«سانات کشکومبایف» معاون رئیس مرکز مطالعات استراتژیک قزاقستان، حمایت ایران از طرحهای بینالمللی قزاقستان و همچنین همکاری نزدیک دو کشور در چارچوب سازمانهای بینالمللی و منطقهای گوناگون را از جمله دلایل اینکه تهران بیش از سایر کشورهای آسیای مرکزی به آستانه نزدیک شده است، میداند.
ایران شرقی/ پس از سفر 3 ماه پیش بزرگترین هیئت اقتصادی قزاقستان به جمهوری اسلامی ایران و امضاء چندین تفاهمنامه بزرگ اقتصادی و آشنایی سرمایهگذاران و اهالی اقتصاد قزاقستان با ظرفیتهای قابل تأمل ایران در دوره پسابرجام، «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهوری قزاقستان دوشنبه 23 فروردین ماه در سفری 2 روزه وارد تهران شد. در خصوص چرایی و اهداف این سفر، «سانات کشکومبایف» به بیان چرایی نزدیکی تهران و «آستانه» در بازه زمانی کنونی پرداخت.
در این یادداشت آمده است: گفتوگویهای سیاسی پایدار بین طرفین مبنای خوبی برای توسعه بیشتر همکاریها در عرصههای مختلف و در راستای منافع متقابل خواهد بود.
آستانه و تهران در چارچوب سازمانهای بینالمللی و منطقهای (سازمان ملل متحد، کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا، سازمان همکاریهای شانگهای، سازمان همکاریهای اقتصادی، گروه ویژه کاری دریای خزر و...) همکاری نزدیکی دارند. حمایت ایران از طرحهای بینالمللی قزاقستان همواره مورد قدردانی آستانه قرار گرفته است.
موارد مربوطه زیاد است ولی لازم میدانم یادآور بشوم که تهران از نامزدی قزاقستان برای عضویت موقت شورای امنیت سازمان ملل طی سالهای 2017-2018 پشتیبانی کرد، به نفع برگزاری نمایشگاه بینالمللی تخصصی «اکسپو 2017» در آستانه رأی داد و اساسنامه سازمان اسلامی برای امنیت غذایی را که مقرش در آستانه قرار خواهد گرفت به امضا رساند که این مسائل را میتوان از مهمترین دلایل نزدیکی دو کشور عنوان کرد.
از سوی دیگر، قزاقستان و ایران عضو اکو میباشند و اکو سازمانی است که بر روی توسعه پایدار اعضا تمرکز دارد.
علاوه بر این، تهران به عنوان عضو ناظر و قزاقستان به عنوان عضو اصلی سازمان همکاریهای شانگهای از ظرفیتهای بالایی برای همکاری در حوزههای اقتصادی و سیاسی برخوردار میباشد.
در این حالت، میتوان اطمینان داشت که سفر رئیس جمهور قزاقستان به تهران زمینههای لازم برای توسعه همکاریهای 2 جانبه و منطقهای در زمینههای مختلف تجاری، اقتصادی، سرمایهگذاری، حمل و نقل، علمی و فنی را فراهم خواهد کرد. انتظار میرود که طی این سفر، بیش از 40 سند همکاری بین دولتها و بخش خصوصی 2 کشور در زمینههای تولیدات صنعتی، پتروشیمی، حمل و نقل، تدارکات، معدن، کشاورزی و هوا فضا، علم و فنآوری امضا شود.
همچنین دو کشور دارای پتانسیل تحقق نیافته بسیار بزرگی در بخشهای تجاری و اقتصادی هستند هرچند حجم تجارت بین دو کشور در سال 2014 حدود 900 میلیارد دلار و در سال 2015 حدود 700 میلیون دلار بوده است ولی تا قبل از اعمال تحریمهای شدید این رقم به 2 میلیارد دلار میرسید.
در رابطه با توسعه همکاریهای اقتصادی و تجاری دو کشور در قزاقستان انتظارات زیادی از راه آهن «قزاقستان-ترکمنستان-ایران» با طول 928 کیلومتر وجود دارد که در دسامبر سال 2014 رسما افتتاح شد. این جاده بخشی از دهلیز بینالمللی «شمال-جنوب» میباشد که قزاقستان از طریق ایران به کشورهای خلیج فارس دسترسی پیدا کرد.
همچنین موضوعاتی مانند ایجاد ناوگان قطار، حمل و انتقال محمولههای ایران به بنادر شرقی چین، ترانزیت کالا از طریق خاک ایران و ترکمنستان و... توسط 2 طرف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در ژوئن سال جاری میلادی شرکت هواپیمایی قزاقی قصد راهاندازی یک پرواز جدید به ایران را دارد.
این در حالی است که قزاقستان با خوشحالی از برداشته شدن تحریمهای غرب علیه ایران استقبال کرد. دوایر اقتصادی و تجاری قزاقستان انتظار همکاریهای جامعتری با مشارکت بخشهای بانکی دو کشور را دارند. شرکتهای قزاقی و ایرانی در عرصههای سرمایهگذاری و تجاری بیش از 50 قرارداد به مبلغ حدود 1.1 میلیارد دلار به امضا رساندهاند. عرضه محصولات کشاورزی و ماشین آلات به ایران نیز از جمله این توافقات میباشد.
همچنین، همکاری بین قزاقستان و ایران در بخش صنایع با تکنولوژی بالا آینده خوبی خواهد داشت. 2 طرف همچنین در خصوص ساخت یک نیروگاه انرژی خورشیدی با ظرفیت 50 مگاوات در شهر «کاپشاغای» در جنوب قزاقستان به توافق رسیده و همچنین احداث نیروگاههایی در جنوب و غرب قزاقستان را نیز در نظر گرفتهاند. بنیاد کارخانه تولید خاکستر سودا در ولایت «قزیل اوردا» از دیگر پروژههای مهم مشترک بوده و 200 میلیون سرمایهگذاری را به همراه خواهد داشت.
موارد فوق حکایت از آن را دارد که در روابط بین قزاقستان و ایران مرحله جدیدی آغاز خواهد شد که ثمرات آن به نفع توسعه و پیشرفت نه تنها 2 کشور بلکه کل منطقه خواهد بود.