در حالیکه انتخابات ریاست جمهوری قرقیزستان نشاندهنده پیچیدگی‌های دموکراسی شکننده در این کشور آسیای مرکزی است، رئیس جمهور جدید این کشور نیاز به اتخاذ رویکردی هوشمندانه برای مقابله با چالش‌های پیش رو دارد. به زعم برخی کارشناسان، این انتقال ظاهرا صلح‌آمیز قدرت ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که قرقیزستان توانایی این را دارد که گذشته ناآرام خود را پشت سر گذاشته و به اصلاحات بسیار ضروری پیش رو نظر داشته باشد.

ایران شرقی/

به نظر می‌رسد قرقیزستان اولین انتقال دموکراتیک قدرت را در منطقه آسیای مرکزی تجربه کرده است.  در روز 16 اکتبر، طبق اعلام کمیسیون مرکزی انتخابات قرقیزستان نتایج اولیه نشان از پیروزی «سورنبای ژئن‌بیک‌اف» نامزد حزب سوسیال دموکرات قرقیزستان با کسب  54درصد از کل آرا در مقابل رقیب اصلی وی، «اموربیک بابانوف» با کسب 33.4 درصد آرا داشت. کسب این اکثریت واضح در انتخابات فراتر از حد تصورات بود و بسیاری معتقدند شاید رای نزدیک بین دو کاندیدای رقیب می‌توانست آسیب‌های زیادی را بوجود آورد.
این در حالی است که واکنش صلح‌آمیز و حساب‌شده به نتایج غیرمنتظره انتخابات بسیار دلگرم‌کننده است. این  موضوع که «بابانوف»، تقریبا 90 درصد آرا را در استان محلی خود «تالاس» به دست آورد، اما حمایت جنوب کشور را از دست داد، نشان از وجود توافقی در پشت صحنه دارد. «بابانوف» اهمیت ثبات را برجسته کرده و از طرفدارانش خواست تا به تحریکات دامن نزنند. همچنین با توجه به پتانسیل احتمالی بی‌ثباتی، رئیس جمهور پیشین «الماس بیک آتامبایف» برخی رقابت‌ها را از طریق ابزارهای قضایی بحث‌برانگیز حذف نمود در حالیکه با طرفداران «بابانوف» با مطرح کردن پیشنهادات مقامات ارشد دولتی، همکاری نمود.
چندین عامل بر پیروزی «ژئن‌بیک‌اف» وفادار به «آتامبایف»، به استثنای محبوبیت وی در جنوب که وی  نماینده یکی از قدرتمندترین شبکه‌های حامی است، تأثیر دارد. عوامل دیگر، پشتیبانی غیر مستقیم کرملین از وی و استفاده از منابع عظیم اداری بود. انتخاب وی همچنین به حفظ ثبات که در مدت 6 سال گذشته توسط «آتامبایف» برقرار شده بود، کمک می‌کند. پس از دو انقلاب و چندین درگیری مدنی و قومی در دهه گذشته، "خستگی انقلاب" در میان رای دهندگان، مانع از ناآرامی‌های مدنی می‌شود.
 اما با وجود این هشدارها، این انتقال ظاهرا صلح‌آمیز قدرت ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که قرقیزستان توانایی این را دارد که گذشته نا آرام خود را پشت سر گذاشته و به اصلاحات بسیار ضروری پیش رو نظر داشته باشد. همچنین به رهبران منطقه‌ای همسایه نشان می‌دهد که مدل آن‌ها در مورد انتقال دقیق قدرت، تنها گزینه نیست.
آیا رئيس جمهور جدید می‌تواند رو به جلو حرکت کند؟
 سازمان امنیت و همکاری اروپا، بارها انتقال منظم قدرت در قرقیزستان را ستایش کرد اما موارد سوء استفاده از منابع عمومی و فشار بر رای‌دهندگان و خرید رای را مورد اشاره قرار داد. کسب 54 درصد آرا از میان 3 میلیون واجد شرایط رای، قابل احترام است با این وجود، رای «ژئن‌بیک‌اف» نسبت به همه رؤسای جمهور پیشین قرقیزستان کمتر بود. دامن زدن به یک درک عمومی گسترده مبنی بر اینکه وی به طور قانونی در انتخابات پیروز نشده، خطرناک خواهد بود چراکه موجب تشدید مخالفت‌ها می‌شود و «ژئن‌بیک‌اف» را از مشروعیت لازم برای انجام اصلاحات حیاتی محروم می‌کند.
با اینکه «ژئن‌بیک‌اف» با حمایت «آتامبایف» (که در حال حاضر قدرت خود را از دست داده است) در انتخابات حاضر شد، در سیاست قرقیزستان، متحدان به سرعت به مخالفان تبدیل می‌شوند و در حال حاضر «ژئن‌بیک‌اف» پشتیبانی برخی از اعضا و نخبگان «حزب سوسیال دموکرات» را ندارد. علاوه بر این، تحت قانون اساسی جدید، برخی از قدرت‌های رئیس جمهور به نخست وزیر و به میزان کمتر به پارلمان منتقل شده است. «آتامبایف» یک دم مسیحایی برای نجات قرقیزستان فرستاده است. برخی از ناظران معتقدند که وی پس از پایان دوره ریاست جمهوری خود تلاش خواهد کرد تا مقام نخست وزیری را به دست آورد.
با این حال، «ژئن‌بیک‌اف» با چالش‌های بی‌شمار داخلی مواجه است. در حالی که «آتامبایف» ثبات نسبی برای قرقیزستان به ارمغان آورده است اما حکومت وی با شکست اصلاحات قضایی، فساد، و همچنین افزایش پوپولیسم و ​​عوام فریبی‌های اجتماعی مشخص می‌شود. جامعه مدنی ضعیف شده و مهاجرت اقتصادی افزایش یافته است. این سیاست‌ها مانع از پیشرفت قرقیزستان به یک دموکراسی لیبرال کاملا جامع شده است.
 از یک سو، جامعه قرقیزستان بلوغ دموکراتیک را توسعه داده و به طور منحصر به فرد در آسیای مرکزی خواستار برگزاری انتخابات منصفانه و آزاد است. از طرف دیگر، اهرم قبیله‌های منطقه‌ای در توزیع منابع مالی و اداری تاثیر بیشتری در نتایج انتخابات دارد تا درخواست عمومی و کیفیت مبارزات انتخاباتی نامزدها. چالش «ژئن‌بیک‌اف»، معرفی اصلاحات، از جمله اصلاحات ضد فساد - یکی از ستون‌های اصلی طرح کمپین انتخاباتی وی می‌باشد. اصلاحات تعرفه‌های گمرکی در بخش برق نیز ضروری است، به همان اندازه که اصلاحات مربوط به سلامت، آموزش و نظام قضایی ضرروی می‌باشد.
 تصمیمات سیاست خارجی «ژئن‌بیک‌اف» به همان اندازه چالش‌برانگیز خواهد بود اما عدم ادامه برخی از سیاست‌های سلف خود می‌تواند نتایج مثبتی در بر داشته باشد. هدف فوری رئیس‌جمهور جدید قرقیزستان باید ترمیم روابط با قزاقستان باشد که پس از آنکه چند هفته قبل روابط دو کشور با اظهار نظر «آتامبایف» در مورد دخالت قزاقستان در انتخابات قرقیزستان، به سردی گرایید. بسته شدن مرز با قزاقستان، بحث‌های عمومی در مورد مزایای عملی عضویت قرقیزستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به رهبری روسیه که قرقیزستان در سال 2015 به آن پیوست را تشدید کرده است. معامله اخیر گازپروم نشان می‌دهد که روابط قرقیزستان با مسکو تا حد زیادی در مسیر درستی قرار دارد اما حفظ آن برای «ژئن‌بیک‌اف» یک اولویت خواهد بود.
 همزمان، وی باید برای بهبود روابط با دیگر شرکای مهم چین و ترکیه تلاش کند. دستور اتحادیه اروپا برای مذاکره یک توافق جامع با جمهوری قرقیزستان انگیزه‌ای برای اصلاح حقوق قضایی، دموکراتیک و حقوق بشر باقی خواهد ماند اما فاقد اهمیتی است که قرقیزستان برای روسیه یا چین قائل است.
یک کشور منحصر به فرد
این حقیقت که رقابت ریاست‌جمهوری قرقیزستان کاملا غیر قابل پیش‌بینی بود و اینکه «آتامبایف» طبق قانون اساسی سال 2010 قرقیزستان پس از یک دوره، ریاست جمهوری را ترک کرد، در منطقه آسیای مرکزی قابل توجه است. علاوه بر این، به نظر می‌رسد که کل کشور پیروزی «ژئن‌بیک‌اف» را پذیرفته است. با حرکت آن به سمت مدار روسیه و چین، قرقیزستان از تبدیل شدن به یک جزیره لیبرال در یک منطقه بسیار غیر لیبرال دور می‌شود اما در عین حال احتمال مسیر متفاوتی برای قرقیزستان تحت رهبری رئیس‌جمهور جدید وجود دارد.
 انتهای مطلب/.