های بیشکک، دوشنبه و تاشکند خودشان تصمیم به توافق نداشته باشند را بازی کنند.
این وضعیت در حالی تشدید خواهد شد که تنها مسائل مرزی، مشکل موجود نیست بلکه بسترهای دیگری مانند تأمین انرژی و آب تهدیداتی هستند که مذاکرات همه‌طرفه را با مشکلات غیر قابل حلی در حال حاضر مواجه کرده است.
در این شرایط، تزریق شبه‌نظامیان گروه‌های افراطی از جمله داعش به کشورهای آسیای مرکزی که اخیرا به گوش می‌رسد یک واقعیت خواهد بود که برخی با القای این تفکر می‌خواهند به صورتی نرم و نامحسوس دشمنان خود را در خاورمیانه از بین برده و آنرا به مناطق دیگر گسیل دهند. اقدامی که درگیرهای مرزی قطعا به زمینه سازی آن کمک خواهد نمود.
اینجا باید به یاد آورد که داعش به دنبال پیدایش شرایط لازم در خود کشورها سر بر می‌آورد ضمن آنکه خصوصیت داعش که آن را از دیگر گروه‌های تروریستی متمایز کرده این است که آنها نه برای تبلیغ دین بلکه با شیوع مشکلات اجتماعی نظیر اختلاف طبقاتی بین فقرا و ثروتمندان بر سیاه‌نمایی سیاستمداران و حذف اعتماد مردم نسبت به دولت تأکید می‌کنند. حال آنکه دولتمردان باید به خاطر بسپارند که بدون درک این وضعیت «انفجار بزرگ» در آسیای مرکزی حتما صورت خواهد گرفت.